Η επιλεγόμενη τακτική προσαρμόζεται στις σύγχρονες αναγκαιότητες

AP Photo/Natacha Pisarenko

Η επιλεγόμενη τακτική προσαρμόζεται στις σύγχρονες αναγκαιότητες

Κώστα Μαρούντα

«Οι άνθρωποι ποτέ δεν λένε τόσα ψέματα, όσα μετά το κυνήγι, στη διάρκεια του πολέμου και πριν τις εκλογές»

(Ότο Φον Μπίσμαρκ)

Από τη ρωσο-ουκρανική κρίση θα βγουν πολλοί άνθρωποι, σε διάφορα σημεία του πλανήτη, πολύ περισσότερο «πλούσιοι». Δεν εννοώ σε χρηματικές μονάδες, παρότι θα υπάρξουν και τέτοιοι... Εννοώ σε παραστάσεις, σκέψεις και συμπεράσματα. Όλοι, ανεξαρτήτως των θέσεων που λαμβάνουμε, παίρνουμε μαθήματα. Κάθε διαλογής. Στρατιωτικής, διπλωματικής, προπαγανδιστικής, ανθρωπολογικής...

Ακόμα και η χρήση των λέξεων έχει τη δική της σημασία. Οι συμβολισμοί ποτέ δεν είναι ανούσιοι, αρκεί να είμαστε σε θέση να συλλαμβάνουμε όσο το δυνατόν περισσότερο το νόημά τους. Γιατί οι εξουσίες ανέκαθεν «έπαιζαν» και «παίζουν» το παιχνίδι των συμβολισμών...

Στην ειδική στρατιωτική επιχείρηση (σύμφωνα με το ρωσικό αφήγημα), στην πολεμική εισβολή (σύμφωνα με το κυρίαρχο αγγλοσαξονικό αφήγημα που έσπευσαν να υιοθετήσουν αρκετοί πρόθυμοι ανά τον κόσμο...), που λαμβάνει χώρα εδώ και μήνες στα ουκρανικά εδάφη είχε αναδειχθεί μία επιμέρους πραγματικότητα. Δεν βρισκόταν στους τίτλους των σχετικών αναφορών, αλλά σε κάθε σοβαρή διερεύνηση υπήρχαν πιθανότητες να κάνει την εμφάνισή της...

Μία αναμφισβήτητη πραγματικότητα, που έβαζε πολλούς σε νοητικούς πειρασμούς. Το επιτιθέμενο ρωσικό κράτος δεν χρησιμοποιούσε-αξιοποιούσε παρά μονάχα ένα αρκετά μικρό ποσοστό των συνολικών διαθέσιμων δυνάμεών του. Αυτό προφανώς και είχε τη δική του κομβική επίδραση στην τροπή των πραγμάτων. Όποιος το αγνοεί αυτό, αδικεί τα ίδια του τα συμπεράσματα...

Εδώ και λίγες μέρες περάσαμε σε ένα καινούριο στάδιο. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε μερική επιστράτευση. Αυτό από μόνο του διαφοροποιεί και την ποσοτική και την ποιοτική σύσταση των δεδομένων. Περίμενε η ρωσική ηγεσία να δει τις εξελίξεις στα μέτωπα; Αιφνιδιάστηκε και τα βρήκε σκούρα μετά τις όποιες επιτυχίες σημείωσαν πριν λίγες εβδομάδες οι ουκρανικές δυνάμεις σε συγκεκριμένες περιοχές; Ή, γιατί παίζει και αυτό το σενάριο, προωθείται τώρα μία μορφή κλιμάκωσης, που ήταν προκαθορισμένη, αλλά έπρεπε να βρεθεί το κατάλληλο «πάτημα» για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης;

Η ρωσική «σχολή σκέψης» όσον αφορά στα πολυποίκιλα εξουσιαστικά καθήκοντα έχει αποδείξει μέσα στους αιώνες πως η τακτική της σουπιάς είναι πολυχρησιμοποιημένη και συχνότατα αποδοτική (ειδικά για όσους ξέρουν να κάνουν υπομονή...). Από τα τσαρικά χρόνια μέχρι τη σημερινή μετακομμουνιστική κρατική ηγετική τάξη πραγμάτων. Άλλωστε, όπως λέει και μία ρωσική παροιμία, «το παρελθόν είναι φάρος, όχι λιμάνι». Η επιλεγόμενη τακτική προσαρμόζεται στις σύγχρονες αναγκαιότητες...

Ζούμε στην εποχή της επελαύνουσας προπαγάνδας, είτε αυτή είναι φτηνιάρικη, είτε καλοδουλεμένη και αρκετά έξυπνη... Η κάθε προπαγάνδα στηρίζεται στην παραποίηση της όρασης. Της απλής εικόνας. Αλλά, και στο σύνθετο και στο περισπούδαστο, που ξαφνικά δίνει μεν περισσότερες επιλογές, αλλά κατά βάση σκοπεύει στην απόκρυψη των σωστών...

Γενικώς, είναι δύσκολο να προβλέψει κάποιος πολλά πράγματα γύρω από τη ρωσο-ουκρανική κρίση, που έχει μεταβληθεί πια ξεκάθαρα στα μάτια και στις συνειδήσεις πολλών ανθρώπων σε όλη την υφήλιο μία αντιπαράθεση ΝΑΤΟ και Ρωσίας. Και το πότε θα τελειώσει, και το ποιο αποτέλεσμα θα έχει, και το τι θα μεσολαβήσει έως τότε, αποτελούν γρίφους που απασχολούν συνέχεια τις απανταχού διεθνείς δημοσιολογίες. Η θολότητα του αύριο δεν εξαφανίζεται από το εύρος των σεναρίων που μπορούν να καταρτίσουν τα πιο δυνατά μυαλά της κάθε πλευράς...

Αφού, λοιπόν, δυσκολευόμαστε να διασαφηνίσουμε τα μελλούμενα, ας περιοριστούμε στο να ταξινομήσουμε κάποιες σκέψεις για τα όσα έχουν ήδη γίνει. Είδαμε, λοιπόν, κάποια γεγονότα που μόνο επιτηδευμένες απόπειρες για μετατόπιση του ενδιαφέροντος μπορούν να αποκρύψουν: είδαμε τη «διεθνή των (νυν) ειρηνόφιλων και των δημοκρατών» (δηλαδή τη δύση και τους συμμάχους της) να μη δείχνουν στο κατάλληλο timing καμία ιδιαίτερη πρεμούρα για τη συμμετοχή νεοναζιστών στα δρώμενα στην περιοχή του Donbass/Донба́сс. Ούτε να ιδρώνουν και τόσο πολύ από τη μη εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ. Αυτά προγενεστέρως, αλλά δεν πρέπει να τα ξεχνάμε όλα αυτά. Ενώ στο σήμερα δεν είδαμε και κανέναν στη δύση να ενδιαφέρεται για τη λαϊκή βούληση των κατοίκων στις διαφιλονικούμενες περιοχές της Ανατολικής Ουκρανίας, όπως αυτή εκφράζεται στα δημοψηφίσματα που διενεργούνται...

Ούτε κάποια έγκαιρη και συντονισμένη προσπάθεια αποτροπής της μετατόπισης των συνεπειών των ενεργειακών «απόνερων» της επίσημης ρωσικής πολιτικής στα ευρύτερα κοινωνικά-λαϊκά στρώματα των ευρωπαϊκών εθνών. Σα να πρέπει να γίνουν πρώτα κάποια πράγματα, και μετά να αναπτυχθούν κρίσιμες και καθοριστικές συνάμα πρωτοβουλίες, μοιάζει η φάση στα μυαλά ορισμένων υποψιασμένων...

Είναι οι ηγεσίες αυτές ανόητες; Είναι αδύναμες; Δεν έχουν την ικανότητα να προλαμβάνουν; Γνωρίζουν πολύ καλά τη θέση της η κάθε μία στο διεθνή συσχετισμό, ποιοι παίκτες είναι ισχυρότεροι και αναλόγως επιχειρούν να (προ)καθορίσουν κέρδη και απώλειες. Το γεγονός πως, όπως είπαμε σε προηγούμενο κείμενο, οι σημερινές δυτικές ηγεσίες δεν εμπνέουν ή δεν διαθέτουν υψηλής υφής ποιοτικά χαρακτηριστικά, δεν σημαίνει πως δεν έχουν σχέδιο ή πως δεν ξέρουν τι κάνουν. Ίσα ίσα. Άλλο πράγμα τι θέλουν οι πλειοψηφίες από αυτούς τους ανθρώπους και άλλο πράγμα τι θέλουν αυτοί οι ίδιοι γενικώς...

Το ζήτημα είναι κάποια στιγμή να ενεργοποιηθεί η έκθαμβη και σιωπηλή στο σήμερα πλειοψηφία. Όχι για να λειτουργήσει ως πουτινικός «δούρειος ίππος» στο εσωτερικό των δυτικών κοινωνιών, όπως ισχυρίζεται ένα σχετικά πρόσφατο δυτικής κοπής διαδεδομένο αφήγημα, αλλά για να αποτραπούν τα χειρότερα για τους πολλούς... Τόσο απλά και ξάστερα...

ΕΦΣΥΝ