ΘΕΑΤΡΙΚΟ

Στα πρόσωπα του μύθου των Ατρειδών, όπως παρουσιάζονται στους ποιητικούς μονολόγους του Γιάννη Ρίτσου,

Η επιστροφή της Ιφιγένειας, Χρυσόθεμις, κ.ά. είναι αφιερωμένο το έργο η Σονάτα των Ατρειδών, που προβάλλεται

στο Θέατρο της Άνοιξης.

«Όλα, λοιπόν, γι’ αυτή την ερήμωση…»

ΕΙΡΗΝΗ ΔΑΦΕΡΜΟΥ

Ο Ρίτσος τραβάει μια νοητή γραμμή συνέχειας από την εποχή των ηρώων στη δική του
Στο Θέατρο της Άνοιξης παρουσιάζεται για δύο ακόμη εβδομάδες το έργο-αναφορά στο Γιάννη Ρίτσο, η Σονάτα των Ατρειδών. Πρόκειται για μία παράσταση βασισμένη στην ποίηση του Γιάννη Ρίτσου και ιδιαίτερα στα πρόσωπα του μύθου των Ατρειδών, έτσι όπως αυτά παρουσιάζονται στους ποιητικούς μονολόγους Η επιστροφή της Ιφιγένειας, Χρυσόθεμις, Αγαμέμνων και Ορέστης, από τη συλλογή του ποιητή Τέταρτη Διάσταση.
Επί σκηνής δύο περσόνες, δύο εκμαγεία. Κι από μέσα τους θα γεννηθούν ο Ορέστης κι η Ιφιγένεια, ο Γιάννης και η Λούλα, ο Αγαμέμνονας κι η Κλυταιμνήστρα, ο Ελευθέριος και η Ελευθερία. Η μυθική οικογένεια των Ατρειδών σε ένα συνεχή διάλογο με την τραγική οικογένεια του ποιητή. Ο Ρίτσος τραβάει μια νοητή γραμμή συνέχειας από το Άργος ως τη Μονεμβασιά και από την εποχή των ηρώων στη δική του εποχή. Γιατί ο μύθος δεν ορίζεται χρονικά κι η ιστορία έχει ανάγκη πάντα από πρόσωπα να τη μιλήσουν. Χρειάζεται ήρωες, από το πρώτο τους βήμα τραγικούς, να ανοίξουν το νέο κύκλο. Η αφήγησή τους είναι εκεί και τους περιμένει σαν γυρισμός αναπότρεπτος στο χωνί του ανθρώπινου χρόνου.
Οι μονόλογοι της Τέταρτης Διάστασης γράφονται από το 1970 έως το 1972, εποχή κατά την οποία ο Ρίτσος ζει στη Σάμο εξόριστος από τη Χούντα και με επιδεινωμένη υγεία που τον οδηγεί στο νοσοκομείο για πολλοστή φορά. Κι όπως επισημαίνει η Χρύσα Προκοπάκη: «Το κέντρο βάρους μετατίθεται στο υπαρξιακό πεδίο. Είναι η ώρα των απολογισμών. Ο τρωικός πόλεμος, η θυσία της Ιφιγένειας, η καθαρτήρια μητροκτονία, θέτουν τώρα το τραγικό, αναπάντητο ερώτημα: “προς τι;”. Η έλλειψη νοήματος, το “μέγα τίποτα” κυριαρχεί. Η ιστορία είναι μία αέναη επανάληψη παθών και ο ζωοποιός λόγος αυτοακυρώνεται».
Την ίδια περίοδο ο Μανόλης Αναγνωστάκης έγραφε τους Νέους της Σιδώνος στηλιτεύοντας με πικρή ειρωνεία την απάθεια της νέας γενιάς μπροστά στη Χούντα. Ο Ρίτσος, λυρικότερος, την τοποθετεί στο κέντρο μιας σαρκοφάγου εποχής, στο χωνευτήρι των κοινωνικών και ιστορικών εμπειριών, προβάλλοντας πάνω της την προαιώνια αγωνία για νίκη επί του όποιου μύθου, επί του όποιου ιστορικού δεδικασμένου. Το παρελθόν έχει παρακμάσει και το μέλλον έρχεται καλπάζοντας, αλλάζοντας τους ρόλους και τις θέσεις των πρωταγωνιστών, αφήνοντας τους μετέωρους στο κενό νοήματος τοπίο της ίδιας τους της ύπαρξης. «Όλα, λοιπόν, για αυτή την ερήμωση. Για αυτή την ελάχιστη επιτρεπτή μας διάρκεια».
Η παράσταση δημιουργεί ένα άχρονο μπενγιαμινικό σύμπαν και το ντύνει με τα θραύσματα αναμνήσεων των ηρώων που κινούνται ανάμεσα στα παιδικά τους παιχνίδια και τα σύμβολα της καταστροφής παλεύοντας να δικαιώσουν προγονικές μορφές κι επιλογές. Κι ίσως έτσι δικαιώσουν και τη δική τους ζωή.
Η δραματουργική επεξεργασία και σκηνοθεσία γίνεται από τον Γιάννη Μαργαρίτη, ενώ το σκηνικό και τα κοστούμια από τον Δημήτρη Κακριδά. Η εξαιρετική μουσική και τα τραγούδια είναι του Θάνου Μικρούτσικου (ο οποίος και «δανείζει» τη φωνή του στον Πατέρα). Τα ποιητικά κείμενα ερμηνεύονται από τη Χρυσάνθη Δούζη ενώ τα τραγούδια από τον Κώστα Θωμαΐδη με ευαισθησία και σπασμένη τρυφερότητα.
Η παράσταση θα παίζεται μέχρι και τις 12 Δεκεμβρίου, κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή, στο Θέατρο της Άνοιξης, Γερμανικού 20 στον Κεραμεικό.
Τηλ. 2105238870. Εισιτήρια: 20 ευρώ κανονικό, 12 ευρώ φοιτητικό. Γενική είσοδος την Κυριακή 12 ευρώ.