«Επιστολή-βόμβα» στον Δένδια για τη Στρατιωτική Δικαιοσύνη

Από Ιωάννα Ηλιάδη

Aνώνυμη επιστολή που αφορά τη στρατιωτική δικαιοσύνη θέτει σειρά ερωτημάτων για τις συνθήκες λειτουργίας των στρατοδικείων, τη στελέχωση, το μισθολογικό καθεστώς των στρατιωτικών δικαστών και τις καθυστερήσεις σε υποθέσεις δημοσίου ενδιαφέροντος.

Στο Armyvoice.gr περιήλθε ανώνυμη επιστολή ατόμων που υποστηρίζουν ότι είναι νομικοί και ότι που δραστηριοποιούνται στη στρατιωτική δικαιοσύνη, η οποία καταγράφει προβληματισμούς για τις συνθήκες λειτουργίας των στρατοδικείων, το μισθολογικό καθεστώς των στρατιωτικών δικαστών, τις διαδικασίες πειθαρχικού ελέγχου και τις χρονικές καθυστερήσεις σε υποθέσεις δημοσίου ενδιαφέροντος.

Το Armyvoice.gr δεν υιοθετεί τις αναφορές της επιστολής ως αποδεδειγμένα γεγονότα.

Τα όσα αναφέρονται όμως είναι εξαιρετικά σοβαρά και αναγκαζόμαστε να τα δημοσιεύουμε ως ερωτήματα που χρήζουν απάντησης από το υπουργείο εθνικής άμυνας.

Και το κάνουμε αυτό καθώς κατά την περίοδο υπουργίας Νίκου Δένδια, το Armyvoice.gr έχει απευθύνει πολλαπλά γραπτά ερωτήματα προς το γραφείο του υπουργού εθνικής άμυνας για ζητήματα λειτουργίας και διαφάνειας των στρατιωτικών θεσμών, χωρίς μέχρι στιγμής να έχει δοθεί επίσημη απάντηση για κανένα.

Ακολουθεί η επιστολή που λάβαμε και απευθύνετε στον ΥΕΘΑ Ν. Δένδια:

Είστε νομικός από τη δεκαετία του ‘80 και υπουργός Άμυνας από το 2023 και κατά συνέπεια έχετε αργήσει ήδη πάρα πολύ να λάβετε αποφάσεις και να υλοποιήσετε μέτρα για την αντιμετώπιση της τραγικής κατάστασης που επικρατεί στη στρατιωτική δικαιοσύνη.

Επιπλέον, επί υπουργίας σας έχουν λειτουργήσει δύο επιτροπές, μία νομοπαρασκευαστική και μία «επιστημονική», για τη θεσμική βελτίωση της στρατιωτικής δικαιοσύνης, έχουν υποβληθεί συγκεκριμένες προτάσεις και ακόμη δεν έχει γίνει τίποτε απολύτως.

Καμία αλλαγή στον απαρχαιωμένο κώδικα δικαστικού σώματος ενόπλων δυνάμεων, καμία αλλαγή ούτε στον απαρχαιωμένο ΣΠΚ.

Η κατάσταση στη στρατιωτική δικαιοσύνη προσβάλει όλους τους δικηγόρους που ερχόμαστε αναγκαστικά σε επαφή με αυτό το παράξενο σύστημα που λειτουργεί με θεσμικό πλαίσιο της δεκαετίας του ’90, ουσιαστικά ξεχασμένο από την πολιτεία και αποκομμένο από τους επαγγελματίες του κυρίως νομικού χώρου, στην καρδιά της ευρώπης. Δείτε, λοιπόν, τα παρακάτω, εάν δεν τα ξέρετε ήδη:

Προσωπικό και υποδομές

Στο Ναυτοδικείο Πειραιά ανέβαινε στην έδρα και προέδρευε ακόμα και πριν από δύο χρόνια, δικαστής με διαγνωσμένη σχιζοφρένεια, υπό φαρμακευτική αγωγή. Τουλάχιστον στη στρατιωτική δικαιοσύνη όλοι γνώριζαν.

