Στρατιωτική θητεία: 10 αρνητικά σημεία στο σχέδιο Δένδια που δεν λένε τα «φιλικά» ρεπορτάζ

Στρατιωτική θητεία: 10 αρνητικά σημεία στο σχέδιο Δένδια που δεν λένε τα «φιλικά» ρεπορτάζ

Το σχέδιο Δένδια για τη θητεία αυξάνει ανισότητες, στιγματίζει τους ευάλωτους και φορτώνει κόστος στους οικονομικά ασθενείς

Ιωάννα Ηλιάδη

(ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΠΑΛΑΣΚΑΣ/EUROKINISSI)

Στρατιωτική θητεία: Η κυβέρνηση προβάλλει το νέο σχέδιο Δένδια ως «μεταρρύθμιση–ορόσημο» που θα ξεκινήσει από την 1η Ιανουαρίου 2026. Στην πράξη, όμως, πίσω από τις θριαμβολογίες , κρύβονται σκληρές ρυθμίσεις που δυσκολεύουν τη ζωή των νέων και φορτώνουν βάρη στις οικογένειές τους. Συγκεντρώσαμε τα δέκα βασικά αρνητικά σημεία από όσα έχουν γίνει γνωστά έως σήμερα μέσω διαρροών:

1) Στρατός Ξηράς για όλους – αποψίλωση ΠΝ και ΠΑ

Η οριζόντια κατάταξη αποκλειστικά στον Στρατό Ξηράς καταργεί τον φυσικό δίαυλο στελέχωσης του Πολεμικού Ναυτικού και της Πολεμικής Αεροπορίας. Στενεύει έτσι η δεξαμενή ειδικοτήτων όπως μηχανικοί πλοίων και αεροσκαφών, τεχνικοί και ηλεκτρονικοί, ενώ οι δύο Κλάδοι χάνουν την επαφή με νέες σειρές κληρωτών που συχνά εξελίσσονταν σε μόνιμο προσωπικό. Πρόκειται για μέτρο «βολικό» για το επιτελείο, αλλά καταστροφικό για τις επιχειρησιακές ανάγκες.

2) Δέκα εβδομάδες βασική εκπαίδευση

Η αύξηση από τρεις σε δέκα εβδομάδες στην βασική εκπαίδευση παρουσιάζεται ως αναβάθμιση. Στην πραγματικότητα, χωρίς επαρκείς υποδομές, οι στρατεύσιμοι θα περάσουν απλώς περισσότερο χρόνο σε γενικά καθήκοντα. Το διάστημα ουσιαστικής τοποθέτησης στις μονάδες συρρικνώνεται, ενώ οι νέοι φορτώνονται μήνες αναμονής χωρίς πραγματική κατάρτιση.

3) «9μηνο για όλους» υπό προϋποθέσεις

Το πολυδιαφημισμένο 9μηνο δεν είναι καθολικό. Δίνεται μόνο ως «μπόνους» σε όσους καταταγούν αμέσως μετά το λύκειο, ενώ για τους υπόλοιπους αφήνεται θολό το καθεστώς. Έτσι καλλιεργείται αβεβαιότητα και άνιση μεταχείριση, με τους νέους να μην μπορούν να σχεδιάσουν τις σπουδές ή την εργασία τους.

4) Ψαλίδι στις αναβολές σπουδών

Η μείωση των ορίων αναβολής πλήττει κυρίως τους φοιτητές από την περιφέρεια και όσους εργάζονται παράλληλα με τις σπουδές. Από τα 24 στα 22 χρόνια για τα ΕΠΑΛ και τις ΣΑΕΚ, από τα 26 στα 25 για τα ΑΕΙ. Στην πράξη, οι οικονομικά ασθενέστεροι θα υποχρεωθούν να διακόψουν σπουδές ή να αναστείλουν επαγγελματικά σχέδια, ενώ οι προνομιούχοι βρίσκουν πάντα «παράθυρα».

5) Σκλήρυνση όρων για το Ι5 και στιγματισμός ψυχικής υγείας

Το αφήγημα περί «βιομηχανίας απαλλαγών» αγνοεί το προφανές: η αύξηση των Ι5 τα τελευταία χρόνια μπορεί να συνδέεται με την πανδημία και την ψυχική επιβάρυνση της κοινωνίας. Η υποχρεωτική γνωμάτευση από γιατρό του ΕΣΥ και στη συνέχεια από διακλαδική επιτροπή δημιουργεί γραφειοκρατία, ουρές και καθυστερήσεις. Κυρίως, στιγματίζει όσους έχουν πραγματικά προβλήματα ψυχικής ή σωματικής υγείας.

6) Εξαγορά μετά τα 40 – τιμωρία αντί για επιλογή

Η δυνατότητα εξαγοράς μεταφέρεται από τα 32 στα 40 χρόνια, με κόστος που αγγίζει τα 900 ευρώ τον μήνα. Για όσους πάλεψαν με ανεργία, κρίσεις και οικογενειακές υποχρεώσεις, η ρύθμιση είναι πρακτικά απαγορευτική. Η κυβέρνηση επιλέγει τιμωρητική λογική αντί για κοινωνικά δίκαιη λύση.

7) Κίνητρα–παγίδα για τους 18χρονους

Η επιβράβευση όσων καταταγούν αμέσως μετά το σχολείο δεν είναι ουδέτερο μέτρο. Πιέζει μαθητές που ακόμη δεν έχουν αποφασίσει για σπουδές ή μετανάστευση να κλειδώσουν το μέλλον τους βιαστικά. Αντί για πραγματική ελευθερία επιλογής, οι οικογένειες μπαίνουν σε δίλημμα με οικονομικό δόλωμα.

8) Εξαγγελίες χωρίς νομοσχέδιο

Παρά τις διαρροές και τα ρεπορτάζ, δεν υπάρχει κατατεθειμένο νομοσχέδιο ούτε ανοιχτή διαβούλευση. Οι αλλαγές παρουσιάζονται ως τετελεσμένες, χωρίς θεσμική διαδικασία. Πρόκειται για επικοινωνιακή τακτική, όχι για δημοκρατική νομοθέτηση.

9) Κόστος και υποδομές στο σκοτάδι

Η εκπαίδευση 10 εβδομάδων και η νέα δομή κατάταξης απαιτούν προσωπικό, θαλάμους και εξοπλισμό. Καμία μελέτη κόστους δεν έχει παρουσιαστεί. Η πιθανότητα να μετατραπεί η «μεταρρύθμιση» σε χάος είναι ορατή, με τις δαπάνες να φορτώνονται τελικά στους φορολογούμενους.

10) Απουσία διαφάνειας και μετρήσιμων στόχων

Πουθενά δεν αναφέρονται αντικειμενικά κριτήρια: αναλογία εκπαιδευτή–οπλίτη, προγράμματα εκπαίδευσης, μέριμνα για εργαζόμενους ή φοιτητές–γονείς. Η έλλειψη συγκεκριμένων ρυθμίσεων αφήνει χώρο σε αυθαιρεσία και υποσκάπτει την αξιοπιστία όλης της διαδικασίας.

Το σχέδιο Δένδια για τη θητεία δεν είναι «εκσυγχρονισμός», αλλά πακέτο μέτρων που αυξάνει ανισότητες, στιγματίζει τους ευάλωτους και φορτώνει κόστος χωρίς σχέδιο. Η αντιπολίτευση οφείλει να απαιτήσει διαφάνεια, μελέτες κόστους και ουσιαστική διαβούλευση πριν περάσουν οι αλλαγές από τη Βουλή.