Η οδύσσεια των εργατών από τη Γάζα που αναγκάστηκαν να φύγουν από το Ισραήλ

Εργάτες από τη Γάζα κοιμούνται στρωματσάδα στο ξενοδοχείο Sanabel της Ραμάλα | Φωτ. Joan Mas Autonell

Ανταπόκριση από: Ραμάλα (Δυτική Οχθη)

Η οδύσσεια των εργατών από τη Γάζα που αναγκάστηκαν να φύγουν από το ΙσραήλΚείμενο, φωτογραφίες: Joan Mas Autonell*

Χιλιάδες Παλαιστίνιοι από τη Γάζα βρίσκονται απροστάτευτοι σε μια μετέωρη κατάσταση στη Δυτική Οχθη μετά τις 7 Οκτωβρίου ● Η «Εφ.Συν.» παρουσιάζει το οδοιπορικό του δημοσιογράφου Joan Mas Autonell στη Ραμάλα, όπου οι ξεριζωμένοι προσπαθούν να ανασυντάξουν τις ζωές τους

«Δεν ξέρουμε τι θα συμβεί» έλεγε ο Αχμαντ, Παλαιστίνιος της Γάζας που δούλευε ως ηλεκτρολόγος στο Ισραήλ και μετά το ξέσπασμα της σύγκρουσης με τη Χαμάς πριν από ενάμιση μήνα βρέθηκε εκτοπισμένος στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη. Σε παρόμοια κατάσταση βρίσκονταν χιλιάδες άλλοι Παλαιστίνιοι από τη Γάζα που είχαν άδεια εργασίας στο Ισραήλ κι έμειναν σχεδόν χωρίς τίποτα μετά τις 7 Οκτωβρίου.

Πολλοί βρέθηκαν παγιδευμένοι σε μια μετέωρη κατάσταση από την οποία ορισμένοι αρχίζουν να ξεφεύγουν μόλις αυτές τις μέρες και όχι για καλό. Αφού από τη μία στιγμή στην άλλη βρέθηκαν από το Ισραήλ ξεκρέμαστοι στη Δυτική Οχθη και παρέμειναν εκεί διάσπαρτοι σε διάφορες πόλεις, η Παλαιστινιακή Αρχή τούς συγκέντρωσε όλους σε εγκαταστάσεις των δυνάμεων ασφαλείας της στην Ιεριχώ.

Από εκεί οι ίδιες οι Αρχές της Παλαιστίνης τούς ξεφορτώνονται στέλνοντάς τους στη Λωρίδα της Γάζας «κακήν κακώς», σε μια διαδικασία σε συντονισμό με το Ισραήλ η οποία τους εκθέτει στον κίνδυνο να συλληφθούν στην πορεία από τις ισραηλινές δυνάμεις. Αυτός είναι ο μεγαλύτερος φόβος τους, λένε οι ίδιοι καθώς και πηγές που γνωρίζουν την κατάστασή τους. Αφότου ξέσπασε ο πόλεμος, πολλοί θα ήθελαν να επιστρέψουν πάση θυσία στους δικούς τους, άλλοι όμως αρνούνται να φύγουν: τα σπίτια τους καταστράφηκαν, οι οικογένειές τους σβήστηκαν από τον χάρτη και τα σπίτια κάποιων στη Βόρεια Γάζα είναι απρόσιτα από την στιγμή που το Ισραήλ κατέλαβε εκείνη την περιοχή.

«Κάποιοι αρνούνται να γυρίσουν, αλλωνών τους σκότωσαν τα παιδιά κι εμείς φοβόμαστε μη μας πετύχουν οι Ισραηλινοί» έλεγε ο Μάζεν, Παλαιστίνιος της Γάζας ο οποίος μεταφέρθηκε στην Ιεριχώ, αντιμέτωπος με την αβεβαιότητα να μη γνωρίζει αν θα τον απελάσουν στη Γάζα, παρ’ όλο που αυτός δεν το θέλει. «Εδώ είμαστε σαν φυλακισμένοι. Βγαίνουμε, αγοράζουμε τα πράγματά μας, δηλώνουμε παρουσία κι επιστρέφουμε» είπε απογοητευμένος από τον τρόπο με τον οποίο του φέρθηκε η Παλαιστινιακή Αρχή.

Στις 7 Οκτωβρίου αυτοί οι Παλαιστίνιοι της Γάζας είδαν τους Ισραηλινούς να τους αφαιρούν τα εργασιακά τους δικαιώματα εν ριπή οφθαλμού. Συνεισέφεραν στην οικονομία του Ισραήλ, δούλεψαν ως φτηνά εργατικά χέρια σε εργοστάσια, βιοτεχνίες ή στην οικοδομή, αλλά ξάφνου έγιναν εχθροί και υποχρεώθηκαν να καταφύγουν στη Δυτική Οχθη.

«Την ημέρα της επίθεσης κοιμόμασταν, δεν ξέραμε τίποτα, όμως το Ισραήλ μάς έκανε να πληρώσουμε» έλεγε με παράπονο ο Ζίαντ, εκτοπισμένος μέχρι πρότινος στη Ραμάλα όπου μπήκε σε μια μακρά λίστα αναμονής για την επιστροφή στη Γάζα. «Μας άφησαν χωρίς δικαιώματα, καμία κυβέρνηση και κανένας νόμος δεν μας προστάτευσε» πρόσθεσε ο πατέρας οχτώ παιδιών, όλα στη Γάζα.

Ο Ζιάντ, αριστερά, μαζί με έναν άλλο εργάτη από τη Γάζα | Φωτ. Joan Mas Autonell

Οπως ο Μάζεν ή ο Ζίαντ, χιλιάδες άλλοι εργάτες από τη Γάζα στεγάζονταν για ολόκληρες εβδομάδες σε δημόσια κτίρια, ξενοδοχεία ή αθλητικούς χώρους σε διάφορες πόλεις της Δυτικής Οχθης. Οι περισσότεροι σκορπίστηκαν σε μέρη με υποτυπώδεις υποδομές, «σε τεράστιες αίθουσες χωρίς καμία ιδιωτικότητα, ενώ η Παλαιστινιακή Αρχή, που είχε την ευθύνη να τους παράσχει κατάλυμα, τους αντιμετώπιζε σαν κοπάδι από ζώα» σημειώνει μια πηγή από ανθρωπιστική οργάνωση.

To ξενοδοχείο Sanabel στην πόλη της Ραμάλα έγινε κέντρο υποδοχής για πολλούς από τη Γάζα, ανάμεσά τους ο Ζίαντ. Στο συγκεκριμένο ξενοδοχείο στεγάζονταν σε τρεις ορόφους εκατοντάδες άνθρωποι οι οποίοι κοιμόντουσαν ο ένας σχεδόν δίπλα στον άλλο στρωματσάδα, σε μεγάλες αίθουσες με τρεις ντουζιέρες και μόνο μία τουαλέτα. Ανάμεσά τους ο Αχμαντ, 54 ετών. Πέρσι άφησε την οικογένειά του στην πόλη Χαν Γιούνις στη Νότια Γάζα για να πάει στο Τελ Αβίβ, όπου εργαζόταν «κανονικά» μέχρι που του ανακάλεσαν την άδεια παραμονής και τον ανάγκασαν να φύγει. Ξαφνικά έμεινε χωρίς τίποτα και η μοναδική του σκέψη ήταν να γυρίσει στη Γάζα.

Tις τελευταίες εβδομάδες κάπου 2.000 Παλαιστίνιοι επέστρεψαν από τη Δυτική Οχθη στη Γάζα σε δόσεις με πούλμαν ναυλωμένα από την Παλαιστινιακή Αρχή. Μέχρι τις 7 Οκτωβρίου περισσότεροι από 18.000 Παλαιστίνιοι της Γάζας είχαν άδεια εργασίας στο Ισραήλ. Για να την πάρουν οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας τους υπέβαλαν σε εξονυχιστικούς ελέγχους, προκειμένου να βεβαιωθούν ότι δεν διατηρούσαν επαφές με τη Χαμάς ή άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις, αν και αυτό δεν τους προφύλαξε από τη σύλληψη.

Λίγες μέρες μετά την επίθεση το Ισραήλ συνέλαβε περίπου 4.000 τέτοιους εργάτες χωρίς νομική αιτιολογία και χωρίς να τους απαγγείλει επίσημα κατηγορίες, έως ότου τους απέλασε τον περασμένο μήνα. «Μας απαγόρευαν να φάμε, να πάμε στην τουαλέτα, μας έδειραν, μας πήραν τα τηλέφωνα» είπε ο Μoχάμεντ, ο οποίος λίγες εβδομάδες νωρίτερα ήταν κρατούμενος σε ένα κελί σε ισραηλινή φυλακή, ενώ κανένας δεν γνώριζε πού βρισκόταν.

Ξενοδοχείο Sanabel | Φωτ. Joan Mas Autonell

Παρόμοιες καταστάσεις αφηγούνται και άλλοι συλληφθέντες οι οποίοι κατήγγειλαν βασανιστήρια, επιθέσεις, κατάσχεση των προσωπικών τους αντικειμένων και απάνθρωπη συμπεριφορά. Πράγματι κάποιοι απελάθηκαν στη Γάζα με σημάδια από χτυπήματα ή «βραχιολάκια» στον αστράγαλο με τα στοιχεία τους. Για τις ανθρωπιστικές οργανώσεις αυτή είναι άλλη μία απόδειξη για το ότι το Ισραήλ χρησιμοποίησε τους εργάτες από τη Γάζα ως αποδιοπομπαίους τράγους σε μια άλλη μορφή συλλογικής τιμωρίας.

«Εχουμε αφηγήσεις για ανθρώπους που πήραν τον δρόμο της επιστροφής, τους συνέλαβαν, τους χτύπησαν, τους πήραν τα πράγματά τους κι ύστερα δεν ξανακούσαμε τίποτα για αυτούς» λέει η πηγή μας από την ανθρωπιστική οργάνωση, η οποία ζητά να παραμείνει ανώνυμη. Ολα δείχνουν, όπως προσθέτει, ότι η Παλαιστινιακή Αρχή έχει συμφωνία με τις ισραηλινές δυνάμεις μαζί με τις οποίες συντονίζει την παράδοση των ανθρώπων πριν από την επιστροφή τους στη Γάζα.

«Η Παλαιστινιακή Αρχή δεν έχει άλλα λεφτά για να πληρώνει το φαγητό τους ή τη διαμονή τους, θέλει να φύγουν» λέει η πηγή μας. Οπως μας εξηγεί, στη διαδρομή από την Ιεριχώ ώς τη Γάζα περνούν από ισραηλινούς ελέγχους: «Εκεί τους ανακρίνουν, ελέγχουν τα κινητά τους κι αν όλα είναι εντάξει, ύστερα από αρκετές ώρες τους αφήνουν να πάνε στη Γάζα». Παρ’ όλα αυτά «το Ισραήλ τούς συλλαμβάνει» σε περίπτωση που υπάρξουν κάποιες υπόνοιες κι από εκεί και πέρα χάνονται τα ίχνη τους.

Σύμφωνα με την πηγή μας, «υπήρξαν περιπτώσεις εργατών τους οποίους άνθρωποι της Παλαιστινιακής Αρχής τούς απείλησαν με φυλακή αν δεν ανέβαιναν στα πούλμαν για τη Γάζα». Κι αυτό ενώ «τους στέλνουν σε ένα μέρος που σχεδόν δεν υπάρχει, όπως η Βόρεια Γάζα, ή στη Νότια που δεν έχει τρόφιμα, φάρμακα, ούτε νερό» προσθέτει. Τέτοια ήταν η περίπτωση του Ισμαήλ από την Τζαμπαλία, στη Βόρεια Γάζα, ένα από τα μέρη που υπέστησαν τις μεγαλύτερες καταστροφές από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς. «Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη» έλεγε με παράπονο, ανήμπορος μπροστά στη σκέψη ότι εκεί βρίσκονταν η γυναίκα του και τα παιδιά του. Ακόμα κι έτσι όμως έλεγε πως το να επιστρέψει δεν είναι εφικτό από τη στιγμή που τα ισραηλινά στρατεύματα έχουν κόψει τη Λωρίδα της Γάζας στη μέση.

«Κινδυνεύω να πεθάνω αν προσπαθήσω να φτάσω στον Βορρά» έλεγε ο Ισμαήλ, ο οποίος προσπαθεί να μείνει προς το παρόν στη Δυτική Οχθη. Αλλοι πάντως νιώθουν ακόμα πιο ξεριζωμένοι, αφού έχασαν τους αγαπημένους τους. Ο Τάμερ, ένας άλλος άντρας γύρω στα σαράντα, είχε καμιά εικοσαριά συγγενείς που όλοι τους σκοτώθηκαν από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς, ανάμεσά τους και ο δεκάχρονος γιος του. Ο γείτονάς του, ο Τάρεκ, έχασε τη γυναίκα του και τη μία του κόρη.

Σκηνές από το ξενοδοχείο Sanabel | Φωτ. Joan Mas Autonell

Εκτός από τους εργάτες, στη Δυτική Οχθη έχουν επίσης συγκεντρωθεί και ασθενείς από τη Γάζα που είχαν λάβει άδεια από το Ισραήλ για θεραπείες σε νοσοκομεία της Ιερουσαλήμ ή της Δυτικής Οχθης. Ανάμεσά τους γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, οι οποίοι σε γενικές γραμμές στεγάζονται σε καλύτερα καταλύματα, όπως στο ξενοδοχείο Retno της Ραμάλα. Εκεί βρίσκεται η Τζιχάν, η οποία πάσχει από καρκίνο του μαστού και έπρεπε να ξεκινήσει ακτινοθεραπείες σε νοσοκομείο τους Ιερουσαλήμ. Ωστόσο μετά την επίθεση της Χαμάς οι Αρχές του Ισραήλ τής ανακάλεσαν την άδεια εισόδου στην πόλη κι έκτοτε έχει μείνει χωρίς θεραπεία.

«Μόνο στην Ιερουσαλήμ υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός για τη θεραπεία μου. Στη Δυτική Οχθη μόνο σε ιδιωτικά νοσοκομεία, αλλά δεν μπορώ να πληρώσω» λέει με πίκρα. Η περίπτωσή της είναι παρόμοια με αυτές άλλων ασθενών που έκαναν θεραπείες στην Ιερουσαλήμ και τώρα πια έχουν χάσει την πρόσβασή τους στα νοσοκομεία. Το Ισραήλ μάλιστα συνέλαβε μερικούς ασθενείς ενώ βρίσκονταν ακόμα στο νοσοκομείο, ενώ άλλους τους πήρε από τα καταλύματα όπου διέμεναν και τους έστειλε στη Δυτική Οχθη. «Τους χτύπησαν, τους έβγαλαν έξω με το ζόρι και τους παράτησαν χωρίς τα πράγματά τους» σχολιάζει η πηγή από την ανθρωπιστική οργάνωση, η οποία καταγγέλλει την «κατάσταση ακραίας ευαλωτότητας» στην οποία έχει εγκαταλείψει το Ισραήλ χιλιάδες Παλαιστίνιους από τη Γάζα.

(Μετάφραση: Κορίνα Βασιλοπούλου)

* Καταλανός δημοσιογράφος