Βιασμοί και αυτοκτονίες στο «Γκουαντάναμο» της Κύπρου

Μέσα σε οκτώ μήνες πέντε κρατούμενοι έδωσαν τέλος στη ζωή τους στις Κεντρικές Φυλακές της Κύπρου.

 Με τον πλέον τραγικό τρόπο έρχεται στο φως της δημοσιότητας η φρίκη που βιώνουν οι κρατούμενοι, θύματα ενός συστήματος διαφθοράς που όπως καταγγέλλεται μέχρι σήμερα τροφοδοτούνταν από την συγκάλυψη των αρχών και την κυβερνητική ανοχή. «Πρόκειται για συνθήκες Γκουαντάμο», σχολιάζει στο tvxs.gr ο Μανώλης Καλατζής, δημοσιογράφος της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης», της οποίας η κυκλοφορία, όπως αναφέρει, απαγορεύτηκε εντός της φυλακής για τρία χρόνια λόγω των δημοσιευμάτων της για τις συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι κρατούμενοι.

Λίγες ώρες μετά την πέμπτη αυτοκτονία στις Κεντρικές Φυλακές της Κύπρου, την Τρίτη το πρωί, σημειώθηκε μια ακόμη απόπειρα. Η κατάσταση στις φυλακές δείχνει να είναι εκτός ελέγχου, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες του «Πολίτη», εκφράζονται φόβοι πως έπονται και άλλες αυτοκτονίες, καθώς και άλλοι κρατούμενοι φέρονται να έχουν εκφράσει πρόθεση να δώσουν τέλος στη ζωή τους.

Ο Μανώλης Καλατζής μιλώντας στο tvxs.gr αποκαλύπτει τον εφιάλτη που βιώνουν οι κρατούμενοι και αναφέρεται σε περιστατικά και καταγγελίες για βιασμούς κρατουμένων με τη συγκατάθεση των δεσμοφυλάκων. «Έχουμε καταγγελίες από κρατούμενους πως ισοβίτες κάνουν παραγγελίες σε δεσμοφύλακες για το ποιους θα φέρουν στο κελί. Υπάρχουν σχέσεις βαρυποινιτών με τους δεσμοφύλακες. Ενδεικτική είναι η περίπτωση ενός 19χρονου Ρουμάνου, τον οποίο κλείδωσε ο δεσμοφύλακας στο ίδιο κελί με έναν 50χρονο Κύπριο που ήταν καταδικασμένος για βιασμό. Το ίδιο βράδυ ο 19χρονος βιάστηκε», αναφέρει.

Πριν από λίγες ημέρες, σύμφωνα με κυπριακά δημοσιεύματα, ένας 22χρονος κρατούμενος βιάστηκε από τέσσερις συγκρατούμενούς του. Το περιστατικό εκμυστηρεύτηκε ο ίδιος ο 22χρονος στον ψυχιάτρο των φυλακών, ενώ ο ιατροδικαστής επιβεβαίωσε τον βιασμό. Για το περιστατικό ενημερώθηκε και το υπουργείο Δικαιοσύνης, το οποίο ζήτησε σχετική έκθεση και προς αυτήν την κατεύθυνση διατάχτηκε εσωτερική έρευνα. Ο υπεύθυνος αξιωματικός της πτέρυγας απομακρύνθηκε με αναγκαστική άδεια, προς διευκόλυνση των ερευνών, όπως αναφέρει η εφημερίδα «Πολίτης».

Όπως επισημαίνει ο κ. Καλατζής, μετά την πέμπτη αυτοκτονία, «όλοι ξύπνησαν απότομα». «Όλοι τα γνώριζαν αλλά τώρα ξύπνησαν γιατί οι απόπειρες κατέληξαν σε θάνατο. Είχαμε και παλιότερα απόπειρες, αλλά όχι νεκρούς. Ξαφνικά άρχισαν να παίρνουν διάφορα μέτρα, όμως οι κρατούμενοι είναι σε άθλια κατάσταση και δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορέσει να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα», δηλώνει. Μεταξύ αυτών των μέτρων είναι και κάποια «βλακώδη», προσθέτει, όπως αυτό που ανακοινώθηκε τη Δευτέρα και προβλέπει την εγκατάσταση ειδικής ομάδας της αντιτρομοκρατικής εντός των φυλακών. «Εκτός ότι απαγορεύεται από το Συμβούλιο της Ευρώπης, πρόκειται για μια κίνηση που δημιουργεί μεγαλύτερες συνθήκες πίεσης στους κρατουμένους. Αντί να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, εντείνουν την πίεση».

Από την πλευρά της η Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου καλεί τους αρμόδιους φορείς «να προχωρήσουν στη λήψη μέτρων και στην άμεση εφαρμογή των συστάσεων της Επιτρόπου Διοικήσεως και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων». «Οι εξελίξεις στις κεντρικές φυλακές με τις αυτοκτονίες, απόπειρες αυτοκτονιών, βιασμούς και άλλες μορφές κακομεταχείρισης εγείρουν ζητήματα που άπτονται του δικαιώματος στη ζωή αλλά και της απαγόρευσης των βασανιστηρίων όπως αυτά προστατεύονται αντίστοιχα από τα Άρθρα 7 και 8 του κυπριακού Συντάγματος, αλλά και από τα Άρθρα 2 και 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων», σημειώνει η Επιτροπή.

Ευθύνες

Σύμφωνα με τις πληροφορίες από τα κυπριακά μέσα η Επιτροπή Δημόσιας Υπηρεσίας ανακοίνωσε στον Γιώργο Τρυφωνίδη, αναπληρωτή διευθυντή των φυλακών, την απομάκρυνσή του. «Όλοι έχουμε τις ευθύνες μας και ο καθένας οφείλει να αναλάβει τις δικές του» είπε ο Τρυφωνίδης.

Όπως σημειώνει ο Μανώλης Καλατζής στο tvxs.gr ο Γιώργος Τρυφωνίδης είναι το πρόσωπο που φέρει τις ευθύνες για την κατάσταση που επικρατεί στις Κεντρικές Φυλακές της Κύπρου. Σημειώνεται πως ο Τρυφωνίδης ανέλαβε ως αναπληρωτής τη διοίκηση των φυλακών, όταν ο διευθυντής φυλακών Μιχάλης Χατζηδημητρίου τέθηκε σε διαθεσιμότητα, πριν από περίπου πέντε χρόνια ύστερα από απόδραση ισοβίτη το 2008. «Επειδή η υπόθεση του Χατζηδημητρίου είναι σε εκκρεμότητα δεν διορίστηκε διευθυντής και έτσι ανέλαβε ο αναπληρωτής», αναφέρει ο κ. Καλατζής και συνεχίζει:

«Όλα ξεκίνησαν το 2009, όταν και διορίστηκε ο Γιώργος Τρυφωνίδης. Ο διορισμός ήταν κατά παράβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης καθώς ο Τρυφωνίδης ήταν αξιωματικός της αστυνομίας και απαγορεύεται η αστυνομία να έχει σχέση με τις φυλακές. Από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβε τα καθήκοντά του άρχισε να λαμβάνει μέτρα πίεσης προς τους κρατούμενους με διάφορες προφάσεις. Το πρώτο που έκανε ήταν να περιορίσει τα εσώρουχα, υποστηρίζοντας πως έχουν πολλά. Τους έδενε με χειροπέδες, τους ξύριζε και τους κούρευε καθώς όπως έλεγε έπρεπε να είναι ευπρεπείς. Τους έκοβε το νερό στα μπάνια λέγοντας τους πως έχουν μόλις λίγα λεπτά κ.α.

Ήρθε σε αντιπαράθεση ακόμη και με την Επίτροπο Διοικήσεως (Συνήγορος του Πολίτη) εμποδίζοντάς την να κάνει έρευνα στις φυλακές και στη συνέχεια δεν δεχόταν τις συστάσεις της. Έβαλε γυαλί και απαγόρευε στους νεαρούς κρατούμενους να έρχονται σε επαφή με τους γονείς τους. Περιόρισε τις επισκέψεις και τα τηλεφωνήματα. Υπήρχαν βιασμοί και απόπειρες αυτοκτονίας που αποκρύπτονταν, ενώ η εφημερίδα «Πολίτης», λόγω των δημοσιευμάτων της, απαγορεύτηκε για τρία χρόνια στις φυλακές, όπου είχαν δημιουργηθεί συνθήκες Γκουαντάμο».

Ωστόσο οι ευθύνες δεν περιορίζονται στον Γιώργο Τρυφωνίδη, ο οποίος διορίστηκε από την κυβέρνηση Χριστόφια, όπως σημειώνει ο κ. Καλατζής. «Υπήρχε όλα αυτά τα χρόνια μια ανοχή από το αρμόδιο υπουργείο Δικαιοσύνης. Παρότι γνώριζε τι συνέβαινε, στήριζε τον Τρυφωνίδη», αναφέρει ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Πολίτης» στο tvxs.gr και καταλήγει λέγοντας: «Όλα αυτά συμβαίνουν πολύ καιρό, έχουν γραφτεί και έχουν αποκαλυφτεί, αλλά κανείς δεν μπήκε στον κόπο να τον συγκρατήσει. Αυτό δείχνει και την ανοχή. Είχαμε φαινόμενα διαφθοράς που δεν αντιμετωπίστηκαν. Για παράδειγμα κινητά τηλέφωνα πωλούνται με χίλια και δύο χιλιάδες ευρώ μέσα στις φυλακές».