Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, αλλά και ανησυχία, η Μόσχα φαίνεται να αρχίζει να υιοθετεί πρακτικά μέτρα υποστήριξης των συμφερόντων της στην σπαρασσόμενη Ουκρανία, με το κέντρο βάρους για την ώρα να πέφτει στον νότο και πιο συγκεκριμένα στην Κριμαία.
Του Δρ. Γεωργίου Κ. Φίλη
«Καταγράφουμε και αναλύουμε πολύ προσεχτικά την κατάσταση στην Ουκρανία και στην περιοχή η οποία περιβάλλει την έδρα του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας» αναφέρει με νόημα ο υπουργός άμυνας της Ρωσίας Σεργκέι Σοιγκού, θέτοντας με τον πλέον επίσημο τρόπο το θέμα της Κριμαίας στην οποία σημειώνονται ταραχές και συγκρούσεις ρωσικής καταγωγής πληθυσμών με τους Τατάρους, απογόνους της «Χρυσής Ορδής».
«Λαμβάνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια των εγκαταστάσεων του στόλου των υποδομών του ναυστάθμου καθώς και των αποθηκών οπλισμού». Ο Ρώσος υπουργός δεν θα μπορούσε να ήταν πιο σαφής αλλά και… ασαφής, αφού δεν ανέφερε τα ακριβή μέτρα που έχουν ληφθεί ή προβλέπεται να υιοθετηθούν. Σε κάθε περίπτωση τοπικοί παρατηρητές αναφέρουν την θέαση τεθωρακισμένων οχημάτων στην περίμετρο των εγκαταστάσεων και τη γενικότερη ενίσχυση των δυνάμεων στην περιοχή.
Πέραν των άμεσων στρατιωτικών μέτρων που φαίνεται να έχουν ληφθεί από την ρωσική πλευρά στην περιοχή, οι ακόμα πιο ανησυχητικές εξελίξεις αφορούν τη συμπλοκή αντίπαλων ομάδων πολιτών κάτι που θα αναζωπυρώσει φυλετικές και θρησκευτικές συγκρούσεις. Οι Τάταροι που αντιτίθενται σε κάθε σκέψη αποκοπής της Κριμαίας από την Ουκρανία, φαίνεται να δίνουν βροντερό παρών σε αντιρωσικές εκδηλώσεις. Παρά τις εκδηλώσεις ενότητας των ηγετών των δύο παρατάξεων οι συμπλοκές δεν αποφεύχθηκαν, με τους Τατάρους να κρατούν σημαίες της Ουκρανίας και των τοπικών κοινοτήτων τους και τους ρωσόφωνους να κρατούν σημαίες της Ρωσίας και να φωνάζουν συνθήματα για τον ρωσικό χαρακτήρα της Κριμαίας.
Εάν επιχειρούσαμε να συνοψίσουμε τις τελευταίες εξελίξεις στο δράμα που εκτυλίσσεται αυτές τις ημέρες στην Ουκρανία, θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε τα ακόλουθα:
H Ουκρανία στο εσωτερικό της αποτελεί πλέον μία de facto διαιρεμένη χώρα, με τις δυτικές πλευρές να κινούνται ολοταχώς προς την Δύση και τις ανατολικές να ετοιμάζονται να δημιουργήσουν τις δικές τους δομές διοίκησης και αυτοπροστασίας.
Στην Κριμαία τα πνεύματα είναι οξυμένα, αφού ο πληθυσμός πέραν όλων των άλλων περιλαμβάνει και μουσουλμανικές κοινότητες Τατάρων οι οποίοι φαίνεται να ανησυχούν για το μέλλον τους, εάν και εφόσον η περιοχή περάσει σε άμεσο ρωσικό έλεγχο.
Οι πρωτοβουλίες του Κιέβου, δηλαδή της επικρατούσας ομάδας στην πρωτεύουσα, φαίνεται να αναπτύσσονται υπό το κράτος ενός μη ορθολογικού και μη ρεαλιστικού ρεβανσισμού, ο οποίος σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να εμπεδώσει σχέση εμπιστοσύνης με την ανατολική Ουκρανία, τουναντίον, θα μεγαλώσει το χάσμα και θα το καταστήσει αγεφύρωτο, εάν δεν το έχει ήδη κάνει.
Αναφορικά με τους εξωγενείς παράγοντες τα πράγματα είναι σχετικά ρευστά. Η Ρωσία, ο πλέον άμεσα ενδιαφερόμενος μιλάει για την ενότητα της Ουκρανίας, ενώ ενισχύει τις θέσεις της με στρατιωτικά μέσα στην Κριμαία. Επιπροσθέτως, η Μόσχα προχωράει σε μεγάλα στρατιωτικά γυμνάσια στην ευρύτερη περιοχή που συνορεύει με την Ουκρανία με αποτέλεσμα να διαβιβάζει το μήνυμα ότι ουδείς θα πρέπει να θεωρεί τα τετελεσμένα στην Ουκρανία μη αναστρέψιμα.
Οι ΗΠΑ από την άλλη, μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση, φυσικά και δεν έχουν κανέναν λόγο να «στρατιωτικοποιήσουν» την κρίση, για την ακρίβεια οι Ευρωπαίοι δεν έχουν και καμία τέτοια δυνατότητα, ενώ το «τυράκι» για το Κίεβο λέγεται «οικονομική βοήθεια» από την… Τρόικα, αν και τα ποσά που απαιτούνται είναι πολύ μεγάλα, με αποτέλεσμα να εγείρονται ζητήματα με ποια λογική αυτά τα ποσά δεν πρέπει αν κατευθυνθούν σε κράτη-μέλη που αντιμετωπίζουν προβλήματα και δεν αναφερόμαστε μονάχα στην Ελλάδα.
Ενδιαφέρον έχει ακόμα να επισημάνουμε, ότι σε ρητορικό τουλάχιστον επίπεδο τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσιγκτον αλλά και το Βερολίνο φαίνεται να κρατάνε χαμηλούς γενικά τους τόνους, ενώ η Ρωσία δείχνει να έχει «αδειάσει» τον Γιανουκόβιτς, τουλάχιστον ως πρόεδρο μίας ενιαίας Ουκρανίας, ενώ περιμένει από τους Δυτικούς να προχωρήσουν σε κινήσεις οι οποίες θα μειώσουν την αντιρωσική επαναστατική γυμναστική της νέας ηγεσίας στο Κίεβο, αλλά και στην πλέον εξτρεμιστική εθνικιστική ομάδα των αντιρωσικών δυνάμεων.
Με άλλα λόγια, για την ώρα, ουδείς από το εξωτερικό φαίνεται επισήμως να επιδιώκει την διάσπαση της Ουκρανίας, ή την επικράτηση «θερμού κλίματος», το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε έναν νέο ψυχρό πόλεμο, ή σε μία θερμή αντιπαράθεση στην στέπα της νότιας Ρωσίας.
Το μέγιστο ερώτημα είναι το κατά πόσο αυτό το κλίμα θα συνεχίσει να διαπνέει τις κινήσεις των δυτικών και των Ρώσων ή απλά μιλάμε για ηρεμία πριν την καταιγίδα.
Το σίγουρο είναι πως τόσο η δύση όσο και η Ρωσία τηρούν στάση αναμονής, η οποία συνοδεύεται από την εκπόνηση σεναρίων και τον σχεδιασμό – υλοποίηση κινήσεων στο οικονομικό πεδίο. Από τη μία η Ρωσία φαίνεται να έχει αποφασίσει να παίξει το «χαρτί» της ενέργειας, αφού η παροχή ή μη φυσικού αερίου αναμένεται να είναι κομβικής σημασίας για την οικονομική επιβίωση του νέου καθεστώτος, από την άλλη η Γερμανία ετοιμάζει έναν ακόμα «μνημονιακό παράδεισο» για έναν ευρωπαϊκό λαό, τους Ουκρανούς, οι οποίοι μάλλον θα γνωρίσουν και αυτοί τα καλά της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Το κυριότερο δε χαρακτηριστικό το οποίο αναμένεται να σημαδέψει την γεωπολιτική σύγκρουση στην Ουκρανία, σχετίζεται με τη ρωσική στρατιωτική δυνατότητα και την προβολή «σκληρής ισχύος», εάν και εφόσον αυτή απαιτηθεί, και η ουσιαστικά ανύπαρκτη αντίστοιχη δυνατότητα από την πλευρά των Ευρωπαίων.
Είναι προφανές ότι κάθε ρωσική κίνηση προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστεί με συμβατικά μέσα από την Γερμανία και την Πολωνία, πόσο μάλλον το πεδίο αντιπαράθεσης από τον νότο της Ρωσίας να μεταφερθεί στο κέντρο της Ευρώπης, κάτι τέτοιο θα ήταν αδιανόητο τόσο για την Βαρσοβία όσο και για το Βερολίνο.
Η μόνη περίπτωση αξιόπιστης στρατιωτικής αποτροπής της Ρωσίας από το να μην επέμβει δυναμικά στην Ουκρανία θα ήταν, θεωρητικά μιλώντας, η άμεση στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ η οποία θα μπορούσε να γίνει με δύο τρόπους, πρώτον, μέσω της πυρηνικής αποτροπής (θα εγείρονταν βέβαια σοβαρά ζητήματα αξιοπιστίας της αποτρεπτικής απειλής), και δεύτερον, μέσω της συμβατικής ενίσχυσης των φιλοδυτικών ουκρανικών δυνάμεων η οποία όμως για λόγους πρακτικούς, τακτικούς και στρατηγικούς δεν μπορεί παρά να υλοποιηθεί μέσω της ενεργοποίησης της νότιας πτέρυγας του ΝΑΤΟ.
Με άλλα λόγια, μία νέα Κριμαϊκή εκστρατεία, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ με κυρίαρχη δύναμη τις ΗΠΑ και την ενεργοποίηση της Ελλάδας, της Τουρκίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας, δηλαδή του υδάτινου άξονα Μαύρη Θάλασσα-Στενά-Αιγαίο-Ανατολική Μεσόγειος, ίσως και να αποτελούσε τη μόνη οδό συνδρομής και βοήθειας της δύσης προς την δυτική Ουκρανία, υπό την προϋπόθεση φυσικά, ότι δεν μιλάμε για μία κρίση αποκαλυπτικών διαστάσεων αλλά για μία μεγάλη περιφερειακή περιπέτεια. Εξέλιξη η οποία όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό θα είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να ελεγχτεί.
Με βάση τα παραπάνω, εκτιμάται ότι η κρίση στην Ουκρανία έχει λάβει πολύ επικίνδυνη μορφή, αφού η στάση του Κιέβου το μόνο που κάνει είναι να ρίχνει λάδι στην φωτιά. Το «μούδιασμα» των δυτικών αναφορικά με τις εξελίξεις, αποδεικνύει την κρισιμότητα της κατάστασης, γεγονός που καταδεικνύεται και από τις ρωσικές στρατιωτικές κινήσεις στην συνοριογραμμή με την Ουκρανία, αλλά και στην Κριμαία.
Καλό θα ήταν η δύση να «ηρεμήσει» την ηγεσία στο Κίεβο διότι από παρόμοιες καταστάσεις μπορεί να ξεκινήσουν «παρεξηγήσεις» με διεθνείς επιπλοκές. Η ισορροπία δυνάμεων είναι… καταθλιπτικά υπέρ της Ρωσίας, ενώ κάθε αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή στην περιοχή, για πρακτικούς και στρατηγικούς λόγους μπορεί να εμπλέξει άμεσα ολόκληρη την νότια πτέρυγα του ΝΑΤΟ, με κέντρο την Ελλάδα και την Τουρκία, το Αιγαίο και τα Στενά, πέραν του ότι θα σηματοδοτούσε την έναρξη ενός νέου Ψυχρού Πολέμου. DEFENCE POINT
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου