Κυριακή 14 Ιουλίου 2024

Βρετανία: Συντριβή των Συντηρητικών, κάλπικη πλειοψηφία των Εργατικών

Γιώργος Καλαμπαλίκης

Οι Βρετανοί τιμώρησαν, αναμφίβολα, την κυβέρνηση της σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής, που βύθισε εκατομμύρια επιπλέον στη φτώχεια και την ανέχεια, ενώ ενέπλεξε ευθέως τη Βρετανία στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους. Οι πιο δεξιοί στην ιστορία Εργατικοί, ωστόσο, δεν καρπώθηκαν το όφελος, κάτι που σημαίνει ότι δεν έπεισαν ότι μπορούν να αλλάξουν κάτι σε όφελος των λαϊκών στρωμάτων.

Μετά από 14 χρόνια, 5 διαφορετικούς πρωθυπουργούς και μία συγκυβέρνηση, η κυριαρχία των Συντηρητικών (Τόρις) έφτασε στο τέλος της, σημειώνοντας παράλληλα ιστορικό χαμηλό σε επίπεδο εδρών (121) στις εκλογές της 4ης Ιουλίου. Ήταν 14 χρόνια σκληρής νεοφιλελεύθερης πολιτικής, λιτότητας, αυταρχισμού, σκανδάλων, φτώχειας, ρατσισμού και χιλιάδων θανάτων (πανδημία). Ήταν μια «κυριαρχία» που είδε πρωθυπουργούς να παραιτούνται κάτω από την πίεση του κοινωνικού παράγοντα, πολλαπλών κινητοποιήσεων και απεργιών, αλλά και από την αποτυχία του να πείσει το κοινωνικό σύνολο. Μια «κυριαρχία» που δημιούργησε εκατομμύρια ανέργους, φτωχούς, αστέγους, η οποία ξεκίνησε με 35 τράπεζες τροφίμων το 2010 ενώ αυτή τη στιγμή να υπάρχουν 3.532(!), αποτυπώνοντας με τον χειρότερο τρόπο την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της χώρας. Μια «κυριαρχία» που αποτέλεσε άτεγκτο υποστηρικτή ιμπεριαλιστικών πολέμων και γενοκτονιών. Μια «κυριαρχία», ωστόσο, που εκμεταλλεύτηκε το κενό που δημιούργησε η απουσία (και αποτυχία) της Αριστεράς στη χώρα όλα αυτά τα χρόνια.
Οι συσχετισμοί στο νέο κοινοβούλιο δεν αντανακλούν την πραγματικότητα

Οι εκλογές της προηγούμενης εβδομάδας ήταν όντως μια μεγάλη και ιστορική ήττα του κυβερνώντος κόμματος. Ηγετικά στελέχη, πρώην υπουργοί, ακόμα και η πρώην πρωθυπουργός Λιζ Τρας έμειναν εκτός κοινοβουλίου. Στον αντίποδα, η φαινομενικά συντριπτική πλειοψηφία και νίκη του κόμματος των Εργατικών (412 έδρες από τις 650) και η αυτοδυναμία στην κυβέρνηση δεν δείχνει να αποπνέει κάποια μεγάλη αισιοδοξία. Δεν μπορεί, άλλωστε, κανείς να μιλήσει για νίκη όταν η αύξηση του ποσοστού ήταν μόλις 1,6%, ενώ καταγράφηκε πτώση σε απόλυτους ψήφους, κατά μισό περίπου εκατομμύριο.

Πρακτικά, οι Εργατικοί, με πρωθυπουργό πλέον τον Κιρ Στάρμερ, ενώ έδωσαν κάποιες (αναμενόμενες) υποσχέσεις προεκλογικά για στήριξη του δημόσιου τομέα, του συστήματος υγείας και παιδείας και για αλλαγή της φορολογίας, δεν φαίνεται να πείθουν ότι θα τις ακολουθήσουν. Έχοντας σπάσει τους δεσμούς με την εργατική τάξη και τις βάσεις των σωματείων, διατηρώντας στενές σχέσεις με τους επιχειρηματίες και το μεγάλο κεφάλαιο (που χρηματοδότησαν ακόμα και την εκλογική τους εκστρατεία) και έχοντας στο πλευρό τους καπιταλιστικά κέντρα και ΜΜΕ του κεφαλαίου (Financial Times, Economist, όμιλος Μέρντοχ) να τους στηρίζουν ανοιχτά πριν τις εκλογές, δεν θα χρειαστεί πολύς χρόνος για να δείξουν ποια θα είναι η πραγματική τους κυβερνητική στοχοθεσία. Προφανώς δε, πρέπει να προσθέσουμε στα παραπάνω την εξωτερική πολιτική, όπως αυτή συμπυκνώνεται στη συμμετοχή στο ΝΑΤΟ και σε ιμπεριαλιστικούς πολέμους, αλλά και στην ανοχή (στην καλύτερη περίπτωση) της γενοκτονίας στην Παλαιστίνη. Ο Στάρμερ, άλλωστε, αφότου ανέλαβε τα ηνία του κόμματος, έκοψε κάθε δεσμό με οτιδήποτε αριστερό εντός του, με διαγραφές και ανοιχτή σύγκρουση με οποιαδήποτε διαφορετική φωνή.
Η εθνικιστική Ακροδεξιά του Φάρατζ αναδείχθηκε τρίτο σε ποσοστό κόμμα, με 14,3%

Αν μιλούσαμε για κάποιον κερδισμένο σε αυτές τις εκλογές, ακόμα και αν αυτό δεν αποτυπώνεται στους αριθμούς των εδρών (μόλις 5, λόγω του εκλογικού νόμου, που απαιτεί απλή πλειοψηφία σε κάθε περιφέρεια), αυτοί είναι οι ακροδεξιοί του Νάιτζελ Φάρατζ (Reform UK). Μετά από πολλές ανεπιτυχείς προσπάθειες στο παρελθόν, τελικά εισήλθαν στην βουλή με το εντυπωσιακό ποσοστό του 14,3% (αναλογεί σε πάνω από 4,1 εκατ. ψήφους) και αποτελούν επί της ουσίας τρίτο κόμμα. Ένα κόμμα ακροδεξιό-εθνικιστικό, με σκληρά ρατσιστική, αντιμεταναστευτική, αυταρχική και ακραία συντηρητική πολιτική στοχοθεσία, που κατάφερε να ενσωματώσει μεγάλο ποσοστό απογοητευμένων ψηφοφόρων των Τόρις. Παράλληλα, εκπροσωπείται και εδώ ένα κοινωνικό ρεύμα συντηρητικοποίησης, όπως δυστυχώς έχει αποτυπωθεί και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης. Με σημαία του το Brexit, θα συνεχίσει την προάσπιση του Ηνωμένου Βασιλείου από εθνικιστική σκοπιά, βάζοντας στο στόχαστρο μετανάστες, πρόσφυγες, αριστερούς και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.

Το κόμμα των Φιλελευθέρων Δημοκρατών, από την πλευρά του, κατέγραψε επίσης μεγάλη άνοδο – 12,2% και 72 έδρες – εκμεταλλευόμενο τη συντριβή των Συντηρητικών, από τους οποίους πήρε τη συντριπτική πλειοψηφία των εδρών του (60). Μια κάποια φιλολαϊκή ρητορική, με αναφορές στην δημοκρατία και λείανση των ανισοτήτων, χωρίς κάποιες ριζοσπαστικές αλλαγές και στα πλαίσια πάντα του συστήματος, ήταν αρκετή για να πείσει σημαντικό κομμάτι του εκλογικού σώματος και να τους δώσει μια σημαντική θέση στο κοινοβούλιο.

Έχει μεγάλη σημασία ωστόσο να αναφερθούν και οι 5 έδρες ανεξάρτητων υποψηφίων, που πρόβαλλαν ως κύριο αίτημα την υποστήριξη της Παλαιστίνης και την καταδίκη της γενοκτονίας από το Ισραήλ, όπως και άλλα βασικά ζητήματα, με πρώτα την υγεία και την παιδεία. Και οι 5 είναι είτε πρώην μέλη/στελέχη των Εργατικών (συμπεριλαμβανομένου του Τζέρεμι Κόρμπιν) είτε πρώην υποστηρικτές τους. Παρ’ ότι η πλειοψηφία όσων τους στήριξαν είναι κατά βάση οι μουσουλμανικές κοινότητες, το μάχιμο και μαζικό αντιπολεμικό κίνημα υπέρ της Παλαιστίνης τους τελευταίους 9 μήνες, με τις συνεχείς διαδηλώσεις και το δυναμικό φοιτητικό κομμάτι του, κατάφεραν να αναδείξουν το ζήτημα του πολέμου και της γενοκτονίας στην κεντρική πολιτική ατζέντα.

Εν κατακλείδι, ενάντια στην οργανική υποστήριξη ή τη δορυφοριοποίηση γύρω από τους Εργατικούς, η αντικαπιταλιστική Αριστερά και τα σωματεία στη χώρα πρέπει να παράξουν ανεξάρτητη πολιτική, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση της εργατικής τάξης και να ανασχεθούν μια σειρά νομοσχεδίων των τελευταίων χρόνων, όπως ο αντι-απεργιακός νόμος και η περιστολή του δικαιώματος στη διαδήλωση. Ακόμη, είναι κρίσιμο να συνεχιστούν και να συνενωθούν οι αγώνες γύρω από την υποστήριξη της υγείας, της παιδείας, του νερού, της ενέργειας και των σιδηροδρόμων ως δημόσιων αγαθών, ενάντια στην επέλαση του κέρδους και των ιδιωτικοποιήσεων που έχουν οδηγήσει μια σειρά από αυτές τις υπηρεσίες σε δραματικά χειρότερες συνθήκες.

Τέλος, μέσα σε ένα διεθνές τοπίο πολεμικής κλιμάκωσης, οι προκλητικές δεσμεύσεις των Εργατικών για αύξηση των στρατιωτικών δαπανών θα πρέπει να συνεχίσουν να αποτελούν «κόκκινο πανί» για το κίνημα.


Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πριν (13.7.24)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου