Πέμπτη 19 Μαρτίου 2015

Αποχαρακτηρισμένο (RUSI): «Επιχείρηση Ρωσική Άνοιξη»

Η προσάρτηση της Κριμαίας και η επακόλουθη μεγάλης κλίμακας ανάπτυξη των ρωσικών στρατευμάτων κοντά στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα, αναφέρεται στη Ρωσία ευρέως ως «Επιχείρηση Ρωσική Άνοιξη». Ενώ η ίδια η προσάρτηση της Κριμαίας ήταν σχετικά ειρηνική, οι ενέργειες της Ρωσίας και των ρωσόφιλων δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία έχουν μετατραπεί σε έναν όλο και πιο έντονο αγώνα, όπως η κυβέρνηση της Ουκρανίας ξεκίνησε τη δική της «αντιτρομοκρατική επιχείρηση» έναντι των ανταρτών που υποστηρίζονται από την Ρωσία.
Με τον τρόπο αυτό, η συγκριτικά αναίμακτη «Ρωσική Άνοιξη» έδωσε τη θέση της σε έναν άγριο «Ρωσικό Χειμώνα». Οι πρώτες επιχειρησιακές επιτυχίες των ουκρανικών δυνάμεων στα τέλη Ιουνίου/αρχές Ιουλίου 2014 οδήγησαν στα πρώτα ρωσικά πυρά πυροβολικού από το έδαφος της Ρωσίας, με στόχο την ανακοπή της προώθησης των ουκρανικών στρατευμάτων από τα μέσα Ιουλίου και μετά. Στη συνέχεια, από τα μέσα Αυγούστου, ακολούθησε η άμεση παρέμβαση των ρωσικών στρατευμάτων στα πεδία των μαχών, όταν η προοπτική της ήττας των ανταρτών αποτελούσε ένα ρεαλιστικό σενάριο. Η παρουσία μεγάλου αριθμού Ρώσων στρατιωτών στην ουκρανική επικράτεια έχει μετατραπεί σε σχεδόν μόνιμο χαρακτηριστικό της σύγκρουσης.

Η πρώτη φάση των επιδρομών μεγάλης κλίμακας από τα τακτικά ρωσικά στρατεύματα άρχισε στις 11 Αυγούστου του 2014 και στις οποίες επιχειρήσεις έχει λάβει μια σημαντική σειρά ρωσικών δυνάμεων. Αναγνωριστικά ατοιχεία, όπως και των ειδικών δυνάμεων, έχουν επιχειρήσει στο έδαφος της Ουκρανίας από τις 14 Ιουλίου (το αργότερο), και περιλάμβαναν ομάδες που δημιουργήθηκαν από έξι τακτικούς σχηματισμούς.

Η ρωσική στρατιωτική επιχείρηση εναντίον της Ουκρανίας είναι διδακτική, αφού διεξάγεται σύμφωνα με το Δόγμα Γεράσιμοφ περί του Διφορούμενου Πολέμου. Αλλά έχει επίσης αποκαλύψει και μερικούς από τους περιορισμούς, κατά κύριο λόγο η περιορισμένη ικανότητα να διατηρηθεί το λειτουργικό καθεστώς σε επιχειρήσεις αυτού του μεγέθους.

Πράγματι, είναι προφανές ότι δεν υπάρχουν επαρκείς πόροι - στρατιωτικοί και οικονομικοί - υπό την εντολή του Κρεμλίνου, που να στηρίζουν στρατιωτικές επιχειρήσεις στο τρέχον επίπεδο για περισσότερο από ένα χρόνο: οι στρατιωτικές ικανότητες που απαιτούνται για την εκτέλεση αυτών των επιχειρήσεων έχουν ήδη φθάσει στα όριά τους. Θα μπορούσε να είναι πολύ νωρίς να αξιολογήσουμε οριστικά ότι η στρατιωτική ικανότητα της Ρωσίας ταλαιπωρήθηκε από την κρίση στην Ουκρανία, αλλά μερικά γεγονότα είναι προφανή. Συνολικά 28 στρατιωτικές μονάδες όφειλαν να συγκεντρώσουν τους περίπου 90.000 στρατιώτες που αναπτύχθηκαν στα ρωσο-ουκρανικά σύνορα και εντός της Κριμαίας την άνοιξη του 2014.

Οι μονάδες αυτές αντλήθηκαν από μια σχετικά περιορισμένη γεωγραφική περιοχή σε αυτό το πρώιμο στάδιο της επιχείρησης εναντίον της Ουκρανίας. Για να διατηρηθεί αυτή η ανάπτυξη και η απαιτούμενη ένταση στο θέατρο επιχειρήσεων, ήταν αναγκαίο να κληθούν περισσότερες μονάδες.

Μετά από μια όλο και πιο μεγαλύτερης κλίμακας άμεσης συμμετοχής στη μάχη κατά της Ουκρανίας, τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία στα μέσα Αυγούστου 2014 απαριθμούνται μεταξύ 3.500 και 6.000-6.500 μέχρι το τέλος Αυγούστου 2014, σύμφωνα με διαφορετικές πηγές.

Ο αριθμός αυτός έφτασε περίπου τους 10.000 Ρώσους στρατιώτες στα μέσα του Δεκεμβρίου 2014. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας έπρεπε να συμπεριλάβει 117 μάχιμες μονάδες και άλλες μονάδες υποστήριξης για τη δημιουργία των περίπου 42.000 στρατευμάτων εκ περιτροπής στην περιοχή των ρωσο-ουκρανικών συνόρων: είτε σταθμεύουν εκεί, παρέχοντας πυρά πυροβολικού εναντίον της Ουκρανίας από το ρωσικό έδαφος, ή για να συμμετάσχουν άμεσα σε πολεμικές επιχειρήσεις στην ουκρανική επικράτεια. Είναι αξιοσημείωτο ότι 104 από αυτούς τους 117 σχηματισμούς έχουν εμπλακεί από το φθινόπωρο του 2014 σε μάχες, σε μία εκ των δύο παραπάνω μορφών - στατιστικά 3,5 φορές περισσότερο από τον αριθμό των στρατιωτικών μονάδων που εμπλέκονται στην Κριμαία και στη νοτιοανατολική Ουκρανία κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2014.

Το συνολικό μέγεθος των ρωσικών στρατευμάτων που δραστηριοποιούνται στην ανατολική Ουκρανία έφτασε περίπου τους 9.000 από την τελευταία εβδομάδα του Φεβρουαρίου 2015 και έχει αυξηθεί έκτοτε κατά τουλάχιστον 1.500-2.000 άτομα. Τα ρωσικά στρατεύματα που σταθμεύουν στην Κριμαία θα πρέπει επίσης να τα έχουμε κατά νου - ίσως με μια συντηρητική εκτίμηση στο νούμερο από 26.000-28.000 άτομα, εκ των οποίων περίπου 13.000 στον στόλο της Μαύρης Θάλασσας (άλλες εκτιμήσεις του συνολικού αριθμού των ρωσικών στρατευμάτων στην Κριμαία κυμαίνονται μεταξύ 29.000 και 40.000 ανδρών).

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι εκτός από δύο Στρατιές, η 35η και η 5η, όλες οι υπόλοιπες οκτώ Στρατιές έχουν συνεισφέρει στρατεύματα το καλοκαίρι-φθινόπωρο του 2014 στις επιχειρήσεις στην επικράτεια της Ουκρανίας.

Στρατιωτικές μονάδες από όσο το Βλαδιβοστόκ και τα νησιά Κουρίλες έχουν ταυτοποιηθεί να συμμετέχουν σε επιχειρήσεις στην Ουκρανία. Επιπλέον, 7 από τις 10 Στρατιές (δηλαδή η 2η, 6η, 20η, 49η, 41η, 36η και 29η) είχαν ή εξακολουθούν να έχουν όλες τις μονάδες ελιγμού τους σε κατάσταση συναγερμού, προκειμένου να διαθέτουν επαρκή στρατεύματα για τις επιχειρήσεις το καλοκαίρι/φθινόπωρο του 2014 και το χειμώνα 2014/15. Η 58η Στρατιά κινητοποίησε όλες τις μονάδες, εκτός μίας που εδρεύει στο εξωτερικό (δηλαδή την 102η Στρατιωτική Βάση στην Αρμενία). Είναι ενδεικτικό ότι η 102η Στρατιωτική Βάση είναι το ρωσικό προγεφύρωμα στην Αρμενία, η οποία έχει εμπλακεί στην σύγκρουση με το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν για την αμφισβητούμενη περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ από τα τέλη του 1989. Η σύγκρουση αυτή έχει δείξει σημάδια αναθέρμανσης κατά τους τελευταίους μήνες. Η άλλη ρωσική στρατιωτική βάση χωρίς άμεση πρόσβαση στο ρωσικό έδαφος - η 201η στο Τατζικιστάν - αναφέρθηκε ότι έχει συνεισφέρει στην αποστολή στρατευμάτων στο ρωσο-ουκρανικά σύνορα στα τέλη Ιανουαρίου 2015.

Το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας έστελνε ενισχύσεις προς τα ανατολικά της Ουκρανίας, ακόμη και μετά την κατάπαυση του πυρός που υπεγράφη στο Μινσκ στις 13 Φεβρουαρίου. Πράγματι, δύο ημέρες αργότερα αποσπάσματα της 2ης Στρατιάς εντοπίστηκαν στη μάχη γύρω από τη Μαριούπολη, όπου έφτασαν για να αντικαταστήσουν την 138η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία Τουφεκιοφόρων, η οποίο είχε υποστεί σοβαρές απώλειες ανθρώπινου δυναμικού σε μια περίοδο τριών εβδομάδων.

Με το «καθεστώς της σιωπής» (η κατάπαυση του πυρός που συμφωνήθηκε ανεπίσημα) στα ανατολικά της Ουκρανίας στις αρχές του Δεκεμβρίου 2014, τα ρωσικά στρατεύματα κινήθηκαν προς τα πίσω, πίσω από τους σχηματισμούς των ανταρτών, διεξάγοντας επιχειρήσεις υποστήριξης μάχης, για παράδειγμα υλικοτεχνικές προμήθειες ή μεγάλου βεληνεκούς πυρά πυροβολικού. Αυτό εξυπηρετούσε τον πολιτικό στόχο του Κρεμλίνου να αποφευχθεί η διατάραξη των τότε επικείμενων διαπραγματεύσεσων του Μινσκ που είχαν προγραμματιστεί για τις 11 Φεβρουαρίου, και με τις οποίες το Κρεμλίνο σχεδίαζε να επιτύχει ένα πολιτικό πλαίσιο για την επαναφορά των εδαφών που είναι υπό τον έλεγχο των ανταρτών πίσω στην Ουκρανία (υπήρχαν φωνές στην Ουκρανία καλώντας για την αποδοχή της κατοχής της Ντόνμπας από τους αντάρτες, προκειμένου να αποτραπεί να χρησιμοποιηθεί η περιοχή ως δούρειος ίππος μέσα στο ουκρανικό πολιτικό σύστημα).

Την ίδια στιγμή, οι απώλειες ανάγκασαν τη ρωσική ηγεσία να χρησμοποιήσει στοιχεία από ταξιαρχίες ή μεραρχίες, συγκροτώντας στο θέατρο επιχειρήσεων σχηματισμούς επιπέδου τάγματος που συνδυάζουν τα αποσπάσματα από τις διαφορετικές μονάδες. Τα δύο αυτά γεγονότα δεν φέρεται να κατανοήθηκαν ορθά κατά το χρόνο από τους παρατηρητές, με τους τελευταίους να δηλώνουν ότι δεν υπάρχουν ρωσικά τακτικά στρατεύματα στη ζώνη των συγκρούσεων - παρά μεμονωμένοι «εθελοντές» στρατιώτες, με το οργανωμένο τακτικό ρωσικό στρατιωτικό προσωπικό να είναι παρόν αποκλειστικά σε ρόλους διοίκησης και ως επάνδρωση για την λειτουργία ιδιαίτερα εξελιγμένου εξοπλισμού.

Ωστόσο, με το νέο γύρο μαχών μετά την υπογραφή της κατάπαυσης του πυρός, οι ρωσικές μονάδες επέστρεψαν κατά προτεραιότητα στις μετωπικές θέσεις, με τους σχηματισμούς των ανταρτών να έχουν χρησιμοποιηθεί κατ 'ουσίαν ως βορά των κανονιών. Κατά τη διάρκεια των μαχών του Φεβρουαρίου 2015 έχουν εντοπιστεί σε μια ή αρκετές περιπτώσεις εχθροπραξιών:

• Στις 1-2 Φεβρουαρίου, συνδυασμένος σχηματισμός από την 8η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία και την 18η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία, το 25ο Σύνταγμα Σπέτσνατζ (ειδικές δυνάμεις) και στοιχεία της 232ης Ταξιαρχίας - είχε εμπλακεί σε μάχη κοντά στην Ντεμπαλτσέβε

• Παράλληλα, η 8η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία είχε αναπτύξει μέρος της δύναμής της σε έναν συνδυασμό με την 5η Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία -  σε μάχη κοντά στην Γκορλόβκα

• Συνδυασμένος σχηματισμός της 27ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας και από το 217ο Αερομεταφερόμενο Σύνταγμα (της 98ης Αερομεταφερόμενης Μεραρχίας) προωθήθηκε στο Λογκβινόβο στις 14 Φεβρουαρίου, όταν ο συνδυασμένος σχηματισμός από την 136η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία και του 25ου Συντάγματος Σπέτσνατζ μάχονταν για να κλείσει το διάδρομο προς την Ντεμπαλτσέβε και έπρεπε να αποσυρθεί μετά από σοβαρές απώλειες ανθρώπινου δυναμικού

• Η 20η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία αναμορφώθηκε μετά τις 13 Φεβρουαρίου σε ένα συνδυασμένο σχηματισμό με στοιχεία της 18ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας. Τα στοιχεία της 20ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας ήταν ένα υποκατάστατο για τα στοιχεία της 8ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας λόγω σημαντικών απωλειών της τελευταίας.

• Άλλοι συνδυασμένοι σχηματισμοί - η 19η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία με την 10η Ταξιαρχία Σπέτσνατζ, το 13ο Τεθωρακισμένο Σύνταγμα (της 4ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας) με την 32η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία και το 104ο Σύνταγμα Αεροπορικής Επίθεσης (της 76η Ταξιαρχίας Αεροπορικής Επίθεσης, αλεξιπτωτιστές), εντοπίστηκαν στο βόρειο πολεμικό θέατρο της Ντόνμπας, τον Φεβρουάριο

• Η 9η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία λειτουργούσε σε συνδυασμμό με στοιχεία αγνώστων μονάδων στη νότια περιοχή των επιχειρήσεων

Η ευρεία γεωγραφική διασπορά των μονάδων που εμπλέκονται στις επιχειρήσεις γίνεται αντιληπτό ότι αντανακλά την επιθυμία της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας να δώσει στα στρατεύματα την ευκαιρία να αποκτήσουν εμπειρία σε ένα περιβάλλον μάχης, όποτε και όπως προκύπτει κάθε φορά μια τέτοια ευκαιρία. Αλλά αυτό δεν είναι το κύριο αιτιολογικό για την τρέχουσα κατάσταση, όπως υπάρχουν ενδείξεις για άλλους λόγους.

Οι μονάδες που παρείχαν τους σχηματισμούς στο θέατρο επιχειρήσεων το φθινόπωρο και ειδικά την χειμερινή περίοδο, βρίσκονται μόνιμα στη ρωσική Νότια και Δυτική Στρατιωτική Περιφέρεια. Ορισμένες μονάδες χρησιμοποιήθηκαν ως συπλήρωμα για εκείνες με χαμηλότερη επάνδρωση. Για παράδειγμα, η 536η Ταξιαρχία Παράκτιου Πυροβολικού έπρεπε να εκχωρήσει προσωρινά προσωπικό της στην 61η Ταξιαρχία Πεζοναυτών, για να μπορέσει η τελευταία να δημιουργήσει μια ομάδα για την αποστολή στην Ουκρανία.

Ταυτόχρονα, οι μονάδες της Σιβηρίας διατάχθηκαν για να συγκροτήσουν επίσης ομάδες επιπέδου τάγματος για την αποστολή στην Ουκρανία. Η συνεισφορά της 36ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας ήταν σχεδόν μεγέθου συντάγματος, με τεθωρακισμένα, μηχανοκίνητο πεζικό και πυροβολικό, καθώς και επιπλέον μικρότερα αποσπάσματα. Αυτό φαίνεται να υποδεικνύει μία έλλειψη αναγκαίου προσωπικού, ενώ το γεγονός ότι οι μονάδες της Σιβηρίας μεταφέρθηκαν/-ονται στην ουκρανική περιοχή των επιχειρήσεων με τα δικά τους οχήματα συνεπάγεται μια έλλειψη στρατιωτικού υλικού στο θέατρο επιχειρήσεων. Στο σύνολό τους, όλα αυτά δείχνουν ότι η εκπαίδευση όσων περισσότερων ρωσικών στρατευμάτων σε ρεαλιστικά περιβάλλοντα μάχης δεν ήταν/είναι σίγουρα ο μόνος λόγος για τη συμμετοχή των εν λόγω απομακρυσμένων μονάδων.

Επίσης, ένας άλλος βασικός δείκτης είναι ότι η έλλειψη προσωπικού - και όχι τα οφέλη της εμπειρείας μάχης - είναι η πραγματική αιτία για τη συμμετοχή των μακρινών αυτών μονάδων. Υπάρχουν αναφορές του ρωσικού στρατιωτικού προσωπικού περί εκφοβισμού για «εθελοντισμό» στην ανατολική Ουκρανία. Σε αρκετές περιπτώσεις κληρωτοί έχουν δολίως «μετατραπεί» σε επαγγελματίες, με την δήλωσή τους περί συμμετοχής στις επιχειρήσεις στην ανατολική Ουκρανία.

Οι δραστηριότητες αυτές μπορεί να είναι επιβλαβείς για το ηθικό των στρατευμάτων. Ένα ακόμη παράδειγμα των δράσεων αυτών είναι η ανάπτυξη της Μεραρχίας της Γενικής Διεύθυνσης Εσωτερικών του ρωσικού υπουργείου Εσωτερικών σε ρόλο «φραγμού» - τιμωρητική δράση - πίσω από τις γραμμές των ανταρτών και των ρωσικών σχηματισμών, για την πρόληψη υποχωρούντων στρατευμάτων. Αυτό έχει αναφερθεί τόσο στο βόρειο τμήμα του θεάτρου επιχειρήσεων, κοντά στη Ντεμπαλτσέβε και γύρω από τη Μαριούπολη στο νότιο επιχειρησιακό θέατρο.

Η αναγκαιότητα της ανάπτυξης τέτοιων μονάδων αναδεικνύει τα προβλήματα της ρωσικής διοίκησης σε σχέση με το ηθικό τόσο των δικών της στρατευμάτων, όσο και των ανταρτών. Στο σύνολό τους, οι παράγοντες αυτοί είναι ακόμη πιο πειστικές αποδείξεις της έλλειψη εκπαιδευμένου στρατιωτικού προσωπικού με το οποίο η Ρωσία θα μπορούσε να ενισχύσει τις δράσεις εναντίον της Ουκρανίας.

Συμπέρασμα

Υπάρχουν στοιχεία των ρωσικών στρατευμάτων που είναι παρόντα στην ανατολική Ουκρανία - όχι μόνο σε ρόλο διοίκησης και επάνδρωσης του προηγμένου εξοπλισμού, αλλά ως μάχιμες μονάδες. Αυτές οι δυνάμεις που αναπτύσσονται για την Ουκρανία, εντός ή κοντά στα σύνορα, καθώς και στην Κριμαία, αντιπροσωπεύουν μια σοβαρή και άμεση απειλή για την Ουκρανία. Οι δυνάμεις των ανταρτών, λίγο πολύ κάτω υπό ρωσική διοίκηση, αποτελούν περίπου το ήμισυ των συνολικών ρωσικών στρατευμάτων.  Ως εκ τούτου, το Κίεβο δεν μπορεί να υπολογίζει στην αριθμητική υπεροχή του.

Ο κύριος στρατηγικός στόχος των ρωσικών στρατευμάτων είναι να εξασφαλιστεί η συνέχιση της ύπαρξης των, από την Ρωσία, ελεγχόμενων «δημοκρατιών» στην ανατολική Ουκρανία. Ωστόσο, η Ρωσία έχει προβλήματα με τη διατήρηση των δυνάμεων που συγκροτήθηκαν για τις επιχειρήσεις εναντίον της Ουκρανίας.

Υπό αυτές τις συνθήκες, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει το ενδεχόμενο ότι το Κρεμλίνο μπορεί να επιλέξει να κεφαλαιοποιήσει την σχετικά πλεονεκτική θέση του - όσο υπάρχει ακόμα - σε σχέση με έναν ουκρανικό στρατό που έχει αποδυναμωθεί από τη στιγμή της αναγκαστικής υποχώρησης από την περιοχή Ντεμπαλτσέβε, στην οποία σημειώθηκαν σημαντικές απώλειες εξοπλισμού και πιθανώς ανθρώπινου δυναμικού. Αυτό θα ασφαλίσει στους αντάρτες τα νέα εδαφικά κέρδη. Το μεγάλο βιομηχανικό κέντρο και το λιμάνι της Μαριούπολης θα είναι ο πιθανότερος στόχος.

Η ανάπτυξη των ρωσικών δυνάμεων και των ανταρτών από την περιοχή Ντεμπαλτσέβε βόρεια και ανατολικά της Μαριούπολης δείχνουν ότι αυτή η επιλογή σίγουρα εξετάζεται στο Κρεμλίνο. Σε αυτή την περίπτωση, μια περαιτέρω κλιμάκωση των εχθροπραξιών και μια ρωσική στρατιωτική ώθηση για την επέκταση του εδάφους που ελέγχεται από τους αντάρτες εξακολουθεί να αποτελεί μια ρεαλιστική δυνατότητα
http://defencenews.gr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου