Η ρήση του Δημοσθένη: «Ως άπας μεν λόγος, αν απή τα πράγματα, μάταιόν τι φαίνεται και κενόν» που στα νεοελληνικά σημαίνει ότι, «Όλα τα λόγια, όταν δεν συνοδεύονται από πράξεις, φαίνονται μάταια και κενά», αποτυπώνει τις αντιδράσεις των αραβικών κρατών στη τραγωδία που εκτυλίσσεται στη Γάζα.
Με το δράμα του παλαιστινιακού λαού να συνεχίζεται και την εισβολή του ισραηλινού στρατού στο Λίβανο σε εξέλιξη, δημιουργείται το ερώτημα: Γιατί τα αραβικά κράτη δεν κάνουν τίποτα πρακτικό για να σταματήσουν τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα; Οι άραβες ηγέτες αρκούνται σε μία ρητορική καταδίκης της γενοκτονικής τακτικής του Ισραήλ στη Γάζα, αλλά ως εκεί.
Ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’ δήλωσε στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών: «Η άνευ προηγουμένου κλίμακα του τρόμου που εξαπολύθηκε στη Γάζα, είναι πέρα από κάθε δικαιολογία». Ο ηγέτης του Κατάρ κατηγόρησε επίσης πρόσφατα το Ισραήλ, για τη διάπραξη «γενοκτονίας» κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα: «Με όλα αυτά που συνέβησαν και συνεχίζουν να συμβαίνουν, δεν είναι πλέον δυνατό να μιλάμε για το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Δεν υπάρχει δικαιολόγηση του εγκλήματος», υποστήριξε, τονίζοντας ότι το Κατάρ δεν συμφωνεί με τη θέση των ΗΠΑ που συνεχίζει να τονίζει το εγγενές δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.
Αλλά αυτή η ρητορική σαφώς δεν λειτουργεί. Επιπρόσθετα το Ισραήλ αποφάσισε να επεκτείνει τον πόλεμο στον Λίβανο. Το Ισραήλ κατανοεί ότι ο σκοπός αυτής της ρητορικής δεν είναι να στοχοποιήσει το Ισραήλ καθεαυτό, αλλά να δημιουργήσει μία ρητορική «αντίστασης» εναντίον του για κατανάλωση από το εγχώριο κοινό αυτών των κρατών. Κατ’ ουσίαν είναι μία διαχείριση του δημόσιου θυμού, ώστε αυτός να κατευθυνθεί μακριά από τους Άραβες ηγέτες.
Τα συμφέροντα υπαγορεύουν την πολιτική
Η κενή ρητορική δεν έχει πραγματικό πολιτικό βάρος. Ουσιαστικά οι άραβες ηγέτες αποφάσισαν να βασιστούν στην Ουάσιγκτον για να συγκρατήσουν το Ισραήλ, όταν γνωρίζουν ότι αυτή η στρατηγική δεν θα είναι αποτελεσματική. Αυτό μπορεί να έχει κάποιο ρεαλισμό, στο βαθμό που μόνο η Ουάσιγκτον έχει τη δύναμη να αναγκάσει το Ισραήλ να σταματήσει τις επιθέσεις. Το να περιμένει όμως κανείς από τις ΗΠΑ να διαφοροποιήσουν την πολιτική τους, επειδή το θέλουν τα αραβικά κράτη, είναι σχεδόν αφελές. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι το Ισραήλ αποτελεί το βασικό σύμμαχο της Ουάσιγκτον στην περιοχή, ενώ το εβραϊκό λόμπι ασκεί μεγάλη πολιτική επιρροή στους κύκλους χάραξης πολιτικής της Ουάσιγκτον και ως εκ τούτου, έχει τη δική του μόχλευση στις ΗΠΑ.
Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης, ότι δεν χρησιμοποιείται η συλλογική πολιτικοοικονομική ισχύς αυτών των κρατών. Αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από το 1973, όταν τα αραβικά κράτη επέβαλαν εμπάργκο πετρελαίου, προξενώντας οικονομική κρίση στη Δύση και αναγκάζοντάς την να αλλάξει τη πολιτική της. Γιατί δεν το κάνουν και τώρα; Εξακολουθούν να κατέχουν το βασικό «όπλο» τους και η χρήση του στην ίδια γραμμή, όπως στη δεκαετία του 1970, θα μπορούσε να προκαλέσει μια νέα οικονομική κρίση, πλήττοντας τις δυτικές χώρες που υποστηρίζουν το δικαίωμα του Ισραήλ να «αμυνθεί». Αλλά δεν το κάνουν. Οι βασικοί λόγοι περιλαμβάνουν: α) τα βαθιά συμφέροντα των Αράβων ηγετών στη Δύση (π.χ. έχουν αποθηκευμένο μεγάλο μέρος του πλούτου τους σε ακίνητα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, τα οποία δεν θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο), β) τη συλλογική τους πρόθεση να διαπραγματευτούν οι ΗΠΑ μια συμφωνία για λογαριασμό τους με το Ισραήλ και γ) τους άμεσους και έμμεσους, επίσημους και ανεπίσημους δεσμούς των αραβικών κρατών με το ίδιο το Ισραήλ.
Αραβικές επενδύσεις
Όπως ανέφερε μια πρόσφατη έκθεση, οι δυτικές χώρες είναι σημαντικοί δρόμοι όπου επενδύονται σε μεγάλο βαθμό τα κρατικά επενδυτικά ταμεία των αραβικών κρατών, συνολικής αξίας 3,7 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Η μεταχείριση του ρωσικού πλούτου στις ΗΠΑ και την Ευρώπη δημιουργεί φοβικούς συνειρμούς στους άραβες ηγέτες και επενδυτές.Επί πλέον οι βασιλικές οικογένειες, από τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κατείχαν περισσότερα από ένα δισεκατομμύριο δολάρια επενδυμένα μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οικονομικές πηγές αναφέρουν ότι Άραβες επενδυτές αναμένεται να επενδύσουν περισσότερα από 180 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ευρώπη τα επόμενα 10 χρόνια, αγοράζοντας ξενοδοχεία και επεκτείνοντας το εμπορικό τους αποτύπωμα.
Αν πράγματι οι Άραβες ηγέτες είχαν στα σχέδιά τους τη χρησιμοποίηση της μόχλευσης του πετρελαίου επιβάλλοντας εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ο φόβος και οι ανησυχίες τους για την πιθανότητα δέσμευσης των κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων τους μέσω κυρώσεων, παρόμοιας φύσης με εκείνες που επιβλήθηκαν πρόσφατα στη Ρωσία, θα είχαν ανασταλτικό χαρακτήρα. Η προστασία αυτών των περιουσιακών στοιχείων είναι επίσης απαραίτητη, επειδή αποτελούν βασική πηγή της πολιτικής των αραβικών κρατών να μειώσουν την εξάρτησή τους από τους υδρογονάνθρακες και να διαφοροποιήσουν τις οικονομίες τους. Ένα χτύπημα στα περιουσιακά τους στοιχεία, θα μπορούσε να ανατρέψει τις οικονομίες τους μαζικά. Ως εκ τούτου, έχουν υιοθετήσει μια εξαιρετικά προσεκτική προσέγγιση και είναι εντελώς απρόθυμοι να χρησιμοποιήσουν πλέον το πετρέλαιο ως μέσο εξωτερικής πολιτικής. Κι αυτό ανεξάρτητα από το γεγονός, ότι αυτή η θέση έχει τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές και σε συνεχείς καταστροφές της περιουσίας του λαού της Παλαιστίνης (και τώρα του Λιβάνου).
Κλείνοντας να σημειώσουμε ότι τα αραβικά κράτη επιδίωξαν παρέμβαση της Κίνας στην αρχή του πολέμου στη Γάζα, αυτό όμως, αποδείχτηκε μέρος του παιχνιδιού της ρητορικής, δεδομένου ότι η Κίνα δεν ασκεί μόχλευση στο Ισραήλ και δεν έχει πολιτική επέμβασης. Εκτός από την ηθική και διπλωματική υποστήριξη, το Πεκίνο είναι απίθανο να προσφέρει κάτι άλλο. Αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο δεν ανησυχεί το Ισραήλ, αν και να είναι κάτι που βοηθά τα αραβικά κράτη να οικοδομήσουν μια εικόνα του εαυτού τους ως υπερκινητικά δεσμευμένα σε ειρηνευτικές προσπάθειες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου