Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2011

Ενταση στο γεωπολιτικό σκηνικό της Μεσογείου

http://news.kathimerini.gr

Καταλύτης, το εντεινόμενο διεθνές ενδιαφέρον για την άντληση υδρογονανθράκων
Του Αθανασιου Eλλις

Οι γεωτρήσεις για την άντληση υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής ΑΟΖ, που συνεχίζουν να προκαλούν οξείες αντιδράσεις της Αγκυρας, και οι εντεινόμενες προσπάθειες για επίλυση του Κυπριακού εντός του πρώτου εξαμήνου του 2012 συνθέτουν το γεωπολιτικό σκηνικό της ανατολικής Μεσογείου το προσεχές διάστημα. Οι εξελίξεις προσελκύουν την προσοχή των «ισχυρών» της διεθνούς κοινότητας καθώς διακυβεύονται σημαντικά οικονομικά συμφέροντα.


Μετά την επιλογή της αμερικανικής εταιρείας Noble Energy για τη διενέργεια των γεωτρήσεων στο Οικόπεδο 12, η Κυπριακή Δημοκρατία προχωρεί σε δεύτερο γύρο αδειοδοτήσεων για την αξιοποίηση και άλλων κοιτασμάτων, στο πλαίσιο των οποίων αναμένεται να συνεργασθεί και με άλλες σημαντικές χώρες όπως τη Ρωσία, τη Γαλλία αλλά και τη Βρετανία, ενώ και η Κίνα ενδιαφέρεται να συμμετάσχει στην αξιοποίηση κοιτασμάτων που βρίσκονται στην περιοχή.

Από την πλευρά της, η Αγκυρα ανακοίνωσε τις προηγούμενες ημέρες τη σύναψη συμφωνίας με τον ενεργειακό κολοσσό Shell, η οποία προβλέπει σε πρώτη φάση τη διενέργεια σεισμικών ερευνών στη νοτιοανατολική Τουρκία και την ανατολική Μεσόγειο μέχρι το 2014, και στη συνέχεια διερευνητικές γεωτρήσεις.

Κίνητρα και κίνδυνοι

Η προοπτική να υπάρξουν σημαντικά οικονομικά οφέλη για την Κύπρο από την αξιοποίηση των κοιτασμάτων, ακόμη και αν αυτά αποδειχθούν τελικά μικρότερα των αρχικών προσδοκιών (τώρα εκτιμώνται σε 3 έως 9 τρισ. κυβικά πόδια φυσικού αερίου), δημιουργεί κίνητρα για επίλυση του Κυπριακού, αλλά εγκυμονεί και κινδύνους για ακραίες αντιδράσεις της Τουρκίας στην περίπτωση που δεν υπάρξει συμφωνία. Πάντως, η διεθνής κοινότητα εμφανίζεται αποφασισμένη να καταβάλει μια συντονισμένη προσπάθεια με στόχο τη διευθέτηση του προβλήματος, πριν από την ανάληψη τον ερχόμενο Ιούλιο της προεδρίας της Ε.Ε. από την Κυπριακή Δημοκρατία, προοπτική που εξοργίζει την Αγκυρα, με αποτέλεσμα να εκτοξεύει απειλές για πάγωμα των σχέσεων με την Ε.Ε.

Πριν από λίγες ημέρες ο Τούρκος πρόεδρος, Αμπντουλάχ Γκιουλ, έφθασε στο σημείο να δηλώσει απαξιωτικά ότι «ένα μισό κράτος θα αναλάβει την προεδρία μιας μίζερης Ευρώπης». Η Λευκωσία απάντησε ότι είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις που απορρέουν από την ισότιμη συμμετοχή της στην Ενωση. Στο πλαίσιο αυτό η Τουρκία πιέζει για τη σύγκληση πολυμερούς διεθνούς διάσκεψης, την οποία δείχνει να προκρίνει και ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος αναμένεται να αποσαφηνίσει τις προθέσεις του κατά τη νέα τριμερή συνάντηση που θα έχει με τον πρόεδρο κ. Χριστόφια και τον κ. Ερογλου τον Ιανουάριο. Η ελληνοκυπριακή πλευρά υπογραμμίζει ότι μια τέτοια διάσκεψη δεν έχει νόημα εάν δεν έχει σημειωθεί ουσιαστική σύγκλιση στις εσωτερικές πτυχές, κάτι που προς το παρόν δεν συμβαίνει, καθώς ο κ. Ερογλου υπαναχωρεί ακόμη και από προηγούμενες δεσμεύσεις του.

Το διπλωματικό σκηνικό καθίσταται ιδιαίτερα σύνθετο καθώς εμπλέκεται άμεσα και το Ισραήλ, το οποίο αναπτύσσει στενή συνεργασία με την Κύπρο, όπως και με την Ελλάδα, και παράλληλα βρίσκεται σε πορεία σύγκρουσης με την Τουρκία. Πριν από δύο εβδομάδες, κατά την επίσκεψη του Σιμόν Πέρες στη Λευκωσία, η οποία χαρακτηρίσθηκε ιστορική, οι πρόεδροι της Κύπρου και του Ισραήλ υπέγραψαν αρκετές συμφωνίες, μεταξύ αυτών και ενεργειακής συνεργασίας. Ο κ. Πέρες επισήμανε ότι τα αποθέματα φυσικού αερίου θα αξιοποιηθούν στη βάση του διεθνούς δικαίου και προς όφελος των λαών της Κύπρου και του Ισραήλ, και απάντησε στις τουρκικές απειλές κατά των γεωτρήσεων υπογραμμίζοντας ότι το διεθνές δίκαιο πρέπει να γίνεται σεβαστό από όλες τις χώρες και διαμηνύοντας ότι η Κύπρος και το Ισραήλ αξιοποιούν το «δικό τους» φυσικό αέριο και δεν θα επιτρέψουν σε κανέναν να τους το πάρει.

Ενώ ο Ισραηλινός αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Ντάνι Αγιαλόν, μίλησε για την ανάδειξη της Ελλάδας και της Κύπρου σε κέντρα διανομής αερίου από το Ισραήλ προς την Ευρώπη, ελπίζεται να μην υπάρξει κωλυσιεργία της κυπριακής πλευράς σχετικά με την κατασκευή τερματικού στην Κύπρο που θα οδηγούσε τους Ισραηλινούς σε άλλες λύσεις, όπως θα ήταν η υγροποίηση του αερίου σε ειδικές πλατφόρμες που μπορούν να κατασκευασθούν στο σημείο της άντλησης.

Με γεμάτη την ατζέντα έρχεται ο Μπάιντεν

Εμφαση στην ανάγκη λύσης του Κυπριακού το προσεχές διάστημα, όπως και στη συνεργασία που αναπτύσσουν η Ελλάδα και η Κύπρος με το Ισραήλ, θα δώσει ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, κατά τη μονοήμερη επίσκεψη που θα πραγματοποιήσει στην Αθήνα σε μία εβδομάδα. Εκτός της οικονομίας, που για ευνόητους λόγους θα κυριαρχήσει -και ο κ. Μπάιντεν θα επαναλάβει τη στήριξη των ΗΠΑ προς την Ελλάδα διμερώς αλλά και μέσω του ΔΝΤ- αναμένεται να βρεθεί στο επίκεντρο και το θέμα των Σκοπίων, καθώς το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ανακοίνωσε ότι θα γνωστοποιήσει την απόφασή του επί της προσφυγής της ΠΓΔΜ κατά της Ελλάδας στις 5 Δεκεμβρίου, την ημέρα δηλαδή που ο κ. Μπάιντεν θα βρίσκεται στην Αθήνα και θα συναντάται με τους κ. Παπούλια, Παπαδήμο, Παπανδρέου και Σαμαρά.

Ο κ. Μπάιντεν διατηρεί στενούς δεσμούς με την ελληνοαμερικανική κοινότητα και επί τέσσερις δεκαετίες έχει επιδείξει έντονο προσωπικό ενδιαφέρον για λύση του Κυπριακού, ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση που θα τηρήσει -αν ερωτηθεί- για το θέμα των Σκοπίων μετά την απόφαση της Χάγης. Αν και στις επαφές του θα κινηθεί θεσμικά, θα αναγνωρίσει τη συμβολή του προσωπικού του φίλου Γ. Παπανδρέου στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου