ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΗ ΜΑΝΤΙΛΑ

www.enet.gr

Η ενσωμάτωση του μουσουλμανικού στοιχείου στην ευρωπαϊκή κοινωνία θα αποτελέσει ένα από τα μεγάλα στοιχήματα των προσεχών δεκαετιών. Ηδη θέματα μεταναστευτικής πολιτικής και χειρισμού θρησκευτικών και ιδεολογικών αντιθέσεων ανάμεσα σε κοινωνίες παραδοσιακά διαφορετικές, για να μην πούμε και κατά καιρούς αντίπαλες, δημιουργούν πολιτικές πιέσεις και ενίοτε κοινωνικές εκρήξεις.

Η χριστιανική Ευρώπη, ως χώρος υποδοχής και κοινωνικής δραστηριοποίησης μεταναστών, κυρίως μουσουλμανικού θρησκεύματος, προσκρούει στα αδιέξοδα της λεγόμενης πολυπολιτισμικότητας και της αμφιλεγόμενης παγκοσμιοποίησης.

Η Ευρώπη του ανεκτικού διαφωτισμού δοκιμάζεται από το φονταμενταλιστικό Ισλάμ. Πόσο ανεκτική είναι η πρώτη και πόσο φονταμενταλισμό κρύβει στην πραγματικότητα το δεύτερο είναι προς συζήτηση και διερεύνηση. Ας μην ξεχνάμε ότι μερικούς αιώνες παλαιότερα η ισλαμική ιδεολογία ήταν εκείνη που έγερνε προς την ανεκτικότητα, ενώ ο μεσαιωνικός χριστιανισμός έφερε τη σφραγίδα της βαρβαρότητας και της αδιαλλαξίας.

Οσοι φαντάζονται την παγκοσμιοποιημένη Ευρώπη χωνευτήρι λαών, αξιών και δοξασιών, μάλλον μπερδεύουν τη βιομηχανικά ανεπτυγμένη δυτική ζώνη με τις παλαιές αυτοκρατορίες. Μάλλον μπερδεύουν τους σημερινούς πολίτες με τους παλαιούς υπήκοους. Και σίγουρα χάνουν τη γενικότερη γεωπολιτική εικόνα ενός πλανήτη όπου πλέον τείνει να επικρατήσει το φαινόμενο της πεταλούδας.

Οι κανόνες του χάους...

Η θεωρία του χάους μάλλον δεν θα ήταν η κατάλληλη για να εξηγήσει τις εξελίξεις του ελληνορωμαϊκού κόσμου, του σκοτεινού Μεσαίωνα, της μετα-αναγεννησιακής Ευρώπης και των αντιαποικιακών πολέμων. Από την άλλη μεριά, ο σύγχρονος κόσμος, όπου ένας πόλεμος στη μία άκρη του πλανήτη επηρεάζει την οικονομική παραγωγή σε κάποια άλλη και η φυσική καταστροφή σε μία χώρα καταδικάζει σε λιμοκτονία ανθρώπους, δύο ηπείρους μακριά, δύσκολα θα μπορούσε να περιγραφεί δίχως έννοιες και εφαρμογές από την εν λόγω θεωρία.

Ετσι, π.χ., η πολιτική της μουσουλμανικής μαντίλας στη Γαλλία μπορεί εύκολα να συνδεθεί με τη δράση των Ταλιμπάν, η οποία, με τη σειρά της, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος ότι επηρεάζεται από τις κινήσεις τής Αλ Κάιντα, η οποία κατά πολλούς είναι αποκύημα της ισραηλινής βαρβαρότητας στην Παλαιστίνη και κατά άλλους καθαρά αμερικανικό εφεύρημα. Χαμός. Ή καλύτερα χάος. Αλλά και το χάος έχει τους κανόνες του.

Η Γαλλία του Διαφωτισμού και της ανεξιθρησκίας επιχειρεί να ενσωματώσει ή να εντάξει (που δεν είναι το ίδιο πράγμα) Γάλλους μουσουλμάνους δεύτερης και τρίτης γενιάς. Το εγχείρημα δεν είναι μικρό αν αναλογιστεί κάποιος ότι από τα 65 εκατ. των Γάλλων τα 5 είναι μουσουλμανικού θρησκεύματος. Το στοίχημα του εκκοινωνισμού, για να το πούμε έτσι, του μουσουλμανικού στοιχείου στη χώρα του Βολτέρου και της διαλλακτικότητας ξεκινά, όπως είναι φυσικό, από το εκπαιδευτικό σύστημα. Και εκεί ακριβώς σκοντάφτει. Στην πηγή.

Μάθε παιδί μου γράμματα

Σύμφωνα με προδημοσιευμένη έκθεση του Ανωτάτου Συμβουλίου Ενσωμάτωσης της Γαλλίας, που παρουσιάζει το πρακτορείο Ρόιτερς, Μουσουλμάνοι μαθητές στα δημόσια σχολεία και λύκεια της χώρας, προφανώς δασκαλεμένοι από τους γονείς τους, αντιδρούν στη διδασκαλία μαθημάτων, όπως η ιστορία του Ολοκαυτώματος, των σταυροφοριών και η δαρβινική θεωρία της Εξέλιξης.

Ενδεικτικό είναι ότι η δυσαρέσκεια του μουσουλμανικού στοιχείου δεν αφορά θεολογικά ή θρησκευτικά ζητήματα, αφού, σε αντίθεση με τα καθ' ημάς, η χριστιανική κατήχηση δεν αποτελεί μέρος της αναλυτικής ύλης στο γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα. Εδώ δηλαδή δεν πρόκειται περί θρησκευτικής διαμάχης, που θα ήταν και λογικό, αν η γαλλική δημόσια εκπαίδευση επιχειρούσε προσηλυτισμό και εκχριστιανισμό αλλόθρησκων μαθητών. Εδώ είναι σύγκρουση πολιτισμών, αξιών, ιδεολογιών και προπαγάνδας.

Διότι, καλά όλα τα άλλα, η αμφισβήτηση, όμως, του Ολοκαυτώματος τι άλλο μπορεί να είναι παρά ευθεία απόρροια του παλαιστινιακού; Ακόμη και η απάρνηση της εξελικτικής θεωρίας δεν είναι τόσο ζήτημα διαφορετικής θρησκευτικής πεποίθησης, δεδομένου ότι, ούτως ή άλλως, εκεί Ισλάμ και Χριστιανισμός ταυτίζονται, όσο θέμα ξεχωριστής ιδεολογίας.

Γαστριμαργικές διαφορές

Αλλά οι τριβές δεν σταματάνε εκεί. Βλέπετε και η διαφορετική γαστριμαργική κουλτούρα δημιουργεί προβλήματα στις σχολικές καφετέριες. Αν και το γαλλικό κράτος συναινεί στο να προσφέρει εναλλακτική λύση στα γεύματα με χοιρινό στους μουσουλμάνους μαθητές, η απαίτηση πολλών από τους τελευταίους το κρέας που τους σερβίρεται να είναι χαλάλ, δηλαδή τελετουργικά σφαγμένο, κρίνεται, και μάλλον δικαίως, υπερβολική από τη γαλλική πολιτεία. Και ένας από τους λόγους, εδώ είναι και το ωραίο, είναι ότι η τιμή του «ιερού» κρέατος ανεβαίνει, αφού σε αυτήν συμπεριλαμβάνεται και ο φόρος που αποδίδεται στις θρησκευτικές οργανώσεις που θα πιστοποιήσουν την αγιοσύνη της τροφής.

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι πολυφυλετικές πιέσεις δοκιμάζουν τον παραδοσιακό κοινωνικό ιστό. Το θέμα είναι αν τα σύγχρονα δυτικά έθνη-κράτη θα αντέξουν την προοδευτική μετάλλαξή τους σε κάτι που θα είναι λιγότερο έθνος και περισσότερο κράτος. Και αν αυτή η πίεση θα μπορέσει να περιοριστεί εντός των δεδομένων συνόρων, απορροφούμενη πολιτικά, νομικά και συνταγματικά. Το σίγουρο είναι ότι τα πειράματα κοινωνικής αφομοίωσης και ενσωμάτωσης δείχνουν να αποτυγχάνουν. Αν διαφορετικές κοινότητες και κοινωνικές ομάδες καταφέρουν να συμβαδίσουν εντός μίας κρατικής οντότητας, αυτό μάλλον δεν θα γίνει διά της ενοποίησης αλλά διά της διαφοροποίησής τους. Ετσι το ερώτημα δεν είναι κατά πόσον πολλές κοινωνίες θα απορροφηθούν από μία μεγάλη αλλά κατά πόσον πολλές κοινωνίες θα συμβιώσουν αυτόνομες εντός μίας πατρίδας. Αλλά τότε για τι πατρίδες θα μιλάμε; Πατριωτισμός και κοσμοπολιτισμός φαίνεται πως ακόμη δεν έχουν λύσει τα θέματά τους