Στο Αεροδικείο Αθηνών προεδρεύει ακόμα δικαστής που έχει παραπεμφθεί στο πειθαρχικό του Αρείου Πάγου με το ερώτημα της διαγραφής και σε βάρος του προσώπου αυτού εκκρεμεί ποινική δικογραφία για απείθεια, αλλά και σωρεία άλλων πειθαρχικών δικογραφιών. Η ικανότητα του προσώπου αυτού στη διεύθυνση της διαδικασίας είναι ζωντανό ανέκδοτο.

Στο Στρατοδικείο Αθηνών προεδρεύει ακόμα δικαστής σε βάρος του οποίου έχει υποβληθεί εδώ και καιρό μήνυση για κακουργηματική πλαστογραφία. Το πρόσωπο αυτό έχει ως τακτική όταν προεδρεύει να καθυστερεί την έναρξη της διαδικασίας και να την περατώνει σκανδαλωδώς πολύ πέραν κάθε νοητού ωραρίου, πολλές φορές αργά το βράδυ. Εδώ δεν υπάρχει διακοπή διαδικασίας σε άλλη δικάσιμο, ούτε ισχύει ό,τι στα λοιπά ποινικά δικαστήρια;

Στο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης η αίθουσα εκδίκασης παραπέμπει σε αποθήκη του στρατού της δεκαετίας του ‘70, με άθλια ορατότητα και τραγικό εξοπλισμό. Οι χώροι υγιεινής για το κοινό προσβάλλουν πολίτες και δικηγόρους και το ίδιο ισχύει και για το Αεροδικείο και το Στρατοδικείο της Αθήνας.

Στο Στρατοδικείο στα Χανιά σχεδόν όλοι από τους υπηρετούντες δικαστές και εισαγγελείς είναι ντόπιοι και βρίσκονται στην ίδια θέση τουλάχιστον 20 χρόνια, μερικοί δε και παραπάνω, ακόμα και 30 (ναι, τριάντα) χρόνια. Το κτίριο και οι χώροι του είναι φυσικά άθλιοι. Αυτό ισχύει και για το Στρατοδικείο στα Ιωάννινα.

Μισθολόγιο

Οι στρατιωτικοί δικαστές έχουν ακόμη καθαρά μισθούς στρατιωτικών και επίσης ακόμη περιμένουν το Υπουργείο σας να εφαρμόσει την αναθεωρημένη από το 2019 παράγραφο 5 του άρθρου 96 του Συντάγματος. Γι’ αυτό λειτουργούν υποτονικά, αργά και χωρίς ποιότητα.

Και επειδή θα δώσετε αυξήσεις στους στρατιωτικούς, όπως έχετε εξαγγείλει, σας θυμίζουμε ότι το Μισθοδικείο (δικαστήριο του άρθρου 88 παράγρ.2 του Συντάγματος) με την απόφασή του 2/2024 έχει κρίνει ότι οι αποδοχές των στρατιωτικών δικαστών όφειλαν να έχουν καθορισθεί «από το νομοθέτη αυτοτελώς, σε επίπεδο ανώτερο σε σχέση με το λοιπό προσωπικό των ενόπλων δυνάμεων και με βάση τις αρχές που διέπουν το ειδικό μισθολόγιο των δικαστικών λειτουργών των τακτικών δικαστηρίων», με νόμο ο οποίος έπρεπε να έχει εκδοθεί εντός εύλογου χρόνου, όχι πέραν της τριετίας μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2019, δηλαδή το 2022.

Με επιδόματα και φτηνές δικαιολογίες δεν γίνεται τίποτε, ούτε με τους μισθούς των λοχαγών και των συνταγματαρχών. Εκτός εάν δεν θέλει το Υπουργείο Άμυνας στρατιωτική δικαιοσύνη, οπότε κάποιος πρέπει να κάνει κάτι τώρα ή καλύτερα χθες, γιατί στο μεταξύ αυτοί οι άνθρωποι δικάζουν σαν τους άλλους.

Δικογραφίες

Με τέτοια κατάσταση, είναι τυχαίοι, άραγε, οι άθλιοι χειρισμοί της στρατιωτικής δικαιοσύνης σε πλήθος σοβαρών υποθέσεων και η προκλητική ασυλία των δικαστών της ή μάλλον αδιαφορία γι’ αυτούς; Για να αναφέρουμε μόνο κάποιες πρόσφατες υποθέσεις:

Ναυάγιο στο Φαρμακονήσι τον Ιανουάριο του 2014: προστασία των λιμενικών από το Ναυτοδικείο ώστε «να πέσουν στα μαλακά» και τελικά πανηγυρική καταδίκη της Ελλάδας από το ΕΔΔΑ.

Μάτι, Ιούλιος 2018: προκλητική μη δίωξη των λιμενικών της Ραφήνας και του Αρχηγείου του Λιμενικού από την Εισαγγελία του Ναυτοδικείου, παρά το ότι δεν προσέτρεξαν εγκαίρως από τη θάλασσα σε βοήθεια των κατοίκων.

Ναυάγιο στην Πύλο το 2023: ακόμη περιμένουμε από τη στρατιωτική δικαιοσύνη να τελειώσει τη διερεύνηση, να αποφασίσει ποιοι φταίνε και να στείλει στο ακροατήριο όσους λιμενικούς είναι υπεύθυνοι για τους εκατοντάδες θανάτους και τη δυσφήμηση της χώρας. Πότε θα ολοκληρωθεί η ανάκριση άραγε και τι θα γίνει μετά; Θα μας προλάβει πάλι το ΕΔΔΑ;

Θάνατος Σήφη Βαλυράκη, Ιανουάριος 2021: Ακόμη δεν έχει κριθεί από την Εισαγγελία του Ναυτοδικείου εάν είχαν κάποια εμπλοκή στη συγκάλυψη οι λιμενικοί της Ερέτριας και της Χαλκίδας. Υπομονή, έχουν περάσει μόλις πέντε χρόνια.

Λιβύη 2023: πέντε νεκροί στην «ανθρωπιστική επιχείρηση» του Υπουργείου Άμυνας, εσφαλμένοι χειρισμοί από ΓΕΕΘΑ και ακόμη περιμένουμε και εμείς και οι συγγενείς από τη στρατιωτική δικαιοσύνη να αποφασίσει εάν φταίνε ή όχι ο πρώην Α/ΓΕΕΘΑ, ο Υπαρχηγός ΓΕΕΘΑ, ο τότε Διοικητής ΔΕΠ κ.λπ. κ.λπ.

Θεσμικά και δικαστικά ατοπήματα

Το Σύνταγμα του 1975 ποτέ δεν εφαρμόστηκε πλήρως για τη στρατιωτική δικαιοσύνη από κανένα κόμμα της Βουλής, ούτε βέβαια και η συνταγματική αναθεώρηση του 2019, ίσως επειδή ένα δικαστικό σώμα των 90 – 100 ατόμων (τόσοι είναι οι στρατιωτικοί δικαστές), δεν αποφέρει μεγάλο αριθμό ψηφοφόρων για τα κόμματα, ενώ και οι στρατιωτικοί βολεύονται με τα χαλαρά και ήπια στρατιωτικά δικαστήρια και τους «φιλικούς» στρατιωτικούς δικαστές.

Προσέξτε κ. Υπουργέ, για να τελειώνουν τα αστεία και τα ανέκδοτα, τι ισχύει σήμερα, εν έτει 2025, στη στρατιωτική δικαιοσύνη και τι γίνεται δεκτό από εσάς ως Υπουργό Άμυνας, από το Συμβούλιο της Επικρατείας και τον Άρειο Πάγο, για ένα δικαστικό σώμα στο οποίο δωσιδικούν στρατιωτικοί και λιμενικοί, πάνω από 130.000 άτομα:

Κατά την πάγια νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας οι στρατιωτικοί δικαστές έχουν διπλή ιδιότητα, δηλαδή είναι και στρατιωτικοί και δικαστές (στην ευρώπη του 21ου αιώνα!). Παρόλα αυτά οι αποφάσεις τους ελέγχονται με αναίρεση από τον Άρειο Πάγο, δηλαδή οι Αρεοπαγίτες ελέγχουν αποφάσεις στρατιωτικών. Αυτά τα λέει το Συμβούλιο της Επικρατείας και μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2019. Δεν θα έπρεπε να έχετε επέμβει νομοθετικά ήδη;

Οι στρατιωτικοί δικαστές εναλλάσσονται στα καθήκοντα δικαστή – εισαγγελέα, δηλαδή φέτος είναι κάποιος εισαγγελέας και του χρόνου γίνεται δικαστής ή ανακριτής, με απλή μετάθεση. Αυτό υπάρχει σε άλλη χώρα; Δεν θα έπρεπε να ισχύει εδώ και δεκαετίες ό,τι ισχύει και στην κοινή δικαιοσύνη, ό,τι και στην υπόλοιπη Ευρώπη;

Οι στρατιωτικοί δικαστές δικάζονται από τα στρατοδικεία, δηλαδή δικάζονται μεταξύ τους (90 άτομα, μαζί με την ηγεσία τους) και από τα ίδια δικαστήρια που δικάζουν τους στρατιωτικούς. Δηλαδή όταν δικάζεται στρατιωτικός δικαστής υπάρχει στην έδρα κάποιος, κατά πάσα πιθανότητα, γνωστός του, αλλά και κάποιος στρατοδίκης – αξιωματικός. Είναι σοβαρά πράγματα αυτά;

Ακόμη και σήμερα ο πρόεδρος του στρατοδικείου πρέπει να είναι κατά βαθμό ανώτερος του κατηγορουμένου. Όταν είναι να δικαστεί κάποιος στρατηγός ή ναύαρχος, για να βρεθεί «στρατοδίκης» πρέπει να γίνει ανάκληση αρχαιότερων στρατηγών και ναυάρχων από την εφεδρεία, να λάβει μέρος στη σύνθεση αρεοπαγίτης κ.λπ.

Το Αναθεωρητικό Δικαστήριο της στρατιωτικής δικαιοσύνης, το εφετείο της δηλαδή, δικαστήριο 2ου βαθμού, είναι μεν εφετείο, αλλά ο πρόεδρός του, ο εισαγγελέας του και οι δικαστές του αντιστοιχούν με αρεοπαγίτες. Εκτός αυτού, οι Αναθεωρητές, δηλαδή οι εφέτες, ας πούμε, της στρατιωτικής Δικαιοσύνης, δεν επιθεωρούνται από κανέναν, ούτε από τον Άρειο Πάγο. Αυθαιρεσία, καθυστερήσεις καθαρογραφής αποφάσεων και άλλα, χωρίς καμία συνέπεια. Περιμένουμε έως και δύο χρόνια για να καθαρογραφούν αποφάσεις για τροχαία ατυχήματα και δυστυχήματα, για να μην αναφέρουμε και τα άλλα.

Η προέλευση των στρατ. Δικαστών δεν είναι από την Εθνική Σχολή Δικαστών –και πώς να είναι, αφού το Υπουργείο σας δίνει μισθούς πείνας σε δικαστές. Το αποτέλεσμα είναι να μην προσλαμβάνονται αξιόλογοι νομικοί, αλλά να καταλήγουν εκεί όσοι δεν έχουν άλλη επιλογή. Με διαγωνισμούς που γίνονται κάθε 5 – 10 χρόνια και στον ενδιάμεσο χρόνο τραγικές δυσλειτουργίες στην επετηρίδα τους.

(Αλήθεια, μπορεί να εξηγήσει κάποιος στο νομικό κόσμο γιατί οι λιμενικοί είναι στρατιωτικοί και δικάζονται στα ναυτοδικεία ακόμη και σήμερα, ενώ οι αστυνομικοί και οι πυροσβέστες υπάγονται στην κοινή Δικαιοσύνη;)

Αυτά τα ολίγα για μια ντροπιαστική κατάσταση που χρονίζει. Περιμένουμε να δούμε εάν θα συγκινηθεί κάποιος. Θα πάρετε θέση και αποφάσεις γρήγορα για όλα τα παραπάνω παράξενα και αντισυνταγματικά ή θα ταλαιπωρούνται πολίτες και δικηγόροι και μετά το 2027;