Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2025

Ή Κολτάν ή επί τας – ένας μακρινός πόλεμος στις άκρες των δαχτύλων μας

AP Photo/Moses Sawasawa
Ή Κολτάν ή επί τας – ένας μακρινός πόλεμος στις άκρες των δαχτύλων μας
ΕΦΣΥΝ
Είναι κάτι διαβολοβδομάδες σαν κι αυτήν, που εμείς οι διεθνατζήδες δεν ξέρουμε πραγματικά τι να πρωτογράψουμε –τέτοιος χαμός γίνεται. Να γράψεις για τον Τραμπ, που με το που ορκίστηκε ξανά πρόεδρος έχει κυριολεκτικά κηρύξει τον πόλεμο –αρχικά εμπορικό και αργότερα... βλέπουμε– στον μισό πλανήτη; Να μιλήσεις για τη Γάζα και τον απροσκύνητο, τον ακατανίκητο λαό της, που επιστρέφει στα ερειπωμένα από τις βόμβες σπίτια στον Βορρά τσακίζοντας τα σχέδια και τα... νεύρα των σιωνιστών εισβολέων; Ή μήπως να κοιτάξουμε πιο κοντά, στη Γερμανία, όπου τρεις εβδομάδες πριν από τις κρίσιμες εκλογές όλα σχεδόν τα κόμματα έχουν πάθει... AfD, πλειοδοτώντας σε λυσσαλέα αντιμεταναστευτικές και εν τέλει βαθιά ακροδεξιές, ρατσιστικές υποσχέσεις; Και αυτά είναι μόνο μερικά από τα «καυτά σημεία» στον παγκόσμιο χάρτη – Ουκρανία, Σερβία, Ρουμανία, Συρία, Κορέα, Γριλανδία, Παναμάς, Ταιβάν, η λίστα δεν έχει τελειωμό.

Οχι λοιπόν: θα γράψω σήμερα για μια χώρα κι έναν πόλεμο πολύ μακρινό και ταυτόχρονα πολύ πιο κοντινό σε όλους μας – τόσο κοντινό, που κυριολεκτικά τον αγγίζουμε με τα δάχτυλά μας συνεχώς, κάθε μέρα και κάθε νύχτα, και οι περισσότεροι δυστυχώς δεν μπορούμε πια να ζήσουμε χωρίς αυτό. Η χώρα, πατρίδα για πάνω από εκατό εκατομμύρια συνανθρώπους μας, είναι η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, και ο πόλεμος, που μαίνεται εδώ και πολλά χρόνια αλλά αυτές τις μέρες θέριεψε και καταπίνει εκατοντάδες ζωές, γίνεται για ένα άγνωστο στους πολλούς μετάλλευμα που λέγεται κολτάν, επιστημονικά κολομβίτης-τανταλίτης ή απλά τανταλίτης: ένα εξαιρετικά ανθεκτικό στις υψηλές θερμοκρασίες φυσικό κράμα ταντάλιου με προσμίξεις νιοβίου που χρησιμοποιείται, μετά από επεξεργασία, στην κατασκευή μικροσκοπικών ηλεκτρονικών καλωδίων και ιδιαίτερα στην κατασκευή capacitors, μικροσκοπικών πυκνωτών.

Πυκνωτές που με τη σειρά τους υπάρχουν, τι λέω, είναι απαραίτητοι, σε όλες ανεξαιρέτως τις ηλεκτρονικές μας συσκευές, από τα τηλεκοντρόλ μέχρι τα κινητά τηλέφωνα και τα λάπτοπ μας. Και ο πάμφτωχος λαός του Κονγκό, που τόσο μαρτύρησε στις αρχές του 20ού αιώνα στα χέρια των Βέλγων αγριάνθρωπων του Λεοπόλδου για το καουτσούκ του, έχει τώρα την ατυχία να φιλοξενεί στις βόρειες και ανατολικές του επαρχίες, και ιδιαίτερα κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα και την Ουγκάντα, το 80% των παγκόσμιων αποθεμάτων τανταλίτη...

Πριν από λίγες μέρες, λοιπόν, οι αντάρτες Τούτσι της οργάνωσης M23, που χρηματοδοτούνται και εξοπλίζονται από την κυβέρνηση της Ρουάντα, μπήκαν στην Γκόμα, τη μεγαλύτερη πόλη του ανατολικού Κονγκό, σπέρνοντας τον τρόμο και τον θάνατο. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, στην Γκόμα επικρατεί χάος, το ρεύμα και η υδροδότηση έχουν κοπεί και δεκάδες πτώματα παραμένουν άταφα στους δρόμους, ενώ τα νοσοκομεία έχουν γεμίσει τραυματίες από σφαίρες. Περισσότεροι από 1.200 κυβερνητικοί στρατιώτες, αλλά και εκατοντάδες Ρουμάνοι και άλλοι μισθοφόροι που πολεμούσαν στο πλευρό τους παραδόθηκαν στους αντάρτες.

Μεγάλη είναι η ένταση και στην πρωτεύουσα, την Κινσάσα των 17 εκατομμυρίων κατοίκων, όπου τα τελευταία 24ωρα το αγριεμένο πλήθος επιτέθηκε, λεηλάτησε και έβαλε φωτιά στις πρεσβείες των κρατών που, κατά γενική ομολογία, στηρίζουν τους αντάρτες - ανάμεσά τους αυτές των ΗΠΑ, της Ρουάντας, της Γαλλίας, της Κένυας, της Ουγκάντας και του Βελγίου, αλλά και στα γραφεία του ΟΗΕ. Η κατάσταση είναι έκρυθμη και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έδωσε την Τρίτη εντολή στους Αμερικανούς πολίτες και στο προσωπικό της πρεσβείας στην Κινσάσα να αποχωρήσουν από τη χώρα, ενώ ο νέος ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο κάλεσε τη Ρουάντα να «συμβάλει στην αποκλιμάκωση», δηλαδή να... μαζέψει τους αντάρτες: το ζήτημα συζητήθηκε εκτάκτως και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, χωρίς φυσικά να παρθούν αποφάσεις για να επιβληθούν κυρώσεις στη Ρουάντα.


Αλλωστε ο πρόεδρος του Κονγκό, ο Φέλιξ Τσισεκέντι, παρά τη βαριά ήττα και την ντε φάκτο απώλεια της Γκόμα και του κολτάν της, εμφανίζεται αδιάλλακτος και αρνήθηκε να συμμετάσχει σε «ειρηνευτικές» συνομιλίες στο Ναϊρόμπι με τον ηγέτη της Ρουάντας Πολ Καγκάμε, με οικοδεσπότη τον Κενυάτη Γουίλιαμ Ρούτο. Ο Τσισεκέντι κατήγγειλε τον Καγκάμε, τον πρώην αντάρτη Τούτσι που έγινε ισόβιος «πρόεδρος»-δικτάτορας αμέσως μετά τη γενοκτονία του 1994, για ουσιαστική κήρυξη πολέμου με σκοπό την αρπαγή του μεταλλευτικού θησαυρού. Και φυσικά έχει δίκιο...

Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, οι αντάρτες του Μ23 –που υποτίθεται ότι πολεμάνε για την προστασία των μειονοτικών Τούτσι που ζουν μέσα στην επικράτεια του Κονγκό– έχουν καταλάβει πολλά σημαντικά επιφανειακά ορυχεία και εξάγουν συστηματικά περισσότερους από 120 τόνους κολτάν κάθε μήνα, αλλά και χρυσάφι και άλλα πολύτιμα μέταλλά και σπάνιες γαίες στη Ρουάντα, που με τη σειρά της τα μοσχοπουλάει σε ξένες εταιρείες. Οι ειδικοί του ΟΗΕ εκτιμούν μάλιστα ότι η Ρουάντα έχει την τελευταία διετία διπλασιάσει τις μεταλλευτικές εξαγωγές της, ενώ την τελευταία δεκαετία εμφανίζεται ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κολτάν στον κόσμο, με πάνω από 50% της αγοράς, παρά το γεγονός ότι ο νέος αυτός «μαύρος χρυσός» της Αφρικής δεν απαντά ούτε για δείγμα στο (υπ-)έδαφός της!

Οσο για τους ξένους αγοραστές του μεταλλεύματος, αλλά και ολους εμάς τους τελικούς χρήστες που ξεροσταλιάζουμε με τα κινητά ανά χείρας, προφανώς δεν μας καίγεται καρφάκι για την τεράστια ανθρωπιστική και οικολογική καταστροφή που κρύβεται πίσω από κάθε γραμμάριο ματωμένου ταντάλιου και νιόβιου ή κοβάλτιου και λιθίου...

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου