Η Ρωσική Ομοσπονδία έχει το δικαίωμα να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στο έδαφος της Κριμαίας - αυτό ανακοίνωσε στις 11 Μαρτίου 2014 κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου στη Μόσχα ο διευθυντής του Υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας για την Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων και τον Έλεγχο των Εξοπλισμών, Μιχαήλο Ουλιάνοφ. Όσον αφορά το ερώτημα εκπροσώπου του ουκρανικού πρακτορείου ειδήσεων UNIAN για το αν η Ρωσία σχεδιάζει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων στην Κριμαία, ο Ουλιάνοφ απάντησε, «για μένα, είναι μέρος της Ρωσίας». Απαντώντας, ο Ρώσος διπλωμάτης ανέφερε ότι «η Ρωσία έχει το δικαίωμα να αναπτύξει πυρηνικά όπλα στο έδαφός της, αν το κρίνει αναγκαίο, σε κάθε περιοχή».
Το δημοψήφισμα στην Κριμαία πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαρτίου 2014, στις 18 Μαρτίου ο Πούτιν ανακοίνωσε επίσημα την «προσάρτηση» της χερσονήσου στην Ρωσική Ομοσπονδία. Μέχρι στιγμής, η προσάρτηση της Κριμαίας έχει αναγνωριστεί από 11 χώρες: Αρμενία, Λευκορωσία, Βολιβία, Κούβα, Βόρεια Κορέα, Νικαράγουα, Σουδάν, Συρία, Βενεζουέλα, Ζιμπάμπουε και Ρωσία.
Δηλώσεις για ρωσικά πυρηνικά όπλα στην Κριμαία
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης είναι γεμάτα με φήμες ότι η Ρωσία έχει αναπτύξει πυρηνικά όπλα στην Κριμαία, μετά την προσάρτηση της χερσονήνου νωρίτερα το προηγούμενο έτος. Πολλές από αυτές τις φήμες είναι αναμφίβολα υπερβολικά ανησυχητικές και αγνοούν ότι ένα όπλο με πυρηνική ικανότητα δεν είναι το ίδιο με μια πυρηνική κεφαλή.
Όσοι παρακολουθείτε το θέμα εγγύτερα, θα γνωρίζετε ήδη ότι εδώ και καιρό ο ανώτατος διοικητής του ΝΑΤΟ, ο Αμερικανός στρατηγός Philip Breedlove, επιβεβαίωσε ότι η Ρωσία έχει μετακινήσει προς την χερσόνησο της Κριμαίας δυνάμεις «με πυρηνικές ικανότητες,» αλλά επίσης αναγνώρισε ότι το ΝΑΤΟ δεν γνωρίζει αν όντως βρίσκονται εκεί και πυρηνικές κεφαλές.
Πρόσφατα ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Αλεξέι Μέσκοβ είπε ότι το ΝΑΤΟ «έχει μεταφέρει στις χώρες της Βαλτικής αεροσκάφη ικανά να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα», και ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ υπενθύμισε ότι η Ρωσία έχει το δικαίωμα να αναπτύξει πυρηνικά όπλα οπουδήποτε στο έδαφός της, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας.
Τι νέο υπάρχει τώρα;
Πρώτα μια υπενθύμιση: Η παρουσία των ρωσικών μη στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων (με πυρηνική ικανότητα) στην Κριμαία δεν είναι νέο. Εκεί ήταν για δεκαετίες. Ήταν εκεί πριν από τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, ήταν εκεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες, και τώρα εκεί είναι.
Στη σοβιετική εποχή, σε αυτές οι δυνάμεις περιλαμβάνονταν πολεμικά πλοία και υποβρύχια, βομβαρδιστικά, πυροβόλα και πυραυλικά συγκροτήματα του στρατού, καθώς και συστήματα αεράμυνας. Από τότε, οι πυρηνικές κεφαλές για τα συστήματα αυτά αποσύρθηκαν σε εγκαταστάσεις αποθήκευσης στο εσωτερικό της Ρωσίας. Μόνο οι ναυτικές πυρηνικά-ικανές δυνάμεις στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας έμειναν εκεί, αν και σε χαμηλότερα επίπεδα.
Ωστόσο, με τη ρωσική προσάρτηση της Κριμαίας και τον πόλεμος στην ανατολική Ουκρανία έχει ξεκινήσει η στρατιωτική ενίσχυση των στρατιωτικών εγκαταστάσεων σε όλη τη xερσόνησο της Κριμαίας. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν κυρίως την ανάπτυξη συμβατικών δυνάμεων, αλλά ορισμένα συστήματα θεωρούνται ικανά για να εξοπλιστούν και με πυρηνικές κεφαλές.
Οι πυρηνικά-ικανές δυνάμεις του στόλου της Μαύρης Θάλασσας
Στον ρωσικό στόλο της Μαύρης Θάλασσας στη Σεβαστούπολη περιλαμβάνονται καταδρομικά, αντιτορπιλικά, φρεγάτες, κορβέτες και υποβρύχια, που είναι σε θέση να μεταφέρουν πυραύλους και τορπίλες εξοπλισμένες με πυρηνικές κεφαλές. Αλλά οι κεφαλές για τα όπλα αυτά πιστεύεται ότι είναι σε κεντρικές αποθήκες στη Ρωσία.
Υπάρχουν αρκετές εγκαταστάσεις αποθήκευσης πυρομαχικών στην περιοχή της Σεβαστούπολης, αλλά καμία μέχρι πρόσφaτα δεν φαίνεται να είχε τα χαρακτηριστικά ασφαλείας που απαιτούνται για την αποθήκευση των πυρηνικών όπλων. Ο πλησιέστερος χώρος αποθήκευσης, σε εθνικό επίπεδο, πυρηνικών όπλων, είναι η εγκατάσταση Μπέλγκοροντ-22, περίπου 690 χιλιόμετρα βόρεια από την άλλη πλευρά της Ουκρανίας.
Βομβαρδιστικά αεροσκάφη Tu-22M3 Backfire
Πίσω στο καλοκαίρι του 2014 κυκλοφόρησε μια φήμη ότι ο Ρώσος πρόεδρος Πούτιν διέταξε την ανάπτυξη των μέσου βεληνεκούς βομβαρδιστικών αεροσκαφών Tu-22M3 Backfire στην Κριμαία.
Εκπρόσωποι του Κογκρέσου των ΗΠΑ υποστήριξαν τον Σεπτέμβριο του 2014 ότι ο Πούτιν είχε κάνει μια σχετική ανακοίνωση στις 14 Αυγούστου 2014. Αλλά ακόμη και πριν από αυτή, λίγο μετά την προσάρτηση της Κριμαίας τον Μάρτιο του 2014, η βρετανική στρατιωτική επιθεώρηση Jane’s Defence Weekly αναφερόμενη σε έναν Ρώσο εκπρόσωπο της άμυνας περιέγραψε τα σχέδια για την ανάπτυξη των αεροσκαφών Tu-142 και IL-38 στην αεροπορική βάση Gvardeyskoye, μετά την αναβάθμιση της βάσης, δηλαδή μετά το 2016, όπως κάτι τέτοιο θα απαιτούσε σημαντικές αναβαθμίσεις στη βάση.
Η Ρωσία φαίνεται να έχει τέσσερις βάσεις από τις οποίες επιχειρούν τα Tu-22M3 Backfire: Η αεροπορική βάση Olenegorsk στη χερσόνησο Κόλα (το σύνολο της ναυτικής αεροπορίας υπάγεται τώρα στην τακτική αεροππορική δύναμη), και η αεροπορική βάση Shaykovka κοντά στο Κίροφ στην Περιφέρεια Καλούγκα κοντά στην Λευκορωσία, στη Δυτική Στρατιωτική Περιφέρεια (τα περισσότερα Tu-22M3 που αναχαιτίζει το ΝΑΤΟ στην Βαλτική Θάλασσα απογειώνονται συνήθως από την Shaykovka). Η αεροπορική βάση Belaya στην Περιφέρεια Ιρκούτσκ στην Κεντρική Στρατιωτική Περιφέρεια και η αεροπορική βάση Alekseyevka κοντά στο Μονγκόκτο στην Περιφέρεια Καμπαρόφσκ στην Ανατολική Στρατιωτική Περιφέρεια. Μια πέμπτη βάση - η Soltsy στο Νόβγκοροντ στη Δυτική Στρατιωτική Περιφέρεια - θεωρείται ότι έχει διαλυθεί.
Το σχέδιο για την ανάπτυξη των Tu-22M3 στην Κριμαία είναι κάπως περίεργο γιατί αυτά τα βομβαρδιστικά μέσου βεληνεκούς δεν χρειάζεται να αναπτυχθούν στην Κριμαία για να είναι σε θέση να προσεγγίσουν τους πιθανούς στόχους στη Δυτική Ευρώπη. Μια άλλη πιθανή αποστολή θα μπορούσε να είναι για τις αποστολές στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο Θάλασσα, αλλά η ανάπτυξη στην Κριμαία δίνει μόνο ελαφρώς μεγαλύτερη έκταση στο νότιο και δυτικό τμήμα της Μεσογείου (βλέπε τον χάρτη). Επίσης, η προς τα εμπρός ανάπτυξη τέτοιων αεροσκαφών τα κάνει πολύ πιο ευάλωτα σε επιθέσεις του αντιπάλου.
Εκτοξευτές πυραύλων Iskander-M
Ένα άλλο οπλικό σύστημα που είναι σε θέση να οπλιστεί με πυρηνικές κεφαλές και φημολογείται ότι θα αναπτυχθεί ή έχει ήδη αναπτυχθεί στην Κριμαία είναι ο μικρής εμβέλειας βαλλιστικός πύραυλος Iskander-M.
Μία από τις πιο δημοφιλείς πηγές για την ανάπτυξη των Iskander-M στην Κριμαία είναι ένα ερασιεχνικό βίντεο...
...που φέρεται ότι δείχνει ρωσικά στρατιωτικά τροχοφόρα οχήματα μέσα από Σεβαστούπολη στις 2 Μαΐου 2014. Η λεζάντα στο βίντεο που αναρτήθηκε στο Youtube προσδιορίζει τα συγκεκριμένα οχήματα ως «πυραύλους Iskander».
Ωστόσο, μια πιο προσεκτική μελέτη αποκαλύπτει ότι τα οχήματα που εντοπίστηκαν να είναι εκτοξευτές για «πυραύλους Iskander» είναι στην πραγματικότητα εκτοξευτές για το πυραυλικό σύστημα παράκτιας άμυνας Bastion-P (K300P ή SSC-5). Οι εκτοξευτές των Iskander-M και Bastion-P φαίνονται παρόμοιοι, αλλά τα δοχεία που μεταφέρουν τους πυραύλους κρουζ διαφέρουν. Από μακριά δίνεται η εντύπωση ότι πρόκειται για εκτοξευτές Iskander-M.
Αν και το βίντεο δεν φαίνεται να δείχνει πυραύλους Iskander, ο υποστράτηγος Αλέξανδρος Ροζμανζίν του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας, φέρεται να δήλωσε ότι πυραύλοι Iskander έχουν αναπτυχθεί στην Κριμαία και ότι «κάθε πυραυλικό σύστημα είναι ικανό να μεταφέρει πυρηνικές κεφαλές ... »
Ο διοικητής των στρατηγικών πυραυλικών δυνάμεων της Ρωσίας, στρατηγός Σεργκέι Καρακάγιεβ, πρόσφατα απέκλεισε φήμες σχετικά με την ανάπτυξη των στρατηγικών πυραύλων στην Κριμαία, αλλά τα μελλοντικά σχέδια για την ανάπτυξη των μικρής εμβέλειας βαλλιστικών πυραύλων Iskander-M στην Κριμαία είναι με λιγότερη σαφήνεια.
Η Ρωσία αναβθμίζει σήμερα τις ταξιαρχίες του μικρού βεληνεκούς βαλλιστικών πυραύλων SS-21 (Tochka) σε SS-26 (Iskander-M). Τέσσερις από τις δέκα ταξιαρχίες έχουν αναβαθμιστεί ή βρίσκονται στη διαδικασία αναβάθμισης (όλες στην Δυτική και Νότια Στρατιωτική Περιφέρεια), ενώ μια πέμπτη ταξιαρχία έχει λάβει τα πρώτα το Iskander στα τέλη του 2014. Για το 2015 ήταν προγραμματισμένη η ανάπτυξη του Iskander στην Κεντρική και Ανατολική Στρατιωτική Περιφέρεια.
Η μονάδα Iskander που βρίσκεται πλησιέστερα προς την Κριμαία βασίζεται κοντά στο Μολκίνο στην Περιφέρεια Κρασνοντάρ. Έτσι, για να είναι σωστές οι διάφορες φήμες σχετικά με την ανάπτυξη πυραύλων Iskander στην Κριμαία, αυτό θα απαιτούσε μια σημαντική αλλαγή στην υφιστάμενη διάταξη μάχης των Iskander. Αυτό θα πρέπει να μας κάνει λίγο επιφυλακτικούς σχετικά με τις φήμες, ίσως μόνο μερικοί εκτοξευτές έχουν αναπτυχθεί σε μια άσκηση ή ίσως τις περισσότερες φορές πολλοί απλά συγχέουν το Iskander-M και το Bastion-P. Προς το παρόν θα πρέπει να περιμένουμε για μια πιο αξιόπιστη δημόσια πληροφόρηση.
Αεράμυνα
Το 1991-1992, περίπου το 60% της απογραφής των σοβιετικής εποχής πυρηνικών κεφαλών για τις δυνάμεις αεράμυνας είχε εξαλειφθεί. Ωστόσο, το 40% που παραμένει δείχνει ότι οι ρωσικές δυνάμεις αεράμυνας, όπως το συγκρότημα S-300, διαθέτουν ακόμα μια σημαντική δευτερεύουσα πυρηνική αποστολή.
Ο ουκρανικός στρατός διαχειριζόταν διάφορες θέσεις του S-300 στην Κριμαία, αλλά αυτές έχουν όλες εκκενωθεί όπως η Ρωσία προσάρτησε την περιοχή τον Μάρτιο του 2014. Ο ρωσικός στρατός δήλωσε ότι σχεδιάζει να αναπτύξει ένα πλήρες ολοκληρωμένο σύστημα αεράμυνας στην Κριμαία, έτσι ώστε μερικές από τις πρώην ουκρανικές εγκαταστάσεις να ξαναδούν εκ νέου χρήση στο μέλλον.
Νωρίτερα, όπως είχαν εκκενωθεί τα ουκρανικά συγκροτήματα S-300, δύο ρωσικές μονάδες S-300 μετακόμισαν στην αεροπορική βάση Gvardiesky. Μια δορυφορική εικόνα που λήφθηκε στις 3 Μαρτίου 2014 δεν δείχνει τους εκτοξευτές, αλλά μια εικόνα που λήφθηκε μετά από 20 ημέρες δείχνει να έχουν αναπτυχθεί ήδη από τότε δύο μονές S-300.
Συμπεράσματα και συστάσεις ως προς την φημολογία
Η Ρωσία είχε στην Κριμαία δυνάμεις που ήταν σε θέση να εξοπλιστούν με πυρηνικές κεφαλές για πολλές δεκαετίες, και έτσι δεν αποτελεί έκπληξη η όλη φημολογία σχετικά με το θέμα.
Ο ρωσικός στόλος της Μαύρης Θάλασσας έχει ήδη πολλούς τύπους πλοίων και υποβρυχίων που μπορούν να μεταφέρουν πυραύλους και τορπίλες που είναι σε θέση να εξοπλιστούν με πυρηνικές κεφαλές. Τα περισσότερα πλοία που θα αποκτήσει προσεχώς έχουν επίσης αυτού του είδους τις ικανότητες.
Οι φήμες για την μελλοντική ανάπτυξη των Tu-22M3 Backfire στην Κριμαία θα, αν είναι αλήθεια, είναι μια σημαντική εξέλιξη. Αν και η μετεγκατάσταση των βομβαρδιστικών μέσου βεληνεκούς στην Κριμαία θα αυξήσει την ευπάθειά τους σε πιθανές επιθέσεις, η αύξηση της εμβέλειάς τους εντάσσει όλη την Μέση Ανατολή στα σκοπευτικά αυτού του βομβαρδιστικού αεροσκάφους.
Κάποιοι λένε ότι στην Κριμαία έχει αναπτυχθεί ο μικρής εμβέλειας βαλλιστικός πύραυλος Iskander-M, αλλά δεν παρουσιάστηκαν απτές αποδείξεις και τουλάχιστον ένα ερασιτεχνικό βίντεο φαίνεται να δείχνει ένα παράκτιο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας.
Νέες πυραυλικές μονάδες αεράμυνας που μπορεί να έχουν πυρηνική ικανότητα, είναι όντως ορατές σε δορυφορικές εικόνες, ήδη από πέρυσι.
Είναι αμφίβολο ότι οι σημερινές δυνάμεις στην Κριμαία, που έχουν πυρηνική ικανότητα, είναι όντως εξοπλισμένες με πυρηνικές κεφαλές. Οι πυρηνικές κεφαλές μάλλον συνεχίζουν να είναι σε κεντρικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης στη Ρωσία.
Ωστόσο, οι φήμες δημιουργούν αβεβαιότητα και άγχος στις γειτονικές χώρες - ειδικά όταν όλα αυτά κρίνονται με την αυξανόμενη ρωσική αεροπορική δραστηριότητα στην Μαύρη Θάλασσα και γύρω από αυτή.
Από την άλλη όμως, πρέπει να τονιστεί ότι η αβεβαιότητα για το τι ακριβώς έχει μετακινηθεί στην Κριμαία και τι ακριβώς είναι εκεί αποθηκευμένο, καταδεικνύει το ιδιαίτερο πρόβλημα με τις μη στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις: επειδή τείνουν να είναι διττής χρήση και εξυπηρετούν τόσο τον πυρηνικό, όσο και τον συμβατικό ρόλο, μια συμβατική εγκατάσταση μπορεί γρήγορα να παρερμηνευθεί ως πυρηνική κλιμάκωση - πραγματική ή όχι.
Η αβεβαιότητα για την κατάσταση Κριμαία είναι παρόμοια (αν και με σημαντικές διαφορές) με την αβεβαιότητα σχετικά με την ανάπτυξη των μαχητικών του ΝΑΤΟ στις χώρες της Βαλτικής, την Πολωνία, και τη Ρουμανία.
Αυτό δείχνει ότι τα μη στρατηγικά πυρηνικά όπλα είναι ήδη στο στάδιο της επεξεργασίας στην τρέχουσα τακτική της δράσης-αντίδρασης μεταξύ της Δύσης και της Ρωσίας. Κάποιος πρέπει να αρχίσει να προσπαθήσει να επιλύσει αυτή την κρίση. Η αύξηση της διαφάνειας της ανάπτυξης των μη στρατηγικών πυρηνικών δυνάμεων θα ήταν ένας καλός τρόπος για να ξεκινήσει κάτι τέτοιο.http://defencenews.gr/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου