Δευτέρα 7 Νοεμβρίου 2011

«Οι περιφερειακές εξελίξεις βοηθούν τους Παλαιστίνιους»

http://www.enet.gr


Στις 23 Σεπτεμβρίου 2011, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς παρέδωσε στον Μπαν Κι Μουν αίτηση για επίσημη αναγνώριση της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ, η οποία βρίσκεται τώρα στο Συμβούλιο Ασφαλείας.




Η αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους-μέλους του ΟΗΕ έχει ευρύτατη αποδοχή από τη «διεθνή κοινότητα», με μοναδική σχεδόν εξαίρεση τους συνήθεις υπόπτους: ΗΠΑ και Ισραήλ όχι μόνο εναντιώθηκαν στην κίνηση της Παλαιστινιακής Αρχής, αλλά απείλησαν και με αντίποινα. Για το νόημα της ιστορικής πρωτοβουλίας της Παλαιστινιακής Αρχής η «Κ.Ε.» συνομίλησε με τον ειδικό εισηγητή του Συμβουλίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα παλαιστινιακά εδάφη και ομότιμο καθηγητή Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, Richard Falk.

Τι ήταν αυτό που προέτρεψε την Παλαιστινιακή Αρχή να επιδιώξει την αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους-μέλους του ΟΗΕ σε αυτή την ιστορική χρονική στιγμή;

Νομίζω ότι αυτό που συνέβαλε καταλυτικά ήταν η πλήρης απογοήτευση με την «διαδικασία ειρήνης» όπως αυτή προέρχεται από τη Διακήρυξη Αρχών του Οσλο το 1993, που προέβλεπε στην τελική επίλυση μιας σειράς θεμάτων (σύνορα, πρόσφυγες, Ιερουσαλήμ, εποικισμούς, υδάτινους πόρους) μέσα σε πέντε χρόνια. Πιο πρόσφατα, ο Ομπάμα, σε μια ομιλία του στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, προσδοκούσε την ίδρυση ενός παλαιστινιακού κράτους μέσα σε έναν χρόνο, αλλά διαφοροποιήθηκε σε σχέση με αυτή την ανακοίνωση, υποστηρίζοντας ότι ήταν δύσκολο τελικά να επιτευχθεί ειρήνη έως το 2012. Τα δημοσιευμένα έγγραφα για τις μυστικές διαπραγματεύσεις γύρω από την Παλαιστίνη μεταξύ των αντιπροσώπων του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής, που διέρρευσαν στο Al Jazeera πριν από αρκετούς μήνες, ενίσχυσαν την εντύπωση ότι η ισραηλινή ηγεσία δεν ενδιαφερόταν καθόλου να δώσει τέλος στη σύγκρουση ακόμα και όταν οι παλαιστίνιοι συνομιλητές τους έκαναν μεγάλες υποχωρήσεις. Διαπραγματεύσεις που οδηγούν στο πουθενά εξυπηρετούν πολύ καλύτερα τα συμφέροντα του Ισραήλ από τις διαπραγματεύσεις που αναγνωρίζουν τα παλαιστινιακά δικαιώματα βάσει του διεθνούς δικαίου.

Υπάρχουν και άλλες εξηγήσεις όπως αυτές που σχετίζονται με τις προσπάθειες του πρωθυπουργού της Παλαιστινιακής Αρχής Σαλάμ Φαγιάντ, να συμμετάσχει στη διαδικασία οικοδόμησης παλαιστινιακού κράτους κάτω από καθεστώς κατοχής, αλλά και με το γεγονός ότι διεθνείς θεσμοί όπως το ΔΝΤ έχουν εντυπωσιαστεί από τις προσπάθειες να επιτευχθεί παλαιστινιακή διακυβέρνηση παρά την ισραηλινή κατοχή.

Οι ΗΠΑ έχουν αποκαλέσει το αίτημα για την αναγνώριση της Παλαιστίνης από τον ΟΗΕ «σφάλμα» (με τον Ομπάμα μάλιστα να φαίνεται πως έχει απειλήσει τον Αμπάς με αντίποινα), αλλά, πάντως, ακόμη και μερικοί Παλαιστίνιοι έχουν αμφισβητήσει αυτή την κίνηση, λέγοντας ότι θα ήταν κυρίως μια συμβολική νίκη και πως δεν θα άλλαζε την πραγματικότητα της ισραηλινής κατοχής. Ποια είναι η δική σας προσωπική άποψη επί του θέματος;

Απειλώντας την Παλαιστινιακή Αρχή για τη λήψη αυτής της νομικά ακέραιης πρωτοβουλίας, αποκαλύπτει την έκταση της προθυμίας των ΗΠΑ να σταθούν στο πλευρό του Ισραήλ, ανεξάρτητα από το πόσο αδικαιολόγητη είναι η συμπεριφορά του. Υπάρχουν περιπλοκές σε όλες τις πλευρές αυτού του ζητήματος. Εάν η ηγεσία του Αμπάς αποδυναμωθεί, αυξάνεται η δυνατότητα επέκτασης της επιρροής της Χαμάς στη Δυτική Οχθη. Σίγουρα οι Ηνωμένες Πολιτείες, και πιθανώς το Ισραήλ, θα φοβούνται μια τέτοια έκβαση.

Υπάρχουν όντως επικριτές από την παλαιστινιακή πλευρά. Μερικοί ανησυχούν ότι η Παλαιστινιακή Αρχή μπορεί να μετατρέψει τη σύγκρουση σε μια ουσιαστικά εδαφική διαμάχη και με αυτόν τον τρόπο να περιθωριοποιήσει ή και να εγκαταλείψει το δικαίωμα της επιστροφής των παλαιστινίων προσφύγων και των αρκετών εκατομμυρίων Παλαιστίνιων που ζουν στην εξορία. Στενά συνδεδεμένη είναι και η ανησυχία, ειδικά μεταξύ μερικών μη κυβερνητικών οργανώσεων και σε όλη την παλαιστινιακή διασπορά, ότι η Παλαιστινιακή Αρχή προσπαθεί να εκτοπίσει την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης ως τον μοναδικό αντιπρόσωπο του παλαιστινιακού λαού. Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, σε αντίθεση με την Παλαιστινιακή Αρχή, δίνει στους Παλαιστίνιους που ζουν έξω από τα κατεχόμενα εδάφη πλειοψηφία εδρών στο Παλαιστινιακό Εθνικό Συμβούλιο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Αμπάς, στην ομιλία του στα Ηνωμένα Εθνη, προσπάθησε να δώσει διαβεβαιώσεις όσον αφορά τον ρόλο της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, υποσχόμενος ότι θα παραμείνει ο μοναδικός αντιπρόσωπος του παλαιστινιακού λαού για όσο διάστημα διαρκέσει η σύγκρουση. Επίσης, μια άλλη ανησυχία των Παλαιστίνιων είναι ο φόβος ότι το Ισραήλ θα πει στους Παλαιστίνιους πως τώρα έχουν δικό τους κράτος και πως η σύγκρουση επιλύεται διατηρώντας τον έλεγχο των συνόρων, της εσωτερικής ασφάλειας, των εποικισμών, μια έκβαση του είδους που το καθεστώς Απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική προσπάθησε να επιβάλει με τη δημιουργία οικονομικών και πολιτικών γκέτο (Bantustans).

Στην ιστορική ομιλία του στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ στις 23 Σεπτεμβρίου, ο Μαχμούντ Αμπάς αναφέρθηκε στις πολιτικές του Ισραήλ με χαρακτηρισμούς όπως «αποικιακή πολιτική», «φυλετική κάθαρση» και παραβίαση των «διεθνών ανθρωπιστικών νόμων». Αντιπροσωπεύει αυτή η ομιλία μια αλλαγή στη στρατηγική της Παλαιστινιακής Αρχής ή ήταν απλά για εσωτερική κατανάλωση, προκειμένου δηλαδή να προωθηθεί η αλληλεγγύη μεταξύ των υποστηρικτών του παλαιστινιακού ζητήματος;

Το φορτισμένο αυτό ύφος ήταν το πιο ξεχωριστό χαρακτηριστικό της ομιλίας του Αμπάς και σίγουρα αποτελεί μια δραματική μετατόπιση σε τόνο από τις προηγούμενες εκκλήσεις στη διεθνή κοινότητα. Αυτό το χαρακτηριστικό κάνει την ομιλία του Αμπάς «ιστορική» όσο και η ίδια η επιδίωξη για την αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους-μέλους του ΟΗΕ. Η ομιλία του χρησίμευσε επίσης για να ενισχύσει τη νομιμότητα της Παλαιστινιακής Αρχής, η οποία έχει διαβρωθεί από τη σχέση που διατηρεί όλα αυτά τα χρόνια με το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ποια αναμένετε να είναι η αντίδραση των ΗΠΑ σε περίπτωση που το Συμβούλιο Ασφαλείας υποστηρίξει το αίτημα για αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους-μέλους του ΟΗΕ;

Κατά πάσα πιθανότητα θα σταματήσουν την οικονομική βοήθεια, με απαίτηση του αμερικανικού Κογκρέσου. Οι ΗΠΑ θα ασκήσουν βέτο εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας υποστηρίξει το αίτημα για αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους με πλειοψηφία εννέα ή περισσοτέρων μελών του. Η δεξιά πτέρυγα του αμερικανικού Κογκρέσου ψάχνει έτσι κι αλλιώς μια ευκαιρία για να δώσει κάποιο χτύπημα στον ΟΗΕ και θα εκμεταλλευτεί την παλαιστινιακή πρόκληση για να δείξει ξανά την απεριόριστη υποστήριξή του στα αιτήματα του Ισραήλ, ανεξαρτήτως του πόσο αδικαιολόγητα και απάνθρωπα είναι τα αποτελέσματά τους.

Η άποψή σας για την ανταλλαγή κρατουμένων μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ;

Βρήκα ενοχλητικό το γεγονός ότι ένας ισραηλινός στρατιώτης που απελευθερώθηκε απέσπασε όλη την προσοχή από τα δυτικά μίντια, ενώ οι Παλαιστίνιοι που απελευθερώθηκαν παρέμειναν ανώνυμοι εκτός της αναφοράς των εγκλημάτων που είχαν οδηγήσει στη φυλάκισή τους. Είναι ένα ξεκάθαρο παράδειγμα της ανθρωποποίησης των δεινών του κατακτητή ενώ το μαρτύριο του κατεκτημένου λαού περνάει ως στατιστικό στοιχείο. Επιπλέον, ο ισραηλινός στρατιώτης λαμβάνει μεταχείριση ήρωα πολέμου, ενώ οι πράξεις της παλαιστινιακής αντίστασης στιγματίζονται ως εγκλήματα ή-ακόμα χειρότερο, ως τρομοκρατία.

Μπορείτε να κάνετε κάποια πρόβλεψη για το τι επιφυλάσσει το μέλλον όσον αφορά το παλαιστινιακό ζήτημα;

Θεωρώ ότι οι περιφερειακές εξελίξεις είναι ενθαρρυντικές στον αγώνα των Παλαιστινίων για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη. Οποιαδήποτε αραβική κυβέρνηση, ειδικά η αιγυπτιακή, είναι τώρα σε θέση να ικανοποιήσει ευκολότερα την κοινή γνώμη του πληθυσμού της με τη στάση που θα κρατήσει απέναντι προς το Ισραήλ παρά με την ενίσχυση της οικονομικής ευημερίας του πληθυσμού. Από αυτή την άποψη, η πολιτική είναι ευκολότερη από τα οικονομικά! Εάν αυτή η προοπτική θα κάνει κάτι περισσότερο από το να ενισχύσει τον ισραηλινό εξτρεμισμό είναι κάτι που θα φανεί στην πορεία.

Η Τουρκία έχει ήδη δείξει το δρόμο και έχει ντροπιάσει τις αραβικές κυβερνήσεις που όλα τα χρόνια ήταν αδρανείς απέναντι στα αίσχη του Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένου του σκληρού αποκλεισμού που επιβάλλεται σε 1,6 εκατομμύρια ανθρώπων στη Γάζα ως συλλογική τιμωρία για την προθυμία τους να στηρίξουν εκλογικά τη Χαμάς στις εθνικές εκλογές του 2006. Εάν η Τουρκία ασκήσει πίεση για μια δίκαιη λύση στη σύγκρουση, μπορεί τελικά να δώσει αφορμή και στους ίδιους τους Ισραηλινούς να επανεξετάσουν τις πολιτικές τους. Ενα από τα τραγικά επακόλουθα της ηγεμονίας Νετανιάχου/Λίμπερμαν είναι ότι καθιστά το Ισραήλ ανίκανο να κατανοήσει και να ενεργήσει με βάση τα δικά του πραγματικά συμφέροντα.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου