Από Ιωάννα Ηλιάδη
Η πρωτοβουλία Stop ReArm Europe κινητοποιείται με μια από τις πιο οργανωμένες παρεμβάσεις της ευρωπαϊκής κοινωνίας των πολιτών απέναντι στη ραγδαία στρατιωτικοποίηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Πάνω από 800 οργανώσεις από όλη την Ευρώπη υπογράφουν μια εκτενή ανοικτή επιστολή με αποδέκτες τους ευρωβουλευτές, ζητώντας να μπλοκαριστούν οι αυξήσεις στις στρατιωτικές δαπάνες, να απορριφθούν οι εξαιρέσεις που διευκολύνουν τη βιομηχανία όπλων και να μεταφερθούν οι πόροι σε πολιτικές ειρήνης, διπλωματίας και κοινωνικής ασφάλειας.
Η επιστολή στηλιτεύει τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν την επιρροή των αμυντικών εταιρειών στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και προειδοποιεί ότι οι αποφάσεις των επόμενων εβδομάδων θα καθορίσουν τον χαρακτήρα της ΕΕ για τα επόμενα χρόνια.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται μπροστά σε μια από τις πιο επιθετικές στροφές στρατιωτικοποίησης που έχουν καταγραφεί μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.
Ενώ οι Βρυξέλλες επεξεργάζονται προϋπολογισμούς και πακέτα νομοθεσίας που πολλαπλασιάζουν τις στρατιωτικές δαπάνες και ανοίγουν την πόρτα σε μια άνευ προηγουμένου επιρροή της αμυντικής βιομηχανίας, περισσότεροι από 800 φορείς της κοινωνίας των πολιτών περνούν στην αντεπίθεση.
Με μια εκτενή ανοικτή επιστολή προς τους ευρωβουλευτές, ζητούν να μπλοκαριστούν οι αυξήσεις των εξοπλισμών, να τερματιστούν οι εξαιρέσεις που αποδυναμώνουν τον κοινοβουλευτικό έλεγχο και να μεταφερθούν οι πόροι από τις στρατιωτικές προτεραιότητες σε πολιτικές ειρήνης, διπλωματίας και κοινωνικής ασφάλειας.
Η παρέμβαση αυτή αντανακλά μια αυξανόμενη ανησυχία για τις αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα και οδηγούν σε μια Ευρώπη λιγότερο δημοκρατική, λιγότερο κοινωνική και περισσότερο εξαρτημένη από έναν στενό πυρήνα εταιρειών όπλων. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η πρωτοβουλία Stop ReArm Europe επιδιώκει να ανακόψει μια πολιτική που, όπως υποστηρίζουν οι οργανώσεις, «δεν ενισχύει την ασφάλεια αλλά την υπονομεύει».
Ιστορικές αυξήσεις στρατιωτικών δαπανών
Η ανοικτή επιστολή αποστέλλεται λίγες ημέρες πριν την κρίσιμη ψηφοφορία για τον προϋπολογισμό του 2026, ο οποίος προβλέπει σημαντική ενίσχυση των στρατιωτικών προγραμμάτων της ΕΕ. Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034 (ΠΔΠ), όπου προβλέπεται ριζική αύξηση των κονδυλίων για την άμυνα και το διάστημα. Σύμφωνα με την επιστολή:
«Το επόμενο δημοσιονομικό πλαίσιο προβλέπει πενταπλασιασμό των πόρων που κατευθύνονται άμεσα στην άμυνα και στο διάστημα, ενώ ταυτόχρονα μεγάλα τμήματα των πολιτικών προγραμμάτων ανοίγουν στην αμυντική βιομηχανία. Με τον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ να παραμένει σταθερός, αυτή η διόγκωση μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο σε βάρος πολιτικών που μέχρι σήμερα εξυπηρετούσαν άμεσα τους πολίτες».
Η πρωτοβουλία καλεί τους ευρωβουλευτές να καταψηφίσουν τον προϋπολογισμό του 2026 και να απαιτήσουν επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων με στόχο τη μείωση των επιδοτήσεων προς τη βιομηχανία όπλων και την αύξηση των κονδυλίων για διπλωματία και ειρηνική επίλυση συγκρούσεων.
Yπερβολική επιρροή της αμυντικής βιομηχανίας
Στην επιστολή διατυπώνεται εκτενής και τεκμηριωμένη κριτική για τον ρόλο του λόμπι των εξοπλισμών στη διαμόρφωση των πολιτικών της ΕΕ. Τα στοιχεία που παρατίθενται δείχνουν ότι η πρόσβαση της αμυντικής βιομηχανίας σε θεσμούς της ΕΕ έχει αυξηθεί κατακόρυφα την τελευταία διετία. Συγκεκριμένα:
«Το 2025 μέχρι τον Οκτώβριο, η Κομισιόν είχε πραγματοποιήσει 89 συναντήσεις με εκπροσώπους της αμυντικής βιομηχανίας για ζητήματα επανεξοπλισμού και γεωπολιτικής, ενώ είχε συναντηθεί μόλις 15 φορές με συνδικάτα, ΜΚΟ ή επιστήμονες για τα ίδια θέματα. Την ίδια περίοδο, οι ευρωβουλευτές συναντήθηκαν με λόμπι των εξοπλισμών 197 φορές, σε σύγκριση με 78 συναντήσεις συνολικά στα προηγούμενα πέντε έτη».
Σύμφωνα με τους υπογράφοντες, αυτή η ανισορροπία οδηγεί σε πολιτικές που εξυπηρετούν ένα στενό πλέγμα εταιρικών συμφερόντων. «Η λεγόμενη αμυντική ετοιμότητα καταλήγει να σημαίνει επιδοτήσεις για μεγάλες, συχνά διεθνείς εταιρείες όπλων, ενίσχυση της παραγωγής και αύξηση των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων αυτών προς τρίτες χώρες» αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Αντιδράσεις στα νομοθετικά πακέτα “omnibus”
Οι οργανώσεις προειδοποιούν ότι οι προτάσεις του «αμυντικού omnibus» αποδυναμώνουν θεμελιώδη κοινωνικά και περιβαλλοντικά πρότυπα και ανοίγουν περαιτέρω χώρο στην αμυντική βιομηχανία, εις βάρος της λογοδοσίας και της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα που αφορά τη χρηματοδότηση δοκιμών όπλων εκτός Ευρώπης:
«Ζητούμε να αποτραπεί η χρήση χρημάτων των Ευρωπαίων φορολογουμένων για δοκιμές όπλων σε ζώνες πολέμου όπως η Γάζα και η Ουκρανία. Η εξαγωγή δοκιμαστικών δραστηριοτήτων εκτός Ευρώπης δεν έχει θέση σε μια Ένωση που δεσμεύεται στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και στην ειρηνική επίλυση συγκρούσεων».
Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράζεται επίσης για την αλλαγή στον ορισμό των «αμφιλεγόμενων όπλων», καθώς η νέα διατύπωση περιορίζει τον όρο μόνο στα ήδη απαγορευμένα, αφήνοντας εκτός σύγχρονα οπλικά συστήματα υψηλής τεχνολογίας.
Στροφή πόρων από την άμυνα στην ειρήνη
Κεντρικό μήνυμα της επιστολής είναι ότι η ΕΕ μεταφέρει οικονομικούς, ανθρώπινους και πολιτικούς πόρους από τον τομέα της ανθρώπινης ασφάλειας προς μια πολιτική εξοπλισμών που, κατά την πρωτοβουλία, δεν βελτιώνει την ασφάλεια αλλά εντείνει την αστάθεια. Όπως αναφέρεται:
«Τα σχέδια επανεξοπλισμού απομακρύνουν χρηματοδοτικούς πόρους από την πρόληψη συγκρούσεων, από την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, από την υγεία, τη βιοποικιλότητα και τις κοινωνικές πολιτικές. Αντί να προάγουν την ασφάλεια, διαμορφώνουν ένα περιβάλλον όπου η ανασφάλεια αυξάνεται και οι ένοπλες συγκρούσεις τροφοδοτούνται».
Οι οργανώσεις υπογραμμίζουν ότι η πραγματική ασφάλεια των ευρωπαϊκών κοινωνιών σχετίζεται με την αντιμετώπιση των ριζικών αιτιών των κρίσεων, με την ανθεκτικότητα των θεσμών, με τη μείωση των ανισοτήτων και με την επένδυση σε πολιτικές ειρήνης.
Κάλεσμα προς τους ευρωβουλευτές
Η επιστολή καταλήγει με πολιτική έκκληση:
«Σας καλούμε να μεταφέρετε τα χρήματα από τον πόλεμο στην ειρήνη, δημιουργώντας τις περιβαλλοντικές, οικονομικές, κοινωνικές και διπλωματικές συνθήκες για θετική ειρήνη, ανθρώπινη ασφάλεια και κοινή ασφάλεια».
Η πρωτοβουλία δηλώνει έτοιμη να συναντήσει ευρωβουλευτές και να συζητήσει εναλλακτικές στρατηγικές ασφάλειας, καλώντας τους να υπερασπιστούν τον δημοκρατικό έλεγχο, τις κοινωνικές αξίες και τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου