Ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν: Όλες οι λεπτομέρειες για τις αλλαγές που έχουν στόχο τη δημοσιονομική πειθαρχία
Ιωάννα Ηλιάδη
(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)
Το νέο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας παρουσίασε στο υπουργικό Συμβούλιο σήμερα ο Νίκος Δένδιας, βαφτίζοντάς το ως «Χάρτη μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη νέα εποχή».Πρόκειται για ένα πακέτο εκτεταμένων αλλαγών που επηρεάζουν βαθιά τη δομή, τη θητεία, τη μισθολογική και ιεραρχική εξέλιξη χιλιάδων στελεχών, καθώς και τις σχέσεις κοινωνίας–στρατού.
Ο υπουργός Νίκος Δένδιας παραδέχτηκε ότι το εγχείρημα έχει «πολιτικό κόστος», ενώ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε τις αλλαγές «τολμηρές» και «στη σωστή κατεύθυνση», αναγνωρίζοντας όμως ότι θα προκαλέσουν αντιδράσεις. Η ίδια η κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας δηλώνει επομένως πως πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θα ταράξει ισορροπίες και θα ανοίξει μέτωπα.
Το ερώτημα είναι ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν. Η πολιτική ανάλυση του νομοσχεδίου δείχνει ότι η μεταρρύθμιση ευνοεί κυρίως τους ανώτατους βαθμούς, ενώ φορτώνει νέα βάρη στους χαμηλόβαθμους, στους στρατεύσιμους, στους εφέδρους και στις γυναίκες που θα θελήσουν να υπηρετήσουν.
Νέο βαθμολόγιο: «διόρθωση» ή υποβάθμιση;
Η κυβέρνηση επικαλείται «εξορθολογισμό» της ιεραρχικής πυραμίδας. Η πραγματικότητα όμως είναι πιο σύνθετη: Οι οργανικές θέσεις θα επανακαθοριστούν με τρόπο που μειώνει τις δυνατότητες προαγωγής για ΕΜΘ, ΕΠΟΠ και αποφοίτους ΑΣΣΥ.
Καθιερώνεται οροφή για τους ανώτατους βαθμούς, αλλά ταυτόχρονα κλείνουν οι οδοί ανέλιξης για όσους βρίσκονται χαμηλότερα.
Οι μεσαίες βαθμίδες, που στηρίζουν επιχειρησιακά τις Ένοπλες Δυνάμεις, μένουν εκτεθειμένες σε στασιμότητα.
Πίσω από την «αναδιάρθρωση» κρύβεται μια επιλογή: να περιοριστεί η κοινωνική κινητικότητα εντός στρατεύματος, με αποτέλεσμα οι χαμηλότερες κατηγορίες να εγκλωβίζονται.
Μισθολόγιο: αυξήσεις για τους λίγους, εξοικονόμηση για το κράτος
Η κυβέρνηση διαφημίζει μεσοσταθμικές αυξήσεις 13–24%. Όμως η ανάλυση δείχνει άνιση κατανομή: Οι ανώτατοι αξιωματικοί απολαμβάνουν αυξήσεις που ξεπερνούν το 20%.
ΕΜΘ και ΕΠΟΠ λαμβάνουν περιορισμένα ποσοστά (10–12%), που στην πράξη εξανεμίζονται από την ακρίβεια.
Προβλέπεται εξοικονόμηση πόρων μέσω της «Ατζέντας 2030», πράγμα που σημαίνει ότι ο πραγματικός στόχος είναι δημοσιονομική πειθαρχία και όχι ουσιαστική ενίσχυση του προσωπικού.
Η επιλογή είναι ξεκάθαρη: το κράτος θωρακίζει τα ανώτερα κλιμάκια, ενώ οι χαμηλόβαθμοι μένουν με ψίχουλα.
Θητεία: περισσότερη διάρκεια, λιγότερη ευελιξία
Το νέο μοντέλο θητείας συνδυάζει σκληρότερα μέτρα με επιφανειακά «κίνητρα». 12μηνη υποχρέωση για όλους, με μόνη εξαίρεση 9μηνο σε Έβρο, νησιά Ανατολικού Αιγαίου και Ειδικές Δυνάμεις.
Αυστηροποίηση αναβολών για λόγους υγείας ή σπουδών. Οι σπουδαστές θα πρέπει να ολοκληρώσουν ταχύτερα τις σπουδές τους, ενώ το κόστος εξαγοράς εκτινάσσεται στα 1.500€ τον μήνα (από 900€).
Βασική εκπαίδευση 10 εβδομάδων, με περισσότερες ασκήσεις και νέα αντικείμενα (drones, δεξιότητες πολιτικής προστασίας), που επιβαρύνουν τον χρόνο προσαρμογής στην αγορά εργασίας.
Η κυβέρνηση εμφανίζει τις αλλαγές ως «εκσυγχρονισμό», αλλά ουσιαστικά οι νέοι θα βρίσκονται περισσότερο χρόνο στο στράτευμα και με λιγότερες επιλογές.
Εφεδρεία: Στρατός μέχρι τα 60
Η συγκρότηση σώματος 150.000 «ενεργών εφέδρων» σημαίνει ότι δεκάδες χιλιάδες πολίτες θα παραμένουν σε στρατιωτική δέσμευση για χρόνια. Η ηλικία παραμονής στην εφεδρεία αυξάνεται από 55 σε 60 έτη.
Οι έφεδροι θα καλούνται ανά τριετία για μετεκπαίδευση.
Οι υποχρεώσεις αυξάνονται χωρίς σοβαρή οικονομική αποζημίωση, με μόνο κίνητρο την πρόσβαση σε στρατιωτικά νοσοκομεία ή πρατήρια.
Η πολιτική διάσταση είναι σαφής: οι πολίτες μετατρέπονται σε «διαρκές εφεδρικό δυναμικό» χωρίς αντίστοιχη μέριμνα.
Εθελοντική στράτευση γυναικών: χαμηλής αξίας «καινοτομία»
Παρά το επικοινωνιακό βάρος, η εθελοντική στράτευση των γυναικών έχει περιορισμένα οφέλη: 12μηνη θητεία με μικρή αποζημίωση.
Προοπτική μόνιμης σταδιοδρομίας μόνο υπό όρους, κυρίως σε βοηθητικές ειδικότητες.
Στην ουσία, ένα μέτρο που λειτουργεί ως φθηνό υποκατάστατο προσωπικού για να καλυφθούν κενά.
Αντί να προωθεί ισότητα, το μέτρο δείχνει περισσότερο πρόθεση «να βγουν τα νούμερα» στις ανάγκες στελέχωσης.
Ακαδημαϊκή εκπαίδευση: συγκεντρωτισμός και ασάφεια
Το νομοσχέδιο προβλέπει νέο ενιαίο φορέα για όλες τις στρατιωτικές σχολές (ΑΣΕΙ, ΑΣΣΥ, ΑΣΜΥ), την Διακλαδική Διοίκηση Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης. Οι ΑΣΣΥ ανωτατοποιούνται, αλλά με οροφή τον βαθμό του Ταγματάρχη.
Οι φοιτητές θα ακολουθούν ενιαίο πρόγραμμα σπουδών, με περιορισμένες επιλογές.
Η εξίσωση με τα ΑΕΙ παραμένει ασαφής, αφήνοντας ερωτηματικά για τα επαγγελματικά δικαιώματα.
Η «αναβάθμιση» μοιάζει περισσότερο με συγκεντρωτική διαχείριση παρά με ουσιαστική ακαδημαϊκή ενίσχυση.
Κοινωνικές παροχές: περισσότερη προβολή, λιγότερη ουσία
Η κυβέρνηση προβάλλει ως κοινωνική μέριμνα τη στέγαση, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα στρατιωτικά θέρετρα. Όμως: Πρόκειται κυρίως για ανακύκλωση υπαρχόντων προγραμμάτων.
Δεν συνοδεύονται από ουσιαστική χρηματοδότηση.
Δεν καλύπτουν τα πραγματικά αιτήματα για αξιοπρεπή διαβίωση, ιδίως σε συνθήκες ακρίβειας.
Στρατιωτική δικαιοσύνη: αυστηροποίηση και συγκεντρωτισμός
Η τυποποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης και οι ποινικές ευθύνες για αξιολογητές ανοίγουν τον δρόμο για υπερσυγκεντρωτικό έλεγχο.
Η «διαφάνεια» που επικαλείται η κυβέρνηση μπορεί στην πράξη να μετατραπεί σε εργαλείο πειθαρχίας και χειραγώγησης.
Μεταρρύθμιση με ταξικό πρόσημο
Το πολυνομοσχέδιο Δένδια είναι βαθιά πολιτικό. Ευνοεί τους ανώτατους αξιωματικούς, περιορίζει τις προοπτικές των χαμηλόβαθμων, επιβαρύνει τους νέους στρατεύσιμους και δεσμεύει τους πολίτες ως εφέδρους μέχρι τα 60.
Η ίδια η κυβέρνηση παραδέχεται ότι το κόστος είναι πολιτικό. Και αυτό γιατί το σχέδιο ακουμπά νευραλγικά κοινωνικά στρώματα: τις οικογένειες των στρατευμένων, τα στελέχη που στηρίζουν καθημερινά τις Ένοπλες Δυνάμεις και τις γυναίκες που καλούνται να μπουν στον στρατό με όρους υποδεέστερους.
Η «νέα εποχή» που διακηρύσσεται, στην πράξη φέρνει περισσότερα βάρη στους πολλούς και προνόμια στους λίγους.
Ιωάννα Ηλιάδη
(ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΝΤΑΡΙΝΗΣ/EUROKINISSI)
Το νέο πολυνομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Άμυνας παρουσίασε στο υπουργικό Συμβούλιο σήμερα ο Νίκος Δένδιας, βαφτίζοντάς το ως «Χάρτη μετάβασης των Ενόπλων Δυνάμεων στη νέα εποχή».Πρόκειται για ένα πακέτο εκτεταμένων αλλαγών που επηρεάζουν βαθιά τη δομή, τη θητεία, τη μισθολογική και ιεραρχική εξέλιξη χιλιάδων στελεχών, καθώς και τις σχέσεις κοινωνίας–στρατού.
Ο υπουργός Νίκος Δένδιας παραδέχτηκε ότι το εγχείρημα έχει «πολιτικό κόστος», ενώ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε τις αλλαγές «τολμηρές» και «στη σωστή κατεύθυνση», αναγνωρίζοντας όμως ότι θα προκαλέσουν αντιδράσεις. Η ίδια η κορυφή της εκτελεστικής εξουσίας δηλώνει επομένως πως πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που θα ταράξει ισορροπίες και θα ανοίξει μέτωπα.
Το ερώτημα είναι ποιοι κερδίζουν και ποιοι χάνουν. Η πολιτική ανάλυση του νομοσχεδίου δείχνει ότι η μεταρρύθμιση ευνοεί κυρίως τους ανώτατους βαθμούς, ενώ φορτώνει νέα βάρη στους χαμηλόβαθμους, στους στρατεύσιμους, στους εφέδρους και στις γυναίκες που θα θελήσουν να υπηρετήσουν.
Νέο βαθμολόγιο: «διόρθωση» ή υποβάθμιση;
Η κυβέρνηση επικαλείται «εξορθολογισμό» της ιεραρχικής πυραμίδας. Η πραγματικότητα όμως είναι πιο σύνθετη: Οι οργανικές θέσεις θα επανακαθοριστούν με τρόπο που μειώνει τις δυνατότητες προαγωγής για ΕΜΘ, ΕΠΟΠ και αποφοίτους ΑΣΣΥ.
Καθιερώνεται οροφή για τους ανώτατους βαθμούς, αλλά ταυτόχρονα κλείνουν οι οδοί ανέλιξης για όσους βρίσκονται χαμηλότερα.
Οι μεσαίες βαθμίδες, που στηρίζουν επιχειρησιακά τις Ένοπλες Δυνάμεις, μένουν εκτεθειμένες σε στασιμότητα.
Πίσω από την «αναδιάρθρωση» κρύβεται μια επιλογή: να περιοριστεί η κοινωνική κινητικότητα εντός στρατεύματος, με αποτέλεσμα οι χαμηλότερες κατηγορίες να εγκλωβίζονται.
Μισθολόγιο: αυξήσεις για τους λίγους, εξοικονόμηση για το κράτος
Η κυβέρνηση διαφημίζει μεσοσταθμικές αυξήσεις 13–24%. Όμως η ανάλυση δείχνει άνιση κατανομή: Οι ανώτατοι αξιωματικοί απολαμβάνουν αυξήσεις που ξεπερνούν το 20%.
ΕΜΘ και ΕΠΟΠ λαμβάνουν περιορισμένα ποσοστά (10–12%), που στην πράξη εξανεμίζονται από την ακρίβεια.
Προβλέπεται εξοικονόμηση πόρων μέσω της «Ατζέντας 2030», πράγμα που σημαίνει ότι ο πραγματικός στόχος είναι δημοσιονομική πειθαρχία και όχι ουσιαστική ενίσχυση του προσωπικού.
Η επιλογή είναι ξεκάθαρη: το κράτος θωρακίζει τα ανώτερα κλιμάκια, ενώ οι χαμηλόβαθμοι μένουν με ψίχουλα.
Θητεία: περισσότερη διάρκεια, λιγότερη ευελιξία
Το νέο μοντέλο θητείας συνδυάζει σκληρότερα μέτρα με επιφανειακά «κίνητρα». 12μηνη υποχρέωση για όλους, με μόνη εξαίρεση 9μηνο σε Έβρο, νησιά Ανατολικού Αιγαίου και Ειδικές Δυνάμεις.
Αυστηροποίηση αναβολών για λόγους υγείας ή σπουδών. Οι σπουδαστές θα πρέπει να ολοκληρώσουν ταχύτερα τις σπουδές τους, ενώ το κόστος εξαγοράς εκτινάσσεται στα 1.500€ τον μήνα (από 900€).
Βασική εκπαίδευση 10 εβδομάδων, με περισσότερες ασκήσεις και νέα αντικείμενα (drones, δεξιότητες πολιτικής προστασίας), που επιβαρύνουν τον χρόνο προσαρμογής στην αγορά εργασίας.
Η κυβέρνηση εμφανίζει τις αλλαγές ως «εκσυγχρονισμό», αλλά ουσιαστικά οι νέοι θα βρίσκονται περισσότερο χρόνο στο στράτευμα και με λιγότερες επιλογές.
Εφεδρεία: Στρατός μέχρι τα 60
Η συγκρότηση σώματος 150.000 «ενεργών εφέδρων» σημαίνει ότι δεκάδες χιλιάδες πολίτες θα παραμένουν σε στρατιωτική δέσμευση για χρόνια. Η ηλικία παραμονής στην εφεδρεία αυξάνεται από 55 σε 60 έτη.
Οι έφεδροι θα καλούνται ανά τριετία για μετεκπαίδευση.
Οι υποχρεώσεις αυξάνονται χωρίς σοβαρή οικονομική αποζημίωση, με μόνο κίνητρο την πρόσβαση σε στρατιωτικά νοσοκομεία ή πρατήρια.
Η πολιτική διάσταση είναι σαφής: οι πολίτες μετατρέπονται σε «διαρκές εφεδρικό δυναμικό» χωρίς αντίστοιχη μέριμνα.
Εθελοντική στράτευση γυναικών: χαμηλής αξίας «καινοτομία»
Παρά το επικοινωνιακό βάρος, η εθελοντική στράτευση των γυναικών έχει περιορισμένα οφέλη: 12μηνη θητεία με μικρή αποζημίωση.
Προοπτική μόνιμης σταδιοδρομίας μόνο υπό όρους, κυρίως σε βοηθητικές ειδικότητες.
Στην ουσία, ένα μέτρο που λειτουργεί ως φθηνό υποκατάστατο προσωπικού για να καλυφθούν κενά.
Αντί να προωθεί ισότητα, το μέτρο δείχνει περισσότερο πρόθεση «να βγουν τα νούμερα» στις ανάγκες στελέχωσης.
Ακαδημαϊκή εκπαίδευση: συγκεντρωτισμός και ασάφεια
Το νομοσχέδιο προβλέπει νέο ενιαίο φορέα για όλες τις στρατιωτικές σχολές (ΑΣΕΙ, ΑΣΣΥ, ΑΣΜΥ), την Διακλαδική Διοίκηση Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης. Οι ΑΣΣΥ ανωτατοποιούνται, αλλά με οροφή τον βαθμό του Ταγματάρχη.
Οι φοιτητές θα ακολουθούν ενιαίο πρόγραμμα σπουδών, με περιορισμένες επιλογές.
Η εξίσωση με τα ΑΕΙ παραμένει ασαφής, αφήνοντας ερωτηματικά για τα επαγγελματικά δικαιώματα.
Η «αναβάθμιση» μοιάζει περισσότερο με συγκεντρωτική διαχείριση παρά με ουσιαστική ακαδημαϊκή ενίσχυση.
Κοινωνικές παροχές: περισσότερη προβολή, λιγότερη ουσία
Η κυβέρνηση προβάλλει ως κοινωνική μέριμνα τη στέγαση, τους βρεφονηπιακούς σταθμούς και τα στρατιωτικά θέρετρα. Όμως: Πρόκειται κυρίως για ανακύκλωση υπαρχόντων προγραμμάτων.
Δεν συνοδεύονται από ουσιαστική χρηματοδότηση.
Δεν καλύπτουν τα πραγματικά αιτήματα για αξιοπρεπή διαβίωση, ιδίως σε συνθήκες ακρίβειας.
Στρατιωτική δικαιοσύνη: αυστηροποίηση και συγκεντρωτισμός
Η τυποποίηση των διαδικασιών αξιολόγησης και οι ποινικές ευθύνες για αξιολογητές ανοίγουν τον δρόμο για υπερσυγκεντρωτικό έλεγχο.
Η «διαφάνεια» που επικαλείται η κυβέρνηση μπορεί στην πράξη να μετατραπεί σε εργαλείο πειθαρχίας και χειραγώγησης.
Μεταρρύθμιση με ταξικό πρόσημο
Το πολυνομοσχέδιο Δένδια είναι βαθιά πολιτικό. Ευνοεί τους ανώτατους αξιωματικούς, περιορίζει τις προοπτικές των χαμηλόβαθμων, επιβαρύνει τους νέους στρατεύσιμους και δεσμεύει τους πολίτες ως εφέδρους μέχρι τα 60.
Η ίδια η κυβέρνηση παραδέχεται ότι το κόστος είναι πολιτικό. Και αυτό γιατί το σχέδιο ακουμπά νευραλγικά κοινωνικά στρώματα: τις οικογένειες των στρατευμένων, τα στελέχη που στηρίζουν καθημερινά τις Ένοπλες Δυνάμεις και τις γυναίκες που καλούνται να μπουν στον στρατό με όρους υποδεέστερους.
Η «νέα εποχή» που διακηρύσσεται, στην πράξη φέρνει περισσότερα βάρη στους πολλούς και προνόμια στους λίγους.
Στα 60 ακομα δουλεύουν εως και στο διωτικο τομεα που βρουνε χρόνο και χρημα (η μιση πανε στην αλλη ακρη και ας εχει στρατοπεδα διπλα τους )
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτο μου θυμιζει πολυ αξιωματικη που 2017 και μετα θεωρουν τις μεταθέσεις και της αυξησης ανούσιες και δεν χρειαζεται να μενουν εξω αλλα εντος στρατοπεδου σε ενα περιβαλλον τοξικο και χωρις υλικα αλλα επισης εχουν την απαίτηση να δινεις λεφτα εντος στρατοπεδο για την δικιας τους βαθμολογικη εξέλιξη