A mountainous conflict | The Economist | Μετάφραση και επιμέλεια: fox2magazine.net
ΜΕΣΩ μια σχισμής σε ένα πέτρινο καταφύγιο, στρατιώτες από την δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ βλέπουν τους Αζέρους εχθρούς τους, μόλις 150 μέτρα μακριά. Σε αυτά τα βουνά μεταξύ των δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών, υπάρχουν απόηχοι της Ουκρανίας. Αυτό το καλοκαίρι ήταν «πιο τεταμένο από ό, τι πριν», λέει ένας αξιωματικός στο μπροστινό μέρος αυτής της, για μεγάλο διάστημα, σιγοβράζουσας σύγκρουσης.
Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ διοικείται από Αρμένιους, αλλά είναι νομίμως μέρος του Αζερμπαϊτζάν. Η απόσχιση το 1988 οδήγησε σε έναν πόλεμο που σκοτώθηκαν περίπου 30.000 άτομα. Μια ασταθής κατάπαυση του πυρός ακολούθησε το 1994, με το Αζερμπαϊτζάν να έχει απωλέσει το 14% του εδάφους του. Περιστατικά εχθροπραξιών κατά μήκος της γραμμής είναι από καιρό η πραγματικότητα, αλλά οι συγκρούσεις φέτος ήταν οι χειρότερες από το 1994. Οι επιδρομές των κομάντος έγιναν συχνότερες, έχοντας προστεθεί στα συνηθισμένα πυρά των ελεύθερων σκοπευτών. Και η δραστηριότητες έχουν εξαπλωθεί στα σύνορα Αρμενίας-Αζερμπαϊτζάν, όπου οι άμαχοι έχουν γίνει οι στόχοι. Η κάθε πλευρά κατηγορεί την άλλη. Οι βαριές απώλεις των Αζέρων αρχές του Αυγούστου προκάλεσαν την πολεμοχαρή ρητορική από τον πρόεδρο Ιλχάμ Αλίεφ. «Ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει», δήλωσε. «Είναι μόνο το πρώτο στάδιο».
Όπως ένας δάσκαλος απέναντι σε απείθαρχους μαθητές, ο Βλαντιμίρ Πούτιν της Ρωσίας κάλεσε τον Αλίεφ και τον Αρμένιο ομόλογό του Σερζ Σαρκισιάν για συνομιλίες στο Σότσι, στις αρχές Αυγούστου. Οι εντάσεις πάγωσαν, αλλά οι δύο πλευρές δεν ήρθαν πιο κοντά. Στις 2 Σεπτεμβρίου ο Σαρκισιάν συνεχάρη το Ναγκόρνο-Καραμπάχ για την 23η επέτειο της ανεξαρτησίας του, καλώντας την επιλογή της δημοκρατίας «μια μη αναστρέψιμη πραγματικότητα εδώ και τώρα».
Αλλά είναι η Ουκρανία, που παράγει μια δυσοίωνη σκιά, «ενισχύοντας την νοοτροπία μηδενικού αθροίσματος», λέει ο Τόμας ντε Βάλ από το Carnegie Endowment στην Ουάσιγκτον. Η εμπιστοσύνη σε διεθνείς μεσολαβητές και στις εγγυήσεις ασφάλειας έχει ξεφτίσει. Αξιωματούχοι στο Μπακού, την πρωτεύουσα του Αζερμπαϊτζάν, ανιχνεύουν δύο μέτρα και σταθμά για την κυριαρχία και την αυτοδιάθεση. Αναρωτιούνται γιατί η Δύση τιμωρεί τη Ρωσία για την προσάρτηση της Κριμαίας, αλλά όχι την Αρμενία για την παρόμοια συμπεριφορά στο Καραμπάχ. Πολλοί ρωτούν γιατί στην Δύση εγκρίνουν για την Ουκρανία τη χρήση βίας για την αποκατάσταση της εδαφικής ακεραιότητας, αλλά επιμένουν στην ειρηνική υπομονή του Αζερμπαϊτζάν. Ως αποτέλεσμα, το Αζερμπαϊτζάν «χάνει την εμπιστοσύνη του στην ικανότητα της Δύσης για να διατηρηθεί ένα αποτρεπτικό δυναμικό ή μια ειρηνική κατάπαυση του πυρός», λέει ο Μάθιου Μπράιζα, ο πρώην Αμερικανός πρέσβης στο Αζερμπαϊτζάν.
Το Αζερμπαϊτζάν αισθάνεται ευάλωτο. Η Ρωσία παρέχει μια εγγύηση ασφάλειας για την Αρμενία, και διατηρεί εκεί μια στρατιωτική βάση και 4.000-5.000 Ρώσους στρατιώτες. Αζέροι αξιωματούχοι είδαν τη Δυτική απάντηση στην Ουκρανία ως χλιαρή, μέρος ενός ανησυχητικού σχεδίου απεμπλοκής.
Αυτή η αντίληψη ευνόησε την πολιτική καταστολής στο Αζερμπαϊτζάν. Αρκετοί αντικυβερνητικοί ακτιβιστές έχουν συλληφθεί φέτος, μερικοί κατηγορούνται για προδοσία. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί των ΜΚΟ έχουν παγώσει. Η διεθνής πίεση ήταν κάποτε ένας «μηχανισμός φρένου» για το Αζερμπαϊτζάν, λέει η Σαμπίνε Φρέιζερ από το Ατλαντικό Συμβούλιο, αλλά δεν μπορεί πλέον να λειτουργήσει.
Η νέα αυτοπεποίθηση Αζερμπαϊτζάν έχει έρθει με την αποδυνάμωση των δύο περιορισμών: το στρατιωτικό μειονέκτημα του και η προοπτική μιας διπλωματικής διευθέτησης. Ένα κύμα των πετροδολαρίων έχει αυξήσει τον ετήσιο αμυντικό προϋπολογισμό του Αζερμπαϊτζάν από 177 εκατομμύρια δολάρια το 2003 σε 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια το 2013. Οι αγορές περιλαμβάνουν εξελιγμένα όπλα από το Ισραήλ, την Τουρκία και τη Ρωσία. Η χώρα έχει ένα νέο και άπειρο υπουργό Άμυνας.
Η Αρμενία έχει αναπτύξει τις δυνάμεις και την άμυνά της πάρα πολύ. Ακόμα κι έτσι, ο Πούτιν χρησιμοποίησε την αίσθηση της ευπάθειας για να την πείσει να υποβάλει αίτηση για ένταξη στην Ευρασιατική Ένωση, το αγαπημένο του πρότζεκτ. Ο κίνδυνος του ανοικτού πολέμου παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, αλλά η στρατιωτικοποίηση των συνόρων και η προθυμία να χρησιμοποιηθεί η βία δημιουργεί «τον κίνδυνο ενός πολέμου από ατύχημα», λέει ο Ράικ Γκιραγκόσιαν, διευθυντής του Περιφερειακού Κέντρου Μελετών με έδρα το Ερεβάν. Οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές, απηχώντας στη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν, και πιθανώς θα τροφοδοτηθούν αναταραχές στη Μέση Ανατολή.
Το πλαίσιο ενός σχεδίου ειρήνης υπάρχει, με κύριο άξονα την επιστροφή των επτά επαρχιών γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ που ντε γιούρε ανήκουν στο Αζερμπαϊτζάν, σε αντάλλαγμα για το δικαίωμα της δημοκρατίας να αποφασίσει η ίδια για το καθεστώς της. Αλλά στη Σεπανακέρτ, την πρωτεύουσα, οι ηγέτες επιμένουν ότι μια διευθέτηση είναι αδύνατη χωρίς μια θέση στο τραπέζι για το Καραμπάχ, η οποία αντιπροσωπεύεται από την Αρμενία. Ακόμα και τότε, ένας συμβιβασμός που περιλαμβάνει την επιστροφή του εδάφους στο Αζερμπαϊτζάν είναι «μη ρεαλιστικός», λέει ο πρωθυπουργός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτγιουνγιάν.
Ενώ η Στεπανακέρτ φαίνεται ήρεμη, πολλοί θεωρούν ως αναπόφευκτη την επιστροφή στη βία. Η Ζάνα Γκαλστιγιάν, επικεφαλής της επιτροπής άμυνας του κοινοβουλίου του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, υπενθυμίζει μια παροιμία του Τσέχωφ: «Αν υπάρχει ένα όπλο που κρέμεται στον τοίχο στην πρώτη πράξη, σε κάποιο σημείο στο παιχνίδι πρέπει να εκπυρσοκροτήσει μακριά».
http://www.fox2magazine.net/%CE%98%CE%AD%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B1-%CE%A3%CF%85%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%8D%CF%83%CE%B5%CF%89%CE%BD/9185-%CE%9C%CE%B9%CE%B1-%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%BD%CE%AE-%CF%83%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CF%89%CF%80%CF%8D%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B7%CF%82.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου