Ο Κόκκινος Σεπτέμβρης της Χιλής
Στο βιβλίο «Ο Κόκκινος Σεπτέμβρης» (εκδόσεις Θεμέλιο) οι συγγραφείς ανασυνθέτουν το χρονικό της συνωμοσίας κατά του Αλιέντε και τελικά της ανατροπής του από τον στρατηγό Πινοτσέτ.
Τα σχεδόν τρία χρόνια διακυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αλιέντε και της Λαϊκής Ενότητας στη Χιλή (3 Νοεμβρίου 1970 – 11 Σεπτεμβρίου 1973) αποτέλεσαν μια καταλυτική ιστορική στιγμή και μια μοναδική (για τον κόσμο) απόπειρα ειρηνικής μετάβασης στον σοσιαλισμό. Τα βασικά στιγμιότυπα όσων προηγήθηκαν και όσων ακολούθησαν τη νίκη του επέλεξαν ο Ολιβιέ Μπεζανσενό και ο Μικαέλ Λεβί στο βιβλίο τους «Ο Κόκκινος Σεπτέμβρης» (εκδόσεις Θεμέλιο) για να ανασυνθέσουν το χρονικό της συνωμοσίας κατά του Αλιέντε και τελικά της ανατροπής του από τον στρατηγό Πινοτσέτ, αλλά και τους πρώτους πυρήνες αντίστασης στην εκτροπή. Μέσα από ένα μυθιστοριοποιημένο πολιτικό αφήγημα, όπως λένε οι ίδιοι, ξεδιπλώνεται το χρονικό του συντονισμένου (από τις ΗΠΑ, την εθνική ολιγαρχία, τους στρατιωτικούς και τα πληρωμένα ΜΜΕ) μηχανισμού αποσταθεροποίησης του Αλιέντε. Και το κάνουν με έναν μοναδικό τρόπο: μέσα από διαλόγους των ίδιων των πρωταγωνιστών που μιλούν από τη δική τους σκοπιά για τα τεκταινόμενα, τα σχέδια και τους στόχους τους. Οπως δείχνει η μικρή επιλογή διαλόγων που επιλέξαμε από το βιβλίο:
15 Σεπτεμβρίου 1970 (11 μέρες μετά τη νίκη της Λαϊκής Ενότητας και του Σαλβαδόρ Αλιέντε). Σύσκεψη του Αμερικανού προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον με τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας Χένρι Κίσινγκερ, τον διευθυντή της CIA Ρίτσαρντ Χελμς, τον γενικό εισαγγελέα Τζον Μίτσελ.
Νίξον: «Κύριοι, ακόμα κι αν οι πιθανότητες είναι μία στις δέκα, πρέπει να σώσουμε τη Χιλή από τους κόκκινους! Δεν πρέπει να τσιγκουνευτούμε ούτε τα χρήματα, ούτε τους πόρους. Πρόκειται για επένδυση που θα αποφέρει καρπούς. Ο κόσμος όλος θα θεωρήσει πως έχει γίνει της μόδας να τις τρώμε. Πρέπει να σαμποτάρουμε τη χιλιανή οικονομία, να την κάνουμε να πονέσει, να την κάνουμε να σφαδάξει!»
Κίσινγκερ: «Συμφωνώ απολύτως, δεν μπορούμε να δεχθούμε μια μαρξιστική κυβέρνηση στη δική μας ήπειρο, τόσο κοντά στην Κούβα […] Δεν βλέπω γιατί θα πρέπει να μείνουμε με σταυρωμένα χέρια και να βλέπουμε μια χώρα να βυθίζεται στον κομμουνισμό, εξαιτίας της ανευθυνότητας του λαού της. Το πιστεύω ειλικρινά και το διακύβευμα είναι πολύ σημαντικό για να αφήσουμε τους Χιλιανούς πολίτες να πάρουν μόνοι τους την απόφαση [...] Προτείνω να ξεκινήσουμε από τη δημιουργία ενός Plan A, το οποίο θα ονομάσουμε Track I, μια “νόμιμη” στρατηγική η οποία συνίσταται στην εξαγορά των ψήφων των Χιλιανών βουλευτών, προκειμένου να αρνηθούν να επικυρώσουν την εκλογή του Αλιέντε….»
Νίξον: «Τέλεια! Εχουμε δεσμεύσει δέκα εκατομμύρια δολάρια για παροχές τέτοιου είδους, τα οποία, αν χρειαστεί, μπορούμε να αυξήσουμε. Αν όμως αυτό δεν πετύχει;.»
Κίσινγκερ: «Εχουμε επίσης προβλέψει ένα Plan B, το Track II. Θα καταφέρουμε χωρίς μεγάλη δυσκολία να βρούμε έναν αριθμό Χιλιανών στρατιωτικών διατεθειμένων να οργανώσουν ένα πραξικόπημα!».
Ρίτσαρντ Νίξον και Χένρι Κίσινγκερ | AP PHOTO20 Σεπτεμβρίου 1970. Ξενοδοχείο O´Higgins, Βαλπαραΐσο. Ο Ορλάντο Σάενς, επικεφαλής της Sofofa, της πανίσχυρης ομοσπονδίας βιομηχάνων, απευθύνεται σε είκοσι από τα μεγαλύτερα ονόματα του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου της Χιλής, σε prive σεμινάριο όπου τους κάλεσε.
Ορλάντο Σάενς: «Σύντροφοί μου πρέπει να ιδρύσουμε ένα ταξικό μέτωπο ενάντια στον Αλιέντε. Μια πολιτική εξουσία που θα φτάσει μέχρις εκεί που θα το επιτρέψει ο συσχετισμός δυνάμεων. Καμιά διαπραγμάτευση δεν είναι δυνατή. Δύο είναι τα ενδεχόμενα: είτε να υποκύψουμε, είτε να παλέψουμε για να πετάξουμε αυτόν τον τύπο από τη Λα Μονέδα. Συνεπώς ας συνάψουμε μια συμμαχία διαρκείας…».
21 Σεπτεμβρίου 1970. Ξενοδοχείο Sheraton, Σαντιάγο. Χένρι Χ, σύνδεσμος της CIA, σε συνάντηση με τον πρώην στρατηγό Ρομπέρτο Βιό, γνωστό για τις φασιστικές του απόψεις, όπως και ο ναύαρχος Ούγο Τιράδο, τον στρατηγό Καμίλο Βαλενσουέλα, διοικητή της φρουράς του Σαντιάγο και τον στρατηγό Βισέντε Ουέρτα Σελίς, διοικητή των καραμπινιέρων.
Πράκτορας Χένρι Χ: «Οπως γνωρίζετε ο στρατηγός Σνάιντερ αποτελεί το βασικό εμπόδιο για μια αποτελεσματική στρατιωτική πρωτοβουλία εναντίον του Αλιέντε και της μαρξιστικής του κλίκας. Τι έχετε να προτείνετε για την εξουδετέρωσή του;»
Ρομπέρτο Βιό: «Τον εκτελούμε κι αυτό είναι όλο».
Πράκτορας Χένρι Χ: «Κινδυνεύουμε να μας γυρίσει μπούμερανγκ. Δεν θα ήταν καλύτερο να τον απαγάγουμε και να τον εξαφανίσουμε για ορισμένο διάστημα;»
Στρατηγός Βαλενσουέλα: «Σύμφωνοι, αρκεί να τον απαγάγουμε, δεν είναι δύσκολο».
Πράκτορας Χένρι Χ: «Θα λάβετε μέσω της “διπλωματικής οδού” 50.000 δολάρια σε μετρητά, καθώς και πολυβόλα και δακρυγόνα. Βασιζόμαστε σε εσάς και αναφέρομαι στα πιο υψηλά κλιμάκια».
7 Νοεμβρίου 1970. Πρεσβεία των ΗΠΑ Σαντιάγο. Ο Πρέσβης Εντουαρντ Κόρρυ σε σύσκεψη με τους συνεργάτες του ενημερώνει για την απόρρητη έκθεση «Σχέδιο μυστικής παρέμβασης», που έχει τρεις άξονες: διάσπαση των δυνάμεων που στηρίζουν τον Αλιέντε, οικονομική στήριξη των αντιμαρξιστικών κομμάτων και εφημερίδων και διεύρυνση επαφών με χιλιανούς στρατιωτικούς.
Πρέσβης Κόρρυ: «Απ’ ό,τι φαίνεται ο Σαλβαδόρ Αλιέντε θεώρησε πως η χιλιανή αστική τάξη είναι έτοιμη να αυτοκτονήσει μέσα στην καλή χαρά, αφήνοντάς τον να εφαρμόσει την εναντίον της πολιτική με όλη του την άνεση. Αγαπητοί μου κύριοι, αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Προκειμένου να τον καταστήσουμε υπεύθυνο για όλα τα κακά του κόσμου, πρέπει να δραστηριοποιηθούμε ώστε να καταδικάσουμε τη Χιλή και τους Χιλιανούς στις χειρότερες δυνατές στερήσεις και φτώχεια. Η εντολή είναι απλή: οικονομική κατάρρευση».
Κάπως έτσι άρχισε να υφαίνεται –πριν καν αναλάβει την προεδρία- η συνωμοσία κατά του Αλιέντε με μια μανία που εντάθηκε όσο περνούσαν οι μήνες. Οι πρωταγωνιστές των γεγονότων (πράκτορες, επιχειρηματίες, στρατιωτικοί, μεγαλοεκδότες, συντεχνίες, πολιτικοί) σε αυτό το βιβλίο μιλούν για το πώς απεργάζονται το πραξικόπημα. Μαζί ο Αλιέντε αναμετρά τις τελευταίες ημέρες και ώρες της κυβέρνησής του με τους συμβούλους και τους πιστούς φρουρούς του ώς το πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου του 1973 και την αυτοκτονία του, ενώ μέλη των σοσιαλιστών και του MIR (Κίνημα Επαναστατικής Αριστεράς) των JAP (επιτροπές εφοδιασμού και ελέγχου των τιμών), των αυτοδιαχειριζόμενων βιομηχανικών αλυσίδων αφηγούνται μια αντίσταση (και ένοπλη) που τσακίστηκε με απαράμιλλη βία για να εγκατασταθεί η αιματοβαμμένη δικτατορία: αναγκαία προϋπόθεση τότε για την επιβολή του πιο ακραίου νεοφιλελευθερισμού των διαβόητων Chicago Boys.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου