Η Υεμένη έχει υποστεί χιλιάδες αεροπορικές επιδρομές, ενώ περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί τους τελευταίους 19 μήνες και εκατομμύρια άνθρωποι είναι αντιμέτωποι με τον λιμό, μετά την έναρξη των επιχειρήσεων του υπό τη Σαουδική Αραβία συνασπισμού εναντίον των σιιτών ανταρτών Χούτι. Τα χειρότερα όμως ενδέχεται να μην έχουν έρθει ακόμη.
Η σύγκρουση μεταξύ των Χούτι και του στρατού της Υεμένης με την υποστήριξη του αραβικού συνασπισμού έχει οδηγήσει στην ντε φάκτο διχοτόμηση της χώρας, με αντίπαλους στρατούς και θεσμούς να έχουν δημιουργηθεί στον βορρά και τον νότο, κάτι που ίσως να σημαίνει ότι θα πρέπει να ξαναγραφτεί ο χάρτης της Μέσης Ανατολής.
Η τριήμερη κατάπαυση του πυρός που είχε στόχο την παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας και την προετοιμασία ενός πολιτικού διακανονισμού κατάρρευσε την προηγούμενη εβδομάδα, μια ακόμη μάταιη προσπάθεια να τερματιστεί ο εμφύλιος.
Πίσω όμως από τις διαφωνίες των αντιμαχόμενων πλευρών για το μοίρασμα της εξουσίας, τίθεται ολοένα και περισσότερο εν αμφιβόλω το μέλλον της Υεμένης ως ενιαίου κράτους.
Η πιθανότητα διχοτόμησης της Υεμένης έμοιαζε μια μακρινή πιθανότητα τον Μάρτιο του 2015 όταν ο αραβικός συνασπισμός ξεκίνησε τις αεροπορικές επιδρομές προκειμένου να αποκατασταθεί στην εξουσία ο πρόεδρος Αμπντ Ράμπο Μάνσουρ Χάντι, ο οποίος εκδιώχθηκε από τη Σανάα το 2014 από τους σιίτες αντάρτες Χούτι που υποστηρίζονται από το Ιράν. Πλέον το ενδεχόμενο αυτό δεν μοιάζει και τόσο απίθανο.
Η άνοδος στην εξουσία των Χούτι στον βορρά έχει αναζωπυρώσει το αίτημα του νότου για ανεξαρτησία. Παράλληλα ο νότος και η μεγαλύτερη πόλη του, το Άντεν, χρησιμεύει ως βάση για τη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Υεμένης, η οποία προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο και της υπόλοιπης χώρας.
Η Υεμένη στο παρελθόν ήταν χωρισμένη στον νότο, στη Λαϊκή Δημοκρατία της Υεμένης που υιοθέτησε ένα κομμουνιστικό σύστημα διακυβέρνησης, και σε μια δημοκρατία που υποστηριζόταν από διάφορες φυλές στον βορρά, στην Αραβική Δημοκρατία της Υεμένης.
Οι δύο χώρες ενώθηκαν το 1990, ενώ μια προσπάθεια του νότου να αποσχισθεί το 1994 απέτυχε, αφού ο βορράς κατέφυγε στη βία για να διαφυλάξει την ένωση.
Τώρα πολλοί κάτοικοι του νότου πιστεύουν ότι έχει έρθει ξανά η ώρα του διαχωρισμού, έπειτα από δύο δεκαετίες περιθωριοποίησης και εκμετάλλευσης των αποθεμάτων πετρελαίου της περιοχής από τους διεφθαρμένους βόρειους σεΐχηδες και πολιτικούς.
Προς το παρόν, τόσο βορράς όσο και νότος, δημιουργούν παράλληλους θεσμούς, οι οποίοι ενδέχεται να ανοίξουν τον δρόμο για το διαζύγιο.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο ότι μετακινήθηκε στο Άντεν από τη Σαουδική Αραβία, όπου είχε αυτοεξοριστεί, ενώ οι Χούτι σχημάτισαν δική τους κυβέρνηση στον βορρά, με πρωτεύουσα τη Σανάα.
Ο Χάντι μάλιστα ζήτησε από την κεντρική τράπεζα της χώρας να μετακινηθεί στο Άντεν, σε μια προσπάθεια να εμποδίσει τους σιίτες αντάρτες να χρησιμοποιήσουν κρατικούς πόρους για να χρηματοδοτούν τις πολεμικές τους προσπάθειες. Το γεγονός αυτό σίγουρα θα πλήξει τους Χούτι, όμως κινδυνεύει να προκαλέσει νέα, βαθύτερη οικονομική κρίση, ακόμη και λιμό στον βορρά.
«Οι Χούτι κατανοούν ότι δεν πρόκειται να καταλάβουν τις περιοχές του νότου, οπότε έχουν ενισχύσει τη βάση τους με τη δική τους κυβέρνηση, την ώρα που η κυβέρνηση θέλει να θέσει υπό τον έλεγχό της όσο περισσότερους κρατικούς θεσμούς μπορεί», εξήγησε ο Φάρεα αλ Μουσλίμι, αναλυτής από την Υεμένη.
Παραδόξως καμία από τις δύο κυβερνήσεις δεν επιζητεί τον διχασμό, αλλά θεωρεί τον εαυτό της νόμιμο κληρονόμο της χώρας μετά τον πόλεμο.
Αν και ο πρόεδρος Χάντι επιθυμεί να επεκτείνει την επιρροή του στη Σανάα, οι διοικητές του στρατού που τον υποστηρίζει και οι οποίοι έχουν σημειώσει προόδους εναντίον της αλ Κάιντα και του Ισλαμικού Κράτους στη χώρα είναι βετεράνοι μαχητές που δεν ενδιαφέρονται για τον βορρά.
Παράλληλα οι κύριες χώρες που συμμετέχουν στον συνασπισμό εναντίον των Χούτι, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά εμιράτα, προσπαθούν να αποφύγουν τη διχοτόμηση,
«Ανησυχούν ότι ο διαχωρισμός της Υεμένης σε δύο κράτη θα οδηγήσει σε αστάθεια στα σύνορά τους, αλλά γνωρίζουμε ότι η διχοτόμηση είναι ο μόνος τρόπος να πετύχουμε μια δίκαιη ειρήνη», εξήγησε ένας πολιτικός από τον νότο.
Ο αραβικός συνασπισμός επιμένει ότι στόχος του είναι να αποκατασταθεί η εθνική κυβέρνηση σε όλη τη χώρα με πρωτεύουσα τη Σανάα υπό την κυβέρνηση του Χάντι.
Αν δύο ξεχωριστά κράτη θα είναι βιώσιμα είναι ένα ερώτημα που μένει να απαντηθεί.
Η οικονομία της Υεμένης, μια ιδιαίτερα φτωχή χώρα που υπέφερε από επιθέσεις ανταρτών και διαμάχες μεταξύ των φυλών ακόμη και πριν από το ξέσπασμα του εμφυλίου, συρρικνώθηκε κατά περίπου 28% το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της κυβέρνησης.
Οι Χούτι, αν και έχουν θέσει υπό τον έλεγχό τους τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Υεμένης, δεν ελέγχουν τις πετρελαιοπαραγωγές περιοχές, ο πλούτος των οποίων χρηματοδοτούσε το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού της χώρας.
Αποκομμένη από τα αποθέματα της Υεμένης σε ξένα νομίσματα μετά τη μετακίνηση της κεντρικής τράπεζας στο Άντεν, η κεντρική τράπεζα που δημιούργησαν οι Χούτι στη Σανάα είναι αντιμέτωπη με το πολύ δύσκολο ζήτημα της διασφάλισης των εισαγωγών τροφίμων, χάρη στις οποίες έχει αποφευχθεί ο μαζικός λιμός.
«Όμως η ανθρωπιστική κατάσταση είναι τόσο κρίσιμη που πρέπει να κηρυχθεί άμεσα κατάπαυση του πυρός, να γίνουν παραδόσεις βοήθειας και να υπάρξει πολιτική επίλυση» της κατάστασης, υπογράμμισε ένα διπλωμάτης που ασχολείται με το θέμα της Υεμένης.
«Αν θα υπάρχει ένα κράτος, ή δύο κράτη είναι κάτι άλλο. Οι αντιμαχόμενες πλευρές της Υεμένης πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία για το μέλλον της χώρας, διαφορετικά το μοναδικό που θα μοιραστούν θα είναι οι τάφοι», τόνισε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου