ΕΜΦΥΛΙΟΣ Ή ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΙΡΑΝ;

www.imerisia.gr

Του Γιώργου Παυλόπουλου

Δεν γνωρίζουμε ποια ακριβώς στάση κράτησε η αντιπροσωπία του Ιράν στην πρόσφατη σύνοδο της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή, όμως είναι βέβαιο ότι στα θρησκευτικά και κυβερνητικά διοικητήρια της Τεχεράνης δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για «πράσινη επανάσταση». Βλέπετε, το χρώμα αυτό έχει γίνει έμβλημα της ιρανικής αντιπολίτευσης και συχνά πλημμυρίζει τους δρόμους της πρωτεύουσας -για να αναμιχθεί με το κόκκινο από το αίμα διαδηλωτών που ξυλοκοπούνται αγρίως ή δολοφονούνται, αλλά και των αστυνομικών που δέχονται τη μήνι του πλήθους.

Μετά το κλείσιμο (όπως διαφαίνεται) και του δεύτερου γύρου της αντιπαράθεσης η οποία έχει ξεκινήσει από τις προεδρικές εκλογές του περασμένου Ιουνίου, ένα ακόμη αμείλικτο ερώτημα πλανάται πάνω από το Ιράν: ο τρίτος γύρος θα είναι, άραγε, ο τελικός; Ουδείς δύναται να κάνει ασφαλείς προβλέψεις όμως, για καλό και για κακό, οι πάντες προετοιμάζονται πυρετωδώς για την επόμενη σύγκρουση, η οποία θα έρθει σίγουρα και σχετικά σύντομα.

Παράλληλα μέτωπα

Έτσι, η κυβέρνηση του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ και το «βαθύ κράτος» των αγιατολάδων έχουν διατάξει τις δυνάμεις τους σε δύο παράλληλα μέτωπα.

Από τη μία, ο μηχανισμός καταστολής βρίσκεται σε κατάσταση συναγερμού, προχωρώντας σε μαζικές και προληπτικές συλλήψεις στελεχών της αντιπολίτευσης και αντιφρονούντων.

Μάλιστα, επισείει ακόμη και την απειλή της θανατικής ποινής -ο σύμβουλος του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη, Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε χθες ευθέως ότι αυτή αρμόζει στους «μοχαρέμπ», δηλαδή τους εχθρούς του θεού- ελπίζοντας το αντίπαλο στρατόπεδο να παραλύσει από φόβο.

Από την άλλη, κινητοποιούν και τους οπαδούς τους, οι οποίοι έσπευσαν να απαντήσουν στις διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης με τη δική τους μαζική επίδειξη δύναμης. Κι αυτό γιατί γνωρίζουν καλά ότι η έκβαση του ιδιότυπου μπρα-ντε-φερ στους δρόμους της Τεχεράνης, του «πυρηνικού» Ισφαχάν και άλλων πόλεων, είναι καθοριστικής σημασίας για την τελική κατάληξη του ακήρυκτου εμφύλιου, όπως έχει άλλωστε αποδείξει η εμπειρία από ανάλογες καταστάσεις που έχουν ζήσει ο Λίβανος, η Τουρκία, η Βενεζουέλα και πολλές ακόμη χώρες.

Ανάλογη κατάσταση επικρατεί, όπως είναι φυσικό, στο στρατόπεδο των «πρασίνων». Έχοντας πλέον απολέσει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, που θα μπορούσε να έχει οδηγήσει σε μια «βελούδινη επανάσταση», τα στελέχη του οργανώνουν μεθοδικά τις δυνάμεις τους και τις προετοιμάζουν για μια σύγκρουση διαρκείας με τους «σκληροπυρηνικούς».

Το μεγάλο όπλο της αντιπολίτευσης δεν είναι η βοήθεια που (όντως) λαμβάνει από τη Δύση - παρά την προσπάθεια των κυβερνώντων να αποδώσουν τα επεισόδια αποκλειστικά σε «ξένο δάκτυλο», για λόγους προπαγάνδας - αλλά ο πραγματικός και βαθύς διχασμός που επικρατεί στους κόλπους τόσο της κοινωνίας όσο και της ελίτ της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Διχασμός ο οποίος αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι στα ηγετικά στελέχη των «αντιφρονούντων» συμπεριλαμβάνονται αρκετοί «μπαρουτοκαπνισμένοι» της Επανάστασης του ’79 -όπως είναι ο πρώην πρόεδρος και πλουσιότερος άνθρωπος της χώρας Χασεμί Ραφσαντζανί, αλλά και ο Μιρχοσεΐν Μουσαβί, βασικός αντίπαλος του Αχμαντινετζάντ για την προεδρία.

Πρακτικά, ο διχασμός αυτός δεν αφήνει παρά δύο δρόμους για την επίλυση της κρίσης: Ο ένας είναι το αιματοκύλισμα της χώρας, με την κατά μέτωπο σύγκρουση των δύο στρατοπέδων.

Ο χρόνος τρέχει

Η επιλογή αυτή, αν και θα έχει αναμφίβολα πιο «καθαρά» αποτελέσματα, θα αποδυναμώσει συνολικά τη θέση του Ιράν και τη δυνατότητά του να επιδρά στις εξελίξεις στην περιοχή. Γι’ αυτό, οι περισσότεροι θεωρούν ως πιθανότερο τον άλλο δρόμο, αυτόν του ιστορικού συμβιβασμού - εξάλλου, ας μην ξεχνάμε ότι ένα από τα βασικά συνθήματα και των αντικυβερνητικών διαδηλωτών είναι το «Αλαχού Ακμπάρ» (ο θεός είναι μεγάλος)?

Μόνο που τα χρονικά περιθώρια για την επίτευξη συμβιβασμού δεν είναι απεριόριστα καθώς, όπως εύστοχα σημείωνε η γερμανική εφημερίδα FAZ την Τρίτη, «όσο περισσότερο διαρκεί και όσο ισχυροποιείται το κίνημα της διαμαρτυρίας τόσο μεγαλώνει η πιθανότητα ριζοσπαστικοποίησής του, με αποτέλεσμα να μη ζητά πλέον μεταρρυθμίσεις, αλλά την αλλαγή καθεστώτος». Κάτι που σημαίνει, πολύ απλά, ότι το «σημείο χωρίς γυρισμό» δεν είναι μακριά